Arı Poleni’nin Bağışıklık Sistemine Faydaları

İnsanoğlu için ve tabiattaki hayat için çok önemli hizmetlerde bulunan bal arılarının ürettikleri bir başka ürün de arı polenidir.

Polen, çiçek tozu demektir. Arı poleni ise genç bir bal arısının bitkilerden topladığı polen, ağız salgısı, bitki özü veya bal karışımından meydana gelir.

Arılar, topladıkları bu karışımı kovanlarına getirirler ve bal peteklerinde depolarlar. Zamanla fermente olan bu polenler «arı ekmeği» dediğimiz bir ürüne dönüşürler. Arı ekmeği ile kovandaki arılar beslenmektedir.

BESİN DEĞERİ

Bir çorba kaşığı polen yaklaşık olarak; 16 kalori, 0,24 gram yağ, 1,2 gram protein, 2,18 gram karbonhidrat ve 250 çeşit besin (muhtelif vitamin ve flâvanoidler) ihtivâ etmektedir.1 Günlük olarak, yetişkin kimseler için, günde 3-5; çocuklar için de 1-2 çorba kaşığı polen tavsiye edilmektedir. Direkt kaşık ile alınabileceği gibi; yoğurt, yulaf ezmesi veya çeşitli şerbetlere katılarak da tüketilebilir.

FAYDALARI: İLTİHABI AZALTMASI

Ülkemizde yapılan bir araştırmada; arı poleni bal karışımının günde kilogram başına 500 miligram olacak şekilde alındığında, üçüncü günden sonra iltihabı azaltıcı etki gösterdiği tespit edilmiştir.2 Bir başka araştırmada da farelerin patilerindeki iltihâbî şişliği azaltıcı etki gösterdiği görülmüştür.3

ANTİOKSİDAN ETKİSİ

Baldakine benzer bir şekilde, arı poleninde de antioksidan etki gösteren maddelerin olduğu görülmüştür. Antioksidan etkisi sayesinde; arı poleninin, kanser, kalp ve damar hastalıkları, şeker hastalığı ve yüksek tansiyon hastalığına karşı koruyucu olabileceği düşünülmektedir.4

KARACİĞERE FAYDASI

Yine ülkemizde yapılan bir fare deneyinde arı poleninin karaciğeri koruyucu, hattâ hasar gören karaciğerin toparlanmasına yardımcı etkisi gözlemlenmiştir.5

BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNE KATKISI

Arı poleninin alerjik hastalıklara iyi geldiğine dair fikirler üzerine fareler üzerinde yapılan bir araştırmada günlük arı poleni alımı sonrasında, alerjiye sebep olan mast hücrelerinin ânî çoğalmasının azaldığı gösterilmiştir.6

Yapılan bir başka araştırmada da, muhtelif arı poleni markalarının hepsinin mikroplara (bakteri ve mantarlara) karşı etkili olduğu gösterilmiştir.7 Koronavirüs salgınının zaman zaman alevlendiği günümüzde, arı ürünlerinden olan poleni bal ile tüketmek bağışıklık sistemimize yardımcı olabilir. En doğrusunu Allah -celle celâlühû- bilir.

DİYETİ DESTEKLEYİCİ ETKİSİ

Tavşanlar üzerinde yapılan bir araştırmada; günlük diyetine arı poleni eklenen tavşanlar, arı poleni tüketmeyen diğer gruba göre daha uzun ve sağlıklı bir hayata sahip olmuşlar, üreme hususunda daha başarılı olmuşlar, doğumlarını daha rahat yapmışlar ve daha güçlü yavrulara sahip olmuşlardır.8

MENOPOZA BAĞLI ŞİKÂYETLER

Meme kanseri olan kadınlarda yapılan bir araştırmada; arı poleni desteği alanlarda almayanlara göre, menopoza bağlı şikâyetlerin daha hafif geçtiği görülmüştür.9

STRESİ AZALTMA

Arı poleninin; sinir sistemine giden kan akışını artırarak stresi azaltmaya yardımcı olabileceği, hattâ bir antidepresan ilâçmışçasına rûhî çökkünlük, müzmin yorgunluk gibi durumlara karşı faydalı olabileceği düşünülmektedir.10

YARANIN İYİLEŞMESİNE KATKISI

Kan dolaşımını artırıp, cildi nemlendirici etkisiyle arı poleninin yaralarda (özellikle yanık yaralarında) faydalı olabileceği bazı araştırmalarda belirtilmiştir.10

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

Arı poleni ile ilgili araştırmamız sırasında, rapor edilmiş birkaç alerji vakasına da rastladık. Ülkemizde rastlanan ilk vaka, 5 yaşında bir çocuk hastadır. Karın ağrısı bulunan hastanın; göz kapağında ve ayak bileğinde şişlik ve vücudunda kaşıntı ve döküntüler görülmüştür. Derin sorgulamada, çocuğun her gün arı poleni aldığı öğrenilmiştir. Yapılan tahliller neticesinde; alerjik mide-bağırsak hastalığı teşhisi konulunca, arı poleni almayı bırakan hastada, karın ağrısı ve şişlik şikâyetleri beş gün sonra kaybolmuştur.11

Diğer bir vaka da İspanya’dan bildirilmiştir. Mevsimlik göz ve burun nezlesi ile bal hassâsiyeti olduğu bilinen 34 yaşındaki bir bayan hastada, arı poleni tüketiminden üç hafta sonra hâlsizlik, iştahsızlık, karın ağrısı ve ishal şikâyetleri gelişmiş, yapılan detaylı tahliller neticesinde arı poleni alerjisi tespit edilmiştir.12

İşte bu yüzden; özellikle bal ve ürünlerine karşı hassâsiyeti olanlara arı poleni tüketmelerini tavsiye edemiyoruz. Bir de karaciğer, böbrek yetmezliği gibi ciddî müzmin hastalıkları olanların, kendilerini takip eden hekimlere danışmadan, herhangi bir gıdâ takviyesi almalarının tehlikeli olabileceğini belirtmek isteriz.

Son olarak; arı ürünleri araştırmalarımızda görüyoruz ki, bal arılarının kısacık hayatları, bizler için gerçekten çok güzel nümûneler ihtivâ etmektedir. Koloni içindeki bütün işleri yapan işçi arılar; yaklaşık 35 günlük ömürlerinde, müthiş ürünler bırakarak bizlere hizmet etmektedirler. Ortalama büyüklükteki tek bir işçi arı, ömrü boyunca bir çay kaşığının on ikide biri kadar bir bal üretebilir.13

Bal, propolis, arı sütü ve polen tüketirken; hizmet ehli bal arılarını da tefekkür edip, ibret almak ve şükretmek ne kadar da hoş bir davranış olacaktır.

Cenâb-ı Hak afiyet ve sıhhat üzere dâim eylesin!..     

Dipnotlar:

1 https://www.healthline.com/health/bee-pollen-benefits

 2 Küpeli Akkol E, Orhan DD, Gürbüz I, Yesilada E. In vivo activity assessment of a «honey-bee pollen mix» formulation. Pharm Biol. 2010;48(3):253-259.

 3 Maruyama H, Sakamoto T, Araki Y, Hara H. Anti-inflammatory effect of bee pollen ethanol extract from Cistus sp. of Spanish on carrageenan-induced rat hind paw edema. BMC Complement Altern Med. 2010;10:30.

 4 Nagai T, Nagashima T, Suzuki N, Inoue R. Antioxidant activity and angiotensin I-converting enzyme inhibition by enzymatic hydrolysates from bee bread. Z Naturforsch C J Biosci. 2005;60(1-2):133-138.

 5 Yıldız O, Can Z, Saral O, et al. Hepatoprotective potential of chestnut bee pollen on carbon tetrachloride-induced hepatic damages in rats. Evid Based Complement Alternat Med. 2013;2013:461478.

 6 Ishikawa Y, Tokura T, Nakano N, et al. Inhibitory effect of honeybee-collected pollen on mast cell degranulation in vivo and in vitro. J Med Food. 2008;11(1):14-20.

 7 Pascoal A, Rodrigues S, Teixeira A, Feás X, Estevinho LM. Biological activities of commercial bee pollens: antimicrobial, antimutagenic, antioxidant and anti-inflammatory. Food Chem Toxicol. 2014;63:233-239.

 8 Attia YA, Al-Hanoun A, El-Din AE, Bovera F, Shewika YE. Effect of bee pollen levels on productive, reproductive and blood traits of NZW rabbits. J Anim Physiol Anim Nutr (Berl). 2011;95(3):294-303.

 9 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4486804/

 10 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4377380/

 11 Güç BU, Asilsoy S, Canan O, Kayaselçuk F. Does bee pollen cause to eosinophilic gastroenteropathy?. Turk Pediatri Ars. 2015;50(3):189-192.

 12 Puente S, Iñíguez A, Subirats M, Alonso MJ, Polo F, Moneo I. Gastroenteritis eosinofílica causada por sensibilización a polen de abeja [Eosinophilic gastroenteritis caused by bee pollen sensitization]. Med Clin (Barc). 1997;108(18):698-700.

 13 http://www.goldenblossomhoney.com/education_bees.php

Kaynak: Yüzakı Dergisi, Uzm. Dr. Abdurrahman SARMIŞ