55 Milyon Işık Yılı Uzakta ve Işığı Bile Yutuyor

Uzay'ın, galaksilerin insanı derin tefekküre sevk eden örnek bir hadisesi...

İki kişinin eline bir çarşaf alıp iyice gerdirdiğini ve üçüncü bir kişinin de bir gülleyi alıp bu gerilmiş çarşafa bıraktığını düşünelim. Gülle, kütlesi oranında gerilmiş çarşafı içe doğru bükecektir. Gezegenler ve yıldızlar da uzayı bu şekilde büküyor. Karadeliklerin birim hacimdeki kütleleri o kadar fazladır ki uzayı inanılmaz şekilde bükecek ve uzay dipsiz bir kuyu gibi içeriye doğru kıvrılacak bir yoğunluğa sahiptir. Kara deliklerin yerçekimi oldukça yüksek olduğundan olay ufku denen (daha basit ifadeyle bu dipsiz kuyunun girişinin çevresi) bölgesinden hiçbir cisim kurtulamaz, hatta öyle ki evrenimizde kendisinden daha hızlı bir şeyin olmadığı kabul edilen ışık bile (ışık hızı saniyede 300.000 kilometredir) bu çekimin etkisinden kurtulamaz ve yutulur. Bu yüzden karadelikler ışığı yansıtmazlar ve gözlemlenmeleri oldukça zordur.

55 MİLYON IŞIK YILI UZAKTA VE IŞIĞI BİLE YUTUYOR

2019 yılında gökbilimciler Event Horizon Telescope’u (EHT) kullanarak ilk kez bir kara deliğin görüntüsünü yakaladılar.  Kara deliğin olay ufkunda çekilen maddenin ısınıp ışımasıyla bu görüntü yakalanabilmiş. Süper kütleli kara delik, yaklaşık 55 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan M87 adlı bir galaksinin kalbinde yer alıyor. Kara deliğinin kütlesinin Güneşinkinin 6.5 milyar katı olduğu tahmin ediliyor. Olay ufku, güneş sistemimizin çoğunu gezegenlerin çok ötesine kadar kapsayabilir.^* Bunun anlamı bu karadelik bir defada güneşi ve sistemimizdeki diğer gezenleri yutabilir.

Eğer bir gün olurda şehir ışıklarının gökyüzünü kirletmediği sakin bir yayla evinde gece yarısı gökyüzünü islerseniz, bize müthiş bir sessizlik gibi gelen uzayın derinliklerinde ne tür fırtınaların koptuğunu bir kez daha düşünebilirsiniz.

* What are Black Holes?, https://www.nasa.gov/vision/universe/starsgalaxies/black_hole_description.html, Erişim:07.12.2020

Naaşları Gübre Yapacaklar

Hollanda Ulusal Sağlık Konseyi, öldükten sonra insan vücudunun alkali hidroliz yoluyla eritilip çözünmesini içeren yeni bir yöntemin ülkede yasallaştırılabileceği konusunda bazı tavsiyelerde bulundu. Ayrıca konsey bu yöntemin ateşle yakılmaya nazaran daha güvenilir ve sürdürülebilir olduğunu belirtiyor. Yine Hollanda İçişleri Bakanı Kasja Ollongren de cenazelerin alkali hidroliz yoluyla eritilmesini öngören yönteme izin vereceklerini açıkladı.

Alkali hidroliz yönteminde, ölmüş kişinin bedeni, çelik bir kaba yerleştirilir. Su ve potasyum hidroksit kullanılarak beden yüksek sıcaklık (yaklaşık 160-170 ^oC) ve yüksek basınca tâbi tutulur. Sonrasında ise (yaklaşık 4 ile 6 saat içinde) insan bedeni organ ve dokularının çözünüp eridiği bir yığın haline gelir. Hollanda’da yapılan açıklamalara göre işlem sonrası insan bedeninden arta kalanların organik gübre ya da biyogaz yapımında değerlendirilebileceği ifade ediliyor. Bu yöntem hâlihazırda ABD’nin bazı eyaletlerinde ve bazı ülkelerde kullanılıyor.

İslam ilim tarihine bakıldığında tıbba oldukça önem verildiği görülür. Tıp deyince aklımıza ilk gelen konulardan biri de anatomidir. Ancak anatomi tıp ile direkt ilgili bir alan olmasına karşın İslam ilim tarihinde fazla bir gelişme göstermediği söylenebilir. Bunun nedeni insanın eşref-i mahlûk olarak kabul edilmesiydi. İnsana hürmet gereği ölmüş bir insan bedeni inceleme maksadıyla teşrih edilemiyor, yani açılıp organları incelenmiyordu. Hatta Tıp tarihçilerine göre Avrupa’da Rönesans’a kadar etkileri devam eden tıp ilminde meşhur olmuş Hipokrat ve Galen gibi bilim adamları bile muhtemelen benzer saiklerle insan bedeni üzerinde teşrih yapmamışlardır.^* Günümüzde ise, insan bedeninin öldükten sonra kimyasal yollarla eritilip gübre olarak kullanılması tasarlanıyor. Bu durum, çağdaş düzenin insanı nasıl gördüğüne ilişkin bir fikir verebilir.

• Ahmed CEBBAR, İslam Bilim Tarihi, İslam Coğrafyasının Bilim Mirası Üzerine Konuşmalar. Söyleşi: Jean Rosmorduc. Küre Yayınları, 2. Baskı sh. 220-221

Kaynak: Ramazan Maden, Altınoluk Dergisi, 2021-Ocak, Sayı:419