Bakara Suresi 30.Ayet Ne Anlatmak İstiyor?
Bakara suresi 30. ayette ne anlatılma isteniyor? Müfessir İsmail Hakkı Bursevî Hazretleri bu ayeti nasıl açıklıyor? Ayette anlatılmak istenen nedir?
Âyet-i kerîmede buyurulur:
“Rabbin meleklere;
«–Ben yeryüzünde bir halîfe yaratacağım.» buyurmuştu…” (Bkz. el-Bakara, 30)
Müfessir İsmail Hakkı Bursevî Hazretleri şöyle buyurur:
“Mahlûkattan hiçbiri için, Hak Teâlâ’yı, Âdem -aleyhisselâm- gibi temsil etmek mümkün değildir. Çünkü Hakk’ın sıfatları, Âdem -aleyhisselâm-’da toplandığı gibi başka hiçbir varlıkta bir araya gelmemiştir. Allah Teâlâ’nın sıfatlarından herhangi biri, insanın kalp aynasına tecellî ettiği gibi, başka hiçbir şeye tecellî etmemiştir.
Hayvanatta, insanda bulunan sıfatların bir kısmı vardır. Fakat bunlar, kendilerini yaratan birinin olduğunu bilemezler. Melekler ise her ne kadar kendilerini yaratan Allâh’ın var olduğunu biliyorlarsa da ilimleri, bütün sıfatlarıyla kendi nefislerini ve yine bütün sıfatlarıyla Hakk’ı bilip tanımaya yetmez.” (Bursevî, Rûhu’l-Beyan, c. 1, s. 296, el-Bakara, 30)
Zira melekler; hastalanmadıkları için, Şâfî ismini; günah işlemekten uzak yaratıldıkları için, Gafûr, Gaffâr, Tevvâb isimlerini tam mânâsıyla idrâk edemezler.
Cenâb-ı Hakk’ın Hazret-i Âdem’i yaratıp halîfe kılma iradesindeki hikmeti, melekler fehmedemediler. İnsandaki beşerî sıfatları ileri sürerek, onun yeryüzünde Hakk’ın halîfesi olamayacağını ihsâs ettiler. Bunun üzerine;
“Allah Âdem’e bütün isimleri öğretti. Sonra bu isimleri(n delâlet ettiği şeyleri) meleklere gösterip;
«Eğer sözünüzde sâdık iseniz (her şeyin içyüzünü bildiğinizi sanıyorsanız) şunları isimleriyle birlikte Bana bildirin!» buyurdu.” (el-Bakara, 31)
Melekler Allâh’ı tesbih ve tenzîh ettiler. Bunun üzerine Allah Teâlâ;
“Ey Âdem! Onların (eşyanın) isimlerini meleklere haber ver, dedi. Âdem, (eşyanın) isimlerini onlara anlatınca (Cenâb-ı Hak);
«Ben size; ‘Göklerin ve yerin gayblarını bilirim, sizin açıkladığınızı ve içinizde gizlemekte olduğunuz şeyleri de bilirim.’ dememiş miydim?» buyurdu.” (el-Bakara, 33)
Hazret-i Âdem -aleyhisselâm-’a öğretilen isimlerden maksat; -bir görüşe göre- yeryüzündeki bütün eşyanın isimleri, mâhiyetleri ve husûsiyetleri idi. Bütün varlığın, Cenâb-ı Hakk’ın esmâ tecellîlerinden ibâret olması hasebiyle, Âdem’e öğretilen esmâ, aynı zamanda Rabbimiz’in mübârek isimleridir.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Yüzakı Dergisi, Yıl: 2023 Ay: Temmuz, Sayı: 221
YORUMLAR
-
İlk yorumu yapan siz olun!