Abdest alırken burun nasıl yıkanır? Abdest alırken burna su çekip geri atmak ile ilgili hadis-i şerifler.

Ebû Hüreyre radıyallahu anh’dan Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Biriniz abdest alırken burnuna su alsın sonra (sol eliyle) atsın.” (Ebû Dâvûd, Taharet, 55/140; Buharî, Kitâb’ul-Vudu, b. 25, s. 48, c. 1; Müslim, Kitâb’ut-Tahâret, b. 8, n. 237, s. 212, c. 1; Neseî, Kitâb’ut-Tahâret, b. 22, n. 88 s. 66)

Hadisin Açıklaması

İstinsar: Burna önce su çekip sonra atmaktır.

Su sağ elle buruna çekilir, sonra sol elin baş ve şahadet parmağı ile atılır.

Sol elle atmak edeptendir.

*

İbn-i Abbas radıyallahu anh’dan rivâyet edildiğine göre;

Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Burnunuza iki veya üç kere dolu dolu su çekerek dışarı atın (iyice temizleyin).” (Ebû Dâvûd, Taharet, 55/141; İbn-i Mâce, Kitâb’ut-Tahâret, b. 44, n. 48, s. 143, c. 1)

*

Asım bin Lakît bin Sabre radıyallahu anh’dan:

Babası Lakit bin Sabre’den rivâyet edildiğine göre şöyle demiştir: Ben, Müntefik oğullarının elçisi veya Müntefik oğullarının Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem gönderdiği elçiler arasında idim. Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in evine varınca O’nu evinde bulamadık. Mü’minlerin annesi Hz. Aişe’ye tesadüf ettik, bize etli bulamaç hazırlanmasını emretti. Hemen yapıldı. Bize hurma dolu bir tabak getirdiler. (Kuteybe, hurma tabağını zikretmedi.) Kına’ içinde hurma bulunan tabak demektir.

Sonra, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, “Bir şey yediniz mi? Veya sizin için bir şey söylediler mi?” buyurdu. Biz de evet ey Allah’ın Resûlü dedik. Bir aralık Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’le otururken, çoban, koyunları ağıla sürüp yanında (yeni) doğmuş bir kuzu ile geldi, kuzu meliyordu. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem “ne doğurttun ey falan” dedi. (Çobanın ismini söyledi) çoban da: Kuzu dedi.

Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem: “Öyle ise onun yerine bize bir koyun kes” buyurdu. Sonra “senin için kestiğimizi zannetme, bizim yüz koyunumuz var, artmasını istemiyoruz, ne zaman çoban bir kuzu doğurtup getirse yerine bir koyun kesiyoruz,” buyurdu.

Ben de ey Allah’ın Rasûlü, benim bir ailem var, dili çok fena (her kötülüğü konuşur) dedim. Rasûl-i Ekrem: “Öyle ise onu boşa,” buyurdu.

Ben: Ey Allah’ın Rasûlü, onunla evleneli çok oldu ve ondan çocuğum var dedim. “Öyle ise ona emret.”

“Ravi diyor ki: Emret demekle sana itaat için nasihat et” demek istedi. “Eğer onda hayır varsa nasihatını kabul eder, sakın cariyelerni dövdüğün gibi aileni dövme” buyurdu. Ey Allah’ın Rasûlü, bana abdestten haber ver dedim. “Abdesti tam yap, parmaklarının arasını hilâlle, burnuna suyu fazla çek, oruçlu olduğun vakit müstesna,” buyurdu. (Ebû Dâvûd, Taharet, 55/142; Tirmizî, Kitâb’ut-Tahâret, b. 30, n. 38, s. 56, c. 1; Neseî, Kitâb’ut-Tahâret, n. 114, c. 1; İbn-i Mâce Kitâb’ut-Tahâret, b. 44, n. 407, s 142, c. 1)

Hadisin Açıklaması

Hazira: Et ince ince doğranır, üstüne su dökülür, et pişince un da konur suyu çekilip koyulduğu vakit indirilir. Anadolu’da etli bulamaç dedikleri yemektir.

Sahle: Kuzu demektir.

Teyâru: Bağırıyordu.

Bühme: Koyun yavrusu demektir.

Beza: Çirkin söz

Zaina: Kadın demektir.

Ümeyye: Emenin ismi tasgîridir. Cariyecik demektir.

Bu hadis-i şerifte kadının idare edilmesi onun bazı hatalarının nasihatla sona erdirilmesi emir ediliyor. Kadına da büyük hak tanınarak döğmekten nehiy ediliyor. Aile hukukuna riayet edilmesi emir buyruluyor.

Yeni bir kuzunun doğması ile bir anaç koyun kesilip muhtaçlara dağıtılıyor. Misafire ikram ediliyor. Bununla koyun sahibi olanların malları üzerinde fakir fukaranın ve misafirlerin hakkı olduğunu da anlatıyor. Oruçlu bulunmadığımız zaman mazmazada suyu biraz daha fazla çekmemiz tavsiye buyruluyor.

*

Beni Müntefikîn elçisi Asım bin Lakît bin Sabre radıyallahhu anh’ın babası Lakıt şöyle dedi:

Beni Müntefik heyeti Hazreti Aişe’ye geldi. Bir önce geçen hadisin manasını zikir etti. Biz fazla beklemeden Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem sağa, sola eğilerek, kuvvetle yürüyerek geldi. (İbn-i Cüreyc bu rivâyette “hazira” yerine “aside” dedi.) (Ebû Dâvûd, Taharet, 55/143)

Hadisin Açıklaması

Yetekallau: Kuvvetle yürüyordu.

Yetekaffeu: Yürürken sağa sola meyil ederek yürüyordu.

Bu rivâyette İbn-i Cüreyc hazira yerine “aside” demiştir. Aside: Unun, yağ ile kavrulup sonra biraz su dökülerek kaynamasından meydana gelen yemektir.

*

İbn-i Cüreyc radıyallahu anh bir önce geçen şu hadis-i nakletti, rivâyetinde:

“Abdest aldığın zaman ağzına su ver” dedi. (Ebû Dâvûd, Taharet, 55/144)

Kaynak: İbrahim Koçaşlı, Sünen-i Ebî Davud ve Tercemesi, Erkam Yayınları

İslam ve İhsan