Bulgaristan'da Bir Türk İli: Kırcaali
Soydaşlarımızın çoğunlukta olduğu Bulgaristan şehirlerinden biri olan Kırcaali'de Türkler, asırlık geleneklerinden kopmadan hayatlarını sürdürüyorlar.
Yunanistan'a 90, Türkiye'ye 120 kilometre mesafede olan Kırcaali, yaklaşık 150 bin nüfusa sahip. Traklar'ın, Antik Yunanlar'ın, Romalılar'ın ve Bizanslıların kesişme noktası olan Kırcaali, Balkanlar'da Türkler'in yoğun yaşadığı şehirlerden biri. Aynı zamanda ''hoşgörü şehri'' olarak bilinen Kırcaali'de asırlardan bu yana farklı dine, kimliğe mensup insanlar bir arada yaşıyorlar. Yoğun olarak Müslümanların yaşadığı bölgede birçok kültürel faaliyet yürütülüyor, sanat adamları yetişiyor, Türk kültürü ve gelenekleri muhafaza ediliyor.
115 Türk köyü bulunan Kırcaali'nin merkezinde 17. asırdan kalan bir Osmanlı camisi tarihe şahitlik ediyor. Merkez Camiî olarak bilinen mabed, şehrin ibadete açık olan tek camisi... Kırcaali'nin simgelerinden biri de Saat Kulesi. Şehir meydanında bulunan Saat Kulesi'nde her saat başı Bulgaristan'ın Osmanlı'dan ayrılışını anlatan bir marş çalınıyor. Bölge halkının her geçen gün artan tepkisine rağmen uygulamayla ilgili değişen bir şey yok.
Rodoplar'ın eteklerindeki Kırcaali, Bulgaristan'ın en yeşil şehirleri arasında yer alıyor. Binlerce yıl farklı medeniyet ve kültürlerin buluştuğu Kırcaali, Bulgaristan'ın hızlı gelişen şehirlerinden biri.
BULGARİSTAN TÜRKLERİNİN SESİ
Bulgaristan'da yaşayan Müslümanların sayısı yaklaşık bir milyon. Ancak buna rağmen şu an 2016 yılı itibariyle yayın hayatını sürdüren tek bir Türkçe gazete var. Yaptığı haberlerle Kırcaali'de Müslümanların ve güncel olayların nabzını tutan, yaşanan sorunlara rağmen yayınlarını aksatmadan 10 yıldır varlık gösteren tek Türk gazetesi Kırcaali Haber Gazetesi. Hem Bulgaristan Türkleri hem den yurt dışında yaşayan Kırcaali Türkleri'nin bütün haberlerini sayfalarına taşıyor. Gazeteyi yayınlayan Müzekki Ahmet, iki kızına da Türkçe'yi sevdirdiği gibi, gazetecilik yolunda da örnek olmuş. Bugün babasıyla birlikte çalışan iki kızkardeş, Bulgaristan'da yaşayan Müslümanlar için gazetenin önemine vurgu yapıyorlar.
Kırcaali'nin ilk ve tek Türkçe Kütüphanesi 10 binden fazla kitaba ev sahipliği yapıyor. Kütüphanede 5 bin Türkçe, 5 bin de Bulgarca kitap mevcut. Edebiyattan, çocuk kitaplarına, romanlardan kaynak eserlere kadar birçok kitaba burada ulaşmak mümkün. Kırcaali Kütüphanesi bugün hem bölge halkı hem de Bulgaristan'da yaşayan azınlığın sesi olarak dikkat çekiyor.
Kırcaali bölgesinde yüzyıllardır yaşatılan gelenekler bugüne taşınıyor. 1993 yılında kurulan Kırcaali Ömer Lütfi Kültür Derneği ve Kırcaali Türk Kültür Evi, Türk geleneklerini yaşatarak önemli bir görev ifa ediyorlar. Her iki dernekte de çeşitli folklör ekipleri yer alıyor. Bu ekiplerin başındaysa Türk Folklör Ekibi ve Halk Oyunları Topluluğu ilk sırada kendini gösteriyor. Bulgaristan'da Türk Folklör Ekibi denildiğinde ilk akla gelen grup: Ömer Lütfi Folklör Takımı oluyor. Başta Balkan ülkeleri olmak üzere Bulgaristan'ı dünyanın farklı ülkelerinde ki yarışmalarda temsil eden ekip, 100 kişiden oluşuyor. Ömer Lütfi Folklör Takımı; çiftetelli, zeybek, Rodop ve Trakya bölgesine has oyunları sergiliyor.
Kırcaali Ömer Lütfi Kültür Derneği'ne bağlı olarak 2015 yılının Nisan ayında, Kültür Eğitim Merkezi açıldı. Derneğin alt katında kurulan merkez, TİKA'nın malî desteğiyle kültür faaliyetleri için gerekli araçlarla donatıldı. Kültür ve Eğitim Merkezi'nin ilk etkinlikleri, İslam sanatlarından ebru ve hat kurslarıydı. Kırcaalililer'in yoğun ilgi gösterdiği ebru kurslarının ardından, merkez öğrencilerden gelen talep üzerine hat kurslarını da açtı.
Türkiye dışında Bulgaristan Türkleri'nin belki de Türk kültür kimlik yaşatan en önemli ögelerden biri halk oyunları ve türküler. Kırcaali Ömer Lütfi Kültür Derneği çatısı altında, yıllardır türkülere ses veren Fahri Ahmet ve kızı Behiye de bu geleneği Rumeli ve Anadolu türkülerini seslendirerek sürdürüyorlar.
Kaynak: Kuzey Haber Ajansı