Ebeveyne karşı yapılması lazım gelen hürmet, itaat ve hizmete dair. 

Allah teâlâ ve tekaddes hazretleri buyuruyor:

– “Biz insanlara ana ve babalarına iyilik etmelerini vasiyet etdik” (Ankebut, 8)

–“Allah’a ibadet edin ve ona hiç bir şeyi ortak koşmayın. Anaya, babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, yabancı komşuya, yanınnızdaki arkadaşa, yolcuya, ve mâliki bulunduğunuz kimselere iyilik ediniz.” (Nisa, 36)

–“Biz ana ve babasına iyilik etmeyi insana tavsiye etdik. Hususiyle anasını tavsiye ederiz ki, o kat kat zaafa düşerek ona gebe kalmış, emzirme (ile birlikte ayrılması) da iki sene sürmüşdür. Binaenaleyh, Bana, ana ve babana şükret.” (Lokman, 14)

ALLAH KATINDA EN SEVGİLİ AMEL

Abdullah bin Mes’ud radıyallahu anh der ki:

– Rasûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve selleme:

“Allah’ın katında en sevgili amel hangisidir?” diye sordum. Buyurdular ki:

– "Vaktinde eda olunan namaz."

– "Namazdan sonra hangisi daha sevgilidir?

– "Anaya, babaya iyilik etmekdir", buyurdular.

– "Sonra hangisidir?" dedim.

– "Allah yolunda cihaddır", buyurdular.

Allahü teâlâ ve tekaddes hazretleri buyurur:

Rabbın “kendisinden başkasına ibadet etmeyin, ana-babaya iyi muamele edin” diye hükmetdi. Eğer onlardan biri veya her ikisi senin yanında ihtiyarlığa ererse, sakın onlara “öf” bile deme. Onları azarlama, onlara çok yumuşak ve tatlı söyle. Onlara acıyarak tevâzu kanadını indir. Ve “Ya Rabbi, onlar beni çocukken nasıl bakıp büyütdülerse, sen de kendilerine öylece merhamet eyle!” de.” (İsrâ, 23-24)

ALLAH TEÂLÂ'NIN HAZRET-İ MÛSA'YA VERDİĞİ ÖĞÜT

Mûsâ aleyhisselâm bir defasında şöyle dedi:

–"Ya Rabbi, bana öğüt ver."

Allah teâlâ ve tekaddes hazretleri buyurdu:

–"Rabbının hukukuna riayet et." 

Mûsâ aleyhisselâm tekrar etdi:

Allah teâlâ ve tekaddes hazretleri buyurdu:

–"Ananın hakkını gözet." 

Mûsâ aleyhisselâm tekrar sordu:

Allahü teâlâ ve tekaddes hazretleri tekrar buyurdu:

–"Ananın hakkını gözet." 

CENNET KAPILARI AÇILIR

Rasûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem buyurmuşdur ki:

–“Kim anne ve babasının rızalarını alarak sabahlarsa cennetde ona iki kapı açılır. Aynı şekilde akşamlarsa yine kendisine Cennetde iki kapı açılır. Anne ve babasından yalnız birisi hayatda olur da onun gönlünü hoş ederse, kendisine cennete giden bir kapı açılır."

Ashab-ı kirâmdan bir zât:

–"Zulmederlerse de mi?" diye sordu. Bunun üzerine Rasûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem üç defa:

–"Zulmetseler de", buyurdu ve devamla:

–“Anne ve babasını küstürmüş olduğu halde sabahlayan kimseye iki kapı açılır. Bunlardan bir tanesi hayatda olur da, onun rızâsını almaz ve onu küstürürse kendisine cehenneme giden bir kapı açılır, zulmederlerse de, zulm ederse de, zulm ederlerse de” buyurdular. (Beyhaki, Şuabü’l-imân)

–"Cennetin güzel kokusu, beş yüz yıllık mesafeden alınır. Fakat anne ve babasına isyan edenlerle, akrabaları ile münasebeti kesenler, bu kokuyu alamaz." (Taberânî, Sağirinde)

Gene buyurdular Ebû Hureyre radıyallahu anh’den:

–"Ana ve babaların ihtiyarlık zamanlarında bunlardan birine veya her ikisine yetişib de (bunlara lâyık oldukları hürmetde bulunmadıklarından dolayı) cennete giremeyen kimsenin burnu yerlerde sürünsün", diye üç kere tekrarlamıştır.

Rasûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem buyurur:

–"Evlâdın anaya, babaya âsi olması halinde eğer onlara lânet ederlerse, bu lânet evlâdı kendilerinden koparır. Kim ki ebeveynini râzı ederse, Yaratanını râzı etmiş olur. Kim ki ebeveynini üzerse Yaratanını öfkelendirmiş olur. Kim ki anasına, babasına yetişir de onlara bakmaz, iyilik etmez ve kendisinden râzı eyleyemezse, Allah korusun cehenneme girer."

Kaynak: Sâdık Dânâ, Altınoluk Sohbetleri 3, Erkam Yayınları

İslam ve İhsan