Camide Cemaatle Namazın Tekrarlanması Caiz midir?
Camide cemaatle kılınan namazın ardından tekrar cemaatle namaz kılınması caiz midir?
Belli bir imamı ve cemaati bulunan mahalle mescidinde, ezan ve kâmetle namaz kılındıktan sonra, ikinci bir ezan ve kâmetle yeniden cemaat yapılması mekruhtur. Çünkü normal vakitlerde birden fazla cemaatler teşkil edilmesi, cemaatin bütünlüğünü bozar ve sonraki cemaate katılma gibi düşüncelerle gevşekliklere yol açabilir.
CAMİDE CEMAATLE NAMAZIN TEKRARLANMASININ HÜKMÜ
Ancak sonradan o mescide gelenlerin ezan ve kâmetsiz ikinci bir cemaat yapması aşağıdaki durumlarda caiz görülmüştür.
1. Bir mahalle mescidinde, o mahallenin halkından olmayan seferi bir topluluğun cemaatle namaz kılması.
2. O mahalle sakinlerinin ezanı sessizce okuyarak namaz kılması.
3. Mahalle halkının, cemaati ezansız ve kâmetsiz tekrarlaması.
4. Mescidin yol üzerinde bulunan bir mescit olması.
5. Mescidin sürekli bir imam ve müezzinin bulunmaması ve insanların ayrı ayrı namaz kıldığı bir mescit olması.
Aynı mescitte cemaati tekrarlamanın mekruh sayılması şu delillere dayanır: Allah’ın Elçisi bir gün, yatsı namazını gecenin üçte birden daha geç bir vakitte kılmak üzere çıktığında, cemaatin azlığını görmüş ve şöyle buyurmuştu: “Namazı başkasına bırakıp, dışarı çıkarak namaza gelmeyenlerin evini ateşe veresim geliyor!” Allah Elçisi’nin bu sözü Cuma namazına gelmeyenler için söylediği de nakledilir.[1]
Normal mescitte ikinci bir cemaat teşkili caiz olsaydı, tek cemaatle namazın üzerinde bu şekilde durulmaması gerekirdi. Yine Hz. Peygamber (s.a.s), aralarında anlaşmazlık bulunan bir topluluğu barıştırmak için gitmişti. Daha sonra mescide dönünce cemaatin namazı kılmış olduklarını gördü. Bunun üzerine evine döndü ve ailesini toplayarak namaz kıldırdı. Eğer bir mescitte cemaatin tekrarlanması caiz olsaydı, Allah Rasûlü evinde namaz kılmayı mescitte kılmaya tercih etmezdi.[2]
Yol kenarlarına, benzinlik ve konaklama yerlerine yapılan mescitlerde cemaatle namaz kılma konusunda ise bütün insanlar eşittir. Bu yüzden buralarda cemaatin tekrarlanmasında da bir sakınca bulunmaz.
Görevli imamı bulunan bir mescitte, imamdan önce cemaatle namaz kılmak da mekruhtur. Hatta Hanbelîler bunun haram olduğunu söylemiştir. Çünkü görevli imam ev sahibi hükmündedir. Cemaatle namaz kıldırmak onun hakkıdır. Çünkü Rasûlullah (s.a.s) şöyle buyurmuştur: “Bir kimse başkasının evinde, ev sahibinin izni olmadıkça, ona imamlık yapmasın.” [3]
Dipnotlar:
[1] Buhârî, Ezân, 29, 34, Husûmât, 5, Ahkâm, 52; Müslim, Mesâcid, 251-254; Ebû Dâvud, Salât, 46; Tirmizî, Salât, 48; Nesâî, İmâmet, 49; İbn Mâce, Mesâcid, 17; Dârimî, Salât, 54; Mâlik, Muvatta’, Cemâat, 3; A. İbn Hanbel, I; 394, 402, 422, 449, 450. [2] Zühaylî, age, II. 163, 164. [3] Şevkânî, age, III, 159; İbn Âbidîn, age, I, 516; İbn Kudâme, age, I, 80; Şirâzî, Mühezzeb, I, 95.
Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Delilleriyle İslam İlmihali, Erkam Yayınları