Arif Nihat Asya Kimdir?

Arif Nihat Asya kimdir? “Bayrak Şairi” olarak bilinen ve şiirlerinde sade bir üslup kullanan Cumhuriyet dönemi Türk şiirinin önemli temsilcilerinden Arif Nihat Asya’nın hayatı ve eserleri.

Arif Nihat Asya, 7 Şubat 1904’te Çatalca’nın İnceğiz köyünde doğdu. Asıl adı Mehmet Arif’tir. Babası Zîver Efendi aslen Tokatlı, annesi Zehra Hanım ise Tırnovalıdır. Henüz yedi günlükken babasını kaybetmesi, annesinin de başka biriyle evlenmesi üzerine çocukluğunu akrabalarının yanında geçirmek zorunda kaldı.

Balkan Savaşı sonunda İstanbul’a geldi. İlk tahsilini Kocamustafapaşa ve Haseki mahalle mekteplerinde tamamladıktan sonra Gülşen-i Maârif Rüşdiyesi’ne girdi. Bu dönemde hakim olan milliyetçi duyguların etkisiyle şiire başlayan şair, eğitimini parasız yatılı olarak Bolu ve Kastamonu liselerinde sürdürdü. Lise yıllarında Kastamonu’nun İstiklâl Savaşı’nı destekleyen heyecanlı havasını yaşadı.

İLK ŞİİR KİTABI

Hocası Enver Kemal Bey’in yönettiği “Gençlik” dergisinde ilk şiirleri yayımlanan Asya, öğrenimine “Darülmuallimin-i Aliye”nin (Yüksek Öğretmen Okulu) Edebiyat Bölümünde devam etti. İlk şiir kitabı olan “Heykeltıraş”, 1924 yılında bu okulda öğrenciyken yayımlandı.

Bir yandan da İstanbul Postahanesi’yle Anadolu Ajansı’nda çalıştı. Son sınıftayken ilk eşi Hatice Semiha Hanım’la evlendi ve bu evlilikten iki çocuğu oldu. 1928’de okulun edebiyat bölümünü bitirdi ve öğretmen olarak Adana’ya tayin edildi. Adana Lisesi ile kız ve erkek öğretmen okullarında on dört yıl edebiyat öğretmenliği ve idarecilik yaptı.

Daha çok şiir, mensur şiir, fıkra, deneme ve vecizeleriyle şöhret kazanan Arif Nihat edebiyat hayatına şiirle başladı. Şiir ve mensur şiirlerini Hayat, Çağlayan, Türk Yurdu, Hisar, Elif, Defne, Türk Sanatı ve Devlet gibi dergilerde yayımladı. Görüşler ve Başak adıyla iki de dergi çıkardı. Bazı fıkra, deneme ve vecizelerini ise Türk Sözü, Demokrat, Yeni İstanbul ve Memleket gazetelerinde neşretti.

MİLLİ VE TASAVVUFİ ŞİİRLER YAZDI

Öğretmenlik yaptığı dönemde Üsküdar Mevlevihanesi’nin son şeyhi Ahmet Remzi Akyürek’le tanışan Asya, milli şiirlerin yanı sıra bir Mevlevi edasıyla tasavvufi şiirler yazdı. Kubbe-i Hadrâ adlı kitabındaki şiirleri bütünüyle Mevlânâ Hazretleri ve Mevlevîlik’le ilgilidir. Aruz, hece ve serbest vezni başarıyla kullandı. En çok kullandığı nazım şekli ise rubâîdir. İşlemiş olduğu başlıca temalar arasında kahramanlık ve tarih duygusu, din, aşk, tabiat ve memleket güzellikleri önde gelmektedir.

Arif Nihat Asya’nın millî değer ve şahsiyetleri konu alan şiirleriyle dinî iman ve heyecanı işleyen şiirleri, 1950’den sonra yetişen yeni nesillerde tarih şuurunun ve dinî duyguların uyanmasında ve gelişmesinde önemli rol oynadı. “Bayrak”, “Bir Bayrak Rüzgâr Bekliyor”, “Fetih Davulları”, “Selimler”, “Kubbeler”, “Süleymaniye” gibi şiirleri en tanınmışlarıdır. Şiirlerinde günlük Türkçe’yi bir sanat dili haline getirerek kullanan Arif Nihat’ın rahat, özentisiz ve sade bir üslûbu vardır. Dilin âhengine önem vermiş, vezinsiz şiirlerinde bile bir iç âhenk kurmayı başarmıştır. Şiiri üzerinde Yahya Kemal’in açık tesiri görülmektedir.

İlk evliliğini sonlandıran şair, kimya öğretmeni Servet Akdoğan ile ikinci evliliğini yaparak bir kız, bir erkek çocuk sahibi daha oldu.

Arif Nihat Asya 1950-1954 yılları arasında Adana milletvekili oldu, 1954’te tekrar öğretmenliğe döndü. 1959-1961 yıllarında Kıbrıs’ta çalıştı. 5 Ocak 1975’te Ankara’da vefat etti ve Ankara Karşıyaka Mezarlığı’na defnedildi.

ARİF NİHAT ASYA’NIN ESERLERİ

Şiirleri:

Heykeltraş, Bir Bayrak Rüzgâr Bekliyor, Rubâiyât-ı Ârif, Kökler ve Dallar, Kıbrıs Rubâîleri, Nisan, Emzikler, Duâlar ve Âminler, Kova Burcu, Kubbe-i Hadrâ, Yürek, Avrupa’dan Rubâîler, Köprü, Aynalarda Kalan, Basamaklar, Divançe-i Ârif, Şiirler.

Mensur Şiirleri:

Yastığımın Rüyası, Âyetler.

Nesirleri:

Kanatlar ve Gagalar, Enikli Kapı, Terazi Kendini Tartmaz, Tehdit Mektupları, Onlar Bu Dilden Anlar, Aramak ve Söyleyememek, Kanatlarını Arayanlar.