Cemaat namazı terk edilebilir mi? Cemaatle namazı terk etmenin vebali ile ilgili hadisler…

Ebû’d-Derda radıyallahu anhdan rivâyet edildiğine göre şöyle demiştir:

Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellemin şöyle dediğini işittim:

“- Köyde ve çölde oturanlardan üç kişi arasında cemaatle namaz kılınmazsa ancak şeytan onlara üstün gelmiştir. Cemaate devam et, kurt ancak sürüden ayrı kalmış koyunu yer.”

Zaide dedi ki, Saib şöyle diyor:

Cemaatten, cemaatle namaz kastediliyor. (Ebû Dâvûd, Salât, 47/547; Nesêi, Kitâb’ul-İmâmet, b. Teytidi fi terkil cemaat, n. 848, s. 106, c. 1)

*

Ebû Hüreyre radıyallahu anhdan rivâyet edildiğine göre şöyle demiştir:

Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem namaz için kamet edilmesini ve diğer bir şahsa da namazı kıldırmasını emredip sonra, “Yanıma kucaklarında odun desteleri bulunan bir takım erkekleri alarak, namaza gelmeyen bir kavme varıp, onlar içinde iken evlerini yaktırmayı düşündüm,” buyurdu. (Ebû Dâvûd, Salât, 47/548; Buharî, Kitâbu’l-Ezân, b. 28, s. 158, c. 1; Müslim, Kitâb’ul-Mesâcid, b. 12, n. 651, s. 451, c. 1; İbn-i Mâce, Kitâb’ul-Mesâcid, b. 17, n. 791, s. 259, c. 1; Tirmizî, Ebvâb’us-Salât, b. 162, n. 217, s. 422, c. 1)

*

Ebû Hüreyre radıyallahu anhdan Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem, “Gençlerime bir yığın odun toplamalarını emredip sonra kendilerine bir özür bulunmaksızın namazı evlerinde kılanlara gelip evlerini yaktırmayı düşündüm.” buyurdu

Yezit bin Esâm’a Ey Avf’ın babası (Peygamberimiz sallallahu aleyhi ve sellem Cuma namazını mı, yoksa başkasını mı kasdetti? dedim:

(Ey Yezid bin Yezid) dedi. Ebû Hüreyre’nin bunu Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemden naklettiğini işitmedimse kulaklarım sağır olsun. Ama cuma ve başka namaz demedi. (Ebû Dâvûd, Salât, 47/549; Müslim, Kitâb’ul-Mesâcid, b. 42, n. 651, s. 451, c. 1; Tirmizî, Ebvâb’us-Salât, b. 162, n. 217, s. 422, c. 1)

*

Abdullah bin Mes’ûd radıyallahu anhdan rivâyet edildiğine göre şöyle demiştir:

Şu beş vakit namazı nerede ezan okunursa orada cemaatle kılmaya devam edin, bu namazları cemaatle kılmak sünen-i Hüdâ’dandır.

Şüphesiz Allah Peygamberine sallallahu aleyhi ve sellem sünen-i Hüdâ’yı şeriat kıldı. Allah’a yemin olsun ki bizden münafıklığı açık olanlardan başkasının cemaatten geri kaldığını görmedim. Allah’a yemin olsun ki bizden (gelmeye takati olmayan) bir kimsenin saf durana kadar iki şahsın yardımı ile aralarında getirildiğini gördüm. Sizden evinde Mescid-i olmayan tek kimse yok, camileri terk edip evlerinizde kılsanız Peygamberiniz sallallahu aleyhi ve sellemin sünnetini terk etmiş olursunuz. Peygamberinizin sallallahu aleyhi ve sellem’in sünnetini ter ketmiş olsanız elbette nankörlük etmiş olursunuz. (Ebû Dâvûd, Salât, 47/550; Bu hadis-i Müslim, Kitâb’ul’-Mesâcid, b. 44, n. 654/256, s. 453, c. 1; Nesêi, Kitâbu’l İmâmet Namazları muhafaza, n. 850, s. 108, c. 1; İbn-i Mâce, Kitâbu’l Cemâat, b. 14, n. 777, s. 255, c.1 de tahric ettiler.)

*

İbn-i Abbas radıyallahu anhdan rivâyet edildiğine göre Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur:

“- Kim müezzinin ezanını işitir de, o kimseyi müezzinin davetine uymaktan alıkoyan bir özür yoksa, onun ‘tek başına’ kıldığı namaz kabul olmaz.” buyurdu. Ashab “-Özür nedir?” diye sordu. Sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz: “- Korku veya hastalıktır,” buyurdu.

Ebû Dâvud dedi:

Ebû İshak, Miğra’dan rivâyet etti. (Ebû Dâvûd, Salât, 47/551; İbn-i Mâce, Kithab’ul-Cemâat, b. 17, n. 793, s. 260, c. 1)

*

Ümm-ü Mektûm radıyallahu anhdan rivâyet edilmiştir:

Rasûlullah sallallahu aleyhi ve selleme,

“Ey Allah’ın Rasûlü, ben gözü görmeyen evi uzak bir adamım, bana kılavuzluk etmeyen bir hizmetçim var. (Bu şartlar içerisinde) benim namazı evimde kılmama ruhsat var mı?” Diye sordu. Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem:

“Ezânı işitiyor musun? buyurdu. Ümm-ü Mektûm:

“Evet,” dedi. Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem:

“Senin (evinde kılman) için ruhsat bulamam,” buyurdu. (Ebû Dâvûd, Salât, 47/552)

Hadisin Açıklaması

Şâsiu’d-Dar: Evi uzak demektir.

*

Ümm-ü Mektûm radıyallahu anhdan:

“Ey Allah’ın Peygamberi, şüphesiz ki, Medine, yırtıcı hayvanları ve sokucu böcekleri çok olan bir yerdir. (Ben ise gözü görmez bir kimseyim.)”

“- Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem, “Haydin namaza ve haydin felaha cümlesini işitiyor musun? Öyle ise haydi koş cemaate,” buyurdu.

Ebû Dâvud dedi: Kasımül-Cermî bu hadis-i Süfyan’dan böyle rivâyet etti. Fakat rivâyetindeki hadiste, “Haydi koş cemaate” cümlesi yoktur. (Ebû Dâvûd, Salât, 47/553; İbn-i Mâce, Kitâb’ul-Mesâcid, b. 17, n. 792, s. 260, c. 1; Nesêi, b. Namazları Muhafaza, n. 852, s. 109, c. 1)

Kaynak: İbrahim Koçaşlı, Sünen-i Ebî Davud ve Tercemesi, Erkam Yayınları

İslam ve İhsan