Adalet Nedir? Adil Kimdir?

âdil: 1. Adâlete uygun hareket eden, hakkı teslim eden, adâlet sahibi olan. 2. Hakka, adâlete uygun. adl: Adâlet. adlî umûr: Adâletle alâkalı işler.

ADİL KELİMESİNE ÖRNEK

“–Vallâhi siz bana (menfî davranışlarınız sebebiyle) Allâh’ın mahlûkâtının en sevimsiz olanısınız. Buna rağmen, benim size olan buğzum, size karşı âdil olmama mânî değildir. Sizin bana teklif ettiğiniz rüşvettir. Rüşvet ise haramdır, biz onu yemeyiz!” dedi.

*****

Âdil olabilen kimseler, aynı şekilde adâletli davranışlara mazhar olurlar. Yâni insanlarla münâsebetlerimizde önce kendimiz âdil olmalıyız  ki başkalarından da adâlet beklemeye hakkımız olsun. Çünkü beşerî hayâtın huzur

ve saâdeti, hak ve adâlet terâzîsinin karşılıklı dengede tutulmasına bağlıdır.

*****

Fethedilen yerlerde câmîler, medreseler ve imâretler, ardarda inşâ ediliyordu. Devlet işlerinde ve adlî umûrda, şer’î esaslara riâyetle İslâm fıkhı uygulanıyordu.

HADİS-İ ŞERİFLERDE GEÇEN ADİL VE ADALET KELİMESİNE ÖRNEK

Rasûlullah (sav) buyurdular:

“Cennetlikler üç gruptur. Bunlar: Âdil ve hizmetli bir devlet başkanı, Yakınlarına ve müslümanlara karşı merhametli ve yufka yürekli olan kişi ve Âilesi kalabalık olduğu hâlde haram kazançtan sakınıp kimseden bir şey istemeyen adamdır.” (Müslim, Cennet, 63)

*****

Rasûlullah (sav) buyurdular:

“Verdiği hükümlerde, ailesinin ve halkın yönetiminde adaletli davranan yöneticiler, kıyamet gününde Allah Teâlâ’nın yanında nurdan yüksek koltuklar üzerinde otururlar.”

(Müslim, İmâre 18, Nesâî, Âdâbü’l-kudât 1)

 KUR'AN'I KERİM'DE GEÇEN ADİL VE ADALET KELİMESİNE ÖRNEK

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُونُواْ قَوَّامِينَ لِلّهِ شُهَدَاء بِالْقِسْطِ وَلاَ يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَى أَلاَّ تَعْدِلُواْ اعْدِلُواْ هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى وَاتَّقُواْ اللّهَ إِنَّ اللّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ

Okunuşu: Yâ eyyuhâllezîne âmenû kûnû kavvâmîne lillâhi şuhedâe bil kıstı ve lâ yecrimennekum şeneânu kavmin alâ ellâ ta’dilû. I’dilû, huve akrabu lit takva vettekûllâh(vettekûllâhe) innallâhe habîrun bimâ ta’melûn(ta’melûne).

Anlamı: Ey iman edenler! Allah için hakkı ayakta tutan, adaletle şahitlik eden kimseler olun. Bir topluluğa duyduğunuz kin, sizi âdil davranmamaya itmesin. Adaletli olun; bu, Allah korkusuna daha çok yakışan (bir davranış) tır. Allah'a isyandan sakının. Allah yaptıklarınızı hakkıyle bilmektedir.