Bâb Ne Demektir?

Bâb ne demektir? Kısaca anlamı nedir?

Sözlükte "kapı, vesile ve konu" anlamına gelen bab, bir kitabın bölümlerine, Arapça fiil çekim kalıplarının her birine denir.

Şiîliğin ilk döneminde bab, en kıdemli ve en yetkili talebeler için kullanılmakta idi. Daha sonraları bu kelime, 12. imamın gizlenmesinden sonra, bu imamla buluşup, onun emirlerini alarak inananlar arasında irtibatı sağlayan kişi anlamında kullanılmıştır. Zamanla bab, gelişi beklenen, gelmesi yakın olan ve Allâh'ın ortaya çıkaracağı önemli kişiye unvan olmuştur.

Nusayrîliğin kurucusu Muhammed b. Nusayr en-Nemirî (ö. 883), 11. İmam Hasan el-Askerî'nin babı olduğunu ileri sürmüştür. Aynı şekilde 12 imamın nurunu ve Hz. Muhammed'in hakikatini aksettiren ve kamil Şiî olduğunu ileri süren, Şeyhîlik adlı Şiî tarikatının kurucusu Şeyh Ahmet el-Ahsâî ve bu tarikattan etkilenerek Bâbîlik adlı dini ekolü kuran Mirza Ali Muhammed de imamların babı olduklarını iddia etmişlerdir.

Şeyhîlere göre imamlar, marifetullaha açılan kapılardır. İsmailîlere göre bab, dini hiyerarşide bir rütbedir. Dürzîlerde bab, "el-aklü'l-külli" ile irtibatı sağlayan dini otoriteyi ifade eder.

Bab fikrinin Şiî grublarda ortaya çıkması ve yayılmasında, Hz. Peygamber'e nispet edilen "Ben ilim şehriyim Ali ise o şehrin kapısıdır (bab)" (bk.Aclunî, I, 235-236) sözün etkisi büyük olmuştur.