Âyin ve Semâ Nedir?

Âyin ve semâ ne demektir? Ayin ve semanın farkları nelerdir?

Tarîkatlarda topluca yapılan zikre genellikle Arapça “hadra”, dilimizde ise “âyin veya semâ” adı verilir. Âyin; merâsim, âdet, tören ve şölen anlamlarına Farsça bir kelimedir. Semâ ise işitmek, işittirmek ve dinlemek anlamına gelen Arapça bir kelimedir. Önce mûsikî ve ilâhî dinlemek anlamına gelen semâ, sonraları mûsikî ve mûsikî ile birlikte yapılan ritmik hareketler anlamında kullanılır olmuştur.

İlk devir sûfîleri, meclislerinde Kur’an’dan sonra güzel sesli kimselerden Allah ve Peygamber sevgisini anlatan, âhiret ve ölüm konularını işleyen manzûm ve mensûr parçalar dinlerdi. Güzel sesle okunan Kur’an ve ilâhîleri dinlerken de “elest bezmi” hatırlanıp “elestü bi-rabbiküm” hitâbı fiilen duyulmak istenirdi. Bu amaçla başlayan bu zikir toplantıları, her tarîkata göre ayrı adlar alarak zamanla kendi usûl ve yöntemlerine göre şekillenmiş oldu. Meselâ Mevlevîlerin toplu zikrine semâ, Kâdirîlerinkine devrân, Sa’dîlerinkine kıyâm, Nakşîlerinkine hatm-i hâcegân gibi adlar verildi.

Kaynak: Prof. Dr. Hasan Kamil Yılmaz, 300 Soruda Tasavvufi Hayat, Erkam Yayınları