Avret Nedir? Karşı Cinslerin Birbirine Bakabileceği Sınırlar Nelerdir?
Bir kadının mahrem hısımları veya yabancı erkek yanında örtünme sınırı nedir? Erkek için kendi cinsleri veya yabancı kadınlar yanında hangi ölçüde örtünmesi gerekir?
Kadın veya erkeğin örtmesi gereken ve başkasının bakması caiz olmayan yerlerine «avret yeri» denir.
İSLAM’A GÖRE ÖRTÜNMENİN SINIRLARI
Erkek veya kadının örtmesi gereken yerler, yanında bulunacağı kişinin cinsine ve hısımlık durumuna göre dört kısma ayrılır.
- Erkeklerin kendi arasında örtünme sınırı.
- Kadınların kendi arasında örtünme sınırı.
- Kadının erkeklerin yanında örtünme sınırı.
- Erkeğin kadınların yanında örtünme sınırı.
ERKEĞİN AVRET YERLERİ
Erkeğin örtülmesi gereken avret yeri göbeği ile diz kapakları arasıdır. Hadiste; «Erkeğin avret yeri, göbeği ile diz kapakları arasıdır.»[1] buyurulur. Çoğunluğun görüşü böyledir. İmam Mâlik’e göre ise baldır kısımları da avret değildir. Delil; Enes b. Mâlik’in (r.a.) Hz. Ebûbekir ve Ömer’in de hazır bulunduğu bir mecliste, «Nebî’yi uylukları (baldırları) açık olarak gördüm.»[2] sözüdür.
Kadınların birbirine göre avret yeri de dizle göbek arasıdır. Bu yüzden evde, dışta veya banyo, deniz ve kaplıca gibi umuma açık yerlerde bir kadının diğer kadınların dizle göbek arasına bakması caiz olmaz.
KADININ AVRET YERLERİ
Kadının erkeklerin yanında örtünme sınırı ise, erkeğin mahrem hısım olup olmamasına göre değişir. Bir kadının baba, oğul ve torun gibi mahrem hısımlarının yanında göbekle diz kapağı arası avret yeri sayılır. Sırt ve karın kısmı ise ictihatla avret kapsamına alınmıştır. Yabancı erkeklerin yanında ise el ve yüz dışında bütün beden avrettir.
Bir erkeğin, kadınların yanında örtmek zorunda olduğu avret yeri ise göbekle diz kapakları arasıdır. Bir kısım fakihlere göre, kadın şehvetsiz olmak şartıyla erkeğin avret dışı sayılan diğer yerlerine bakabilir. Çünkü Hz. Âişe’nin, Allâh’ın elçisi ile birlikte Habeş’li oyuncu erkekleri seyrettiği nakledilmiştir.[3]
Avret sayılan yerlere bakmak caiz olmadığı gibi, dokunmak da caiz olmaz. Ancak doğum ve tedavi gibi bir zaruret varsa, ihtiyaç kadar bakmak ve dokunmak caiz olur. Çünkü zarûretler sakıncalı olan şeyleri mubah kılar
Sonuç olarak şunu da belirtelim ki yukarıda belirttiğimiz örtünme sınırları farz olan sınırlar olup, bir bölümü umuma açık hamam, kaplıca ve denize girme gibi durumlarda açık kalabilecek yerleri ifade eder. Buna yüzme ve güreş gibi sporları da ekleyebiliriz. Bu gibi özel durumlar dışında mü’minin kendi beldesinde ve sosyal çevresinde oluşan giyim şekillerine uyması ma’rufun ve edebli davranmanın gereğidir.
Dipnotlar:
[1]. Ahmed b. Hanbel, II, 187. [2]. Buhârî, Salât, 12; Tirmizî, Edeb, 40. [3]. Buhârî, Salât, 69; Müslim, İdeyn, 17, 21, 22; Nesâî, ideyn, 34, 35.
Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Delilleriyle Aile İlmihali, Erkam Yayınları