Ramazan veya Kurban bayram namazlarından önce veya sonra mescidde namaz kılmak caiz midir? Mezhep imamlarının bu konudaki görüşleri nelerdir?

Bayram namazı ile ilgili hadisler ve açıklamaları.

BAYRAM NAMAZI İKİNCİ GÜN KILINIR MI?

Ebû Ümeyr bin Enes radıyallahu anh’dan, o da Rasûlullah’ın ashabından olan amcalarından rivâyet ettiğine göre; bir gurup binekli Rasûlullah sallallahu aleyhi vesellem’e gelerek, bir gün önce Ay’ı gördüklerine şahitlik ediyorlardı. Rasûlullah sallallahu aleyhi vesellem, onlara oruçlarını açmalarını sabahleyin de musallâya gelmelerini emretti.

• Hadisin İzahı

Bu hadis-i şerif; bir cemaatin, Ay’ın görünmesine şahitlik ettiklerinde şahitliklerinin kabul edileceğine, bayramın birinci günü bayram namazı kılınamadığı takdirde, ikinci günü kılınabileceğine delâlet eder. Ramazan'ın son gününün bayram olduğu zevalden önce anlaşılırsa bayram namazı o gün kılınır. Zevalden sonra anlaşılırsa, ertesi gün kılınır.

Ebû Hanife, Evzâî ve Ahmed bin Hanbel hazretlerinin görüşleri budur. Şâfiî hazretlerine göre o günün bayram olduğu zevalden önce anlaşılırsa o gün kılınır. Zevalden sonra anlaşılırsa ertesi gün kılınmaz. Ancak Şâfiîlerce bayram namazı sünnet olduğu için devamlı kaza edilebileceği Menhel’de zikredilmiştir. (Bezl-ül-Mechud, c. 6, s. 198, Maallimu’s-Sünen, Menhel, c. 6, s. 338)

BAYRAM NAMAZINDAN SONRA NAMAZ KILMAK

İbn-i Abbas radıyallahu anh’dan: Rasûlullah sallallahu aleyhi vesellem Kurban Bayramı’nda (musallâya) çıktı. İki rekat (bayram) namazı kıldı. Ne ondan önce ne de sonra namaz kıldı. Sonra yanında Bilal olduğu halde kadınların yanına geldi. Ve onlara sadaka ile emretti. Kadın(lar) halka küpelerini ve gerdanlıklarını (Bilal’in kucağına) atıyorlardı.

• Hadisin İzahı

Bu hadis-i şerif kadının kocasına danışmadan kendi malından sadaka verebileceğine, bayram namazından önce ve sonra mescitte, sünnet bir namaz olmadığına delâlet eder. Tirmizî, ilim adamlarının bazılarının bayram namazından önce ve sonra iki rekat namazı câiz gördüklerini nakleder.

İbn-i Münzir, Ahmed bin Hanbel’den şöyle nakleder: Kûfeliler bayram namazından önce namaz kılmazlar. Bayram namazından sonra iki rekat kılarlar. Basralılar bayram namazından önce iki rekat nafile kılarlar, sonra kılmazlar. Medineliler ise, bayram namazından ne önce ne de sonra namaz kılarlar.

İmam Azam hazretlerine göre, bayram namazından önce namaz kılınmaz, sonra kılınabilir. Delili İbn-i Mâce’nin Rasûlullah sallallahu aleyhi vesellem bayram namazından evine döndükten sonra iki rekat namaz kılardı, diye rivâyet ettiği hadistir. Ahmed bin Hanbel hazretlerine göre, bayram namazından önce ve sonra namaz mekruhtur. Mâlik hazretlerine göre bayram musallâsında nafile kılınmaz. Mescitte kılınıp kılınmayacağı hakkında ondan iki rivâyet vardır. (Avnül Ma’bûd, c.)

İMAMIN YAĞMURLU HAVADA CEMAATE BAYRAM NAMAZINI CAMİDE KILDIRMASI

Ebû Hüreyre radıyallahu anh’dan: Ashab-ı kiram bayram günü yağmura tutuldular, bunun üzerine Rasûlullah sallallahu aleyhi vesellem onlara bayram namazını mescitte kıldırdı. (1)

Dipnotlar:

(1) İbn-i Mâce, Kitâbu İkâmeti’s-Salât, b. 167, n. 1313, s. 416, c. 1

Kaynak: İbrahim Koçaşlı, Sünen-i Ebu Davud ve Tercemesi, Erkam Yayınları

İslam ve İhsan