Beyaz, sarı, pembe, mavi, mor… Ciltte leke deyip geçmeyin. Bu lekeler cildinizin normal bir bileşeni olabileceği gibi, herhangi bir sistemik veya cilt hastalığına işaret edebiliyor.  

Özellikle tiroit bezi hastalıkları, demir metabolizması bozuklukları, böbrek üstü bezi ve  karaciğer hastalıkları ile kan değerlerindeki değişiklikler leke artışına neden olabilecek başlıca sağlık sorunlarını oluşuyor. Bazı lekeler ise tamamen mantar veya vitiligo gibi cilt hastalığı nedeniyle ortaya çıkıyor ve  tedavi edilmezse lekelerde artış  görülüyor. Bu nedenle ciltte oluşan lekelerin mutlaka bir dermatoloji uzmanı tarafından değerlendirilmesi büyük önem taşıyor.

Dermatoloji Uzmanı Dr. Selda Yıldırım, vücudun ciltte hangi renklerle hastalık sinyali verdiğini şöyle sıralıyor:

BEYAZ CİLT

Vücut mantarı: Ciltteki sınırlı beyazlık kazıyınca kepekleniyorsa, bunun nedeni Tinea versicolor adı verilen  vücut mantarı olabiliyor. Yüzeyel bir mantar enfeksiyonu olan Tinea versicolor; özellikle sırtta, göğsün ön yüzünde, karında ve kollarda yerleşiyor. Genellikle mercimek tanesi kadar küçük lezyonlar, bazen de birleşerek daha büyük lekeler oluşturabiliyor. Bulaşma riski oldukça düşük olan bu enfeksiyon sıklıkla kaşıntısız oluyor ve estetik sorun dışında hastayı rahatsız etmiyor.

Vitiligo : Tebeşir beyazı denilen bir tonda oluşan bu hastalık belirli alanlarda deriye rengini veren hücrelerin tümüyle yok olması nedeniyle oluşuyor. Vücutta tek sayıda olabileceği gibi, çok sayıda farklı lokalizasyonlarda da yerleşebiliyor.  Vitiligo; diyabet, pernisiyöz anemi, tiroidit ve addison hastalığı gibi hastalıklarla birliktelik olabiliyor.

SARI CİLT

Sarılık: Ciltte sarılık, çeşitli nedenlerle safra kesesinden safra akışı engellendiğinde ya da mıkroplara bağlı olarak karaciğerin zarar gördüğü durumlarda görülebiliyor. Cilt, kanda artan bilirubin maddesi nedeniyle sarı renk alıyor. Sarı renk değişimine kaşıntı ve kaşımaya bağlı oluşan kabuklu yaralar da eşlik edebiliyor.

PEMBE - KIRMIZI

Kurdeşen: Ciltteki oluşan pembelik veya kızarıklık bulunduğu yerde 24 saat içinde kaybolup tekrar oluşuyorsa, buna ek olarak kaşıntı ve kabarıklık da eşlik ediyorsa, altında yatan neden halk arasında “kurdeşen” denilen ürtiker hastalığı olabiliyor. Lezyonlar derideki kan damarlarından çevredeki dokuya geçici olarak plazma sızması sonucu oluşuyor.

 Vücut mantarı: Tinea corporis, yani vücut mantarı, erişkinlerde kırmızı lekenin en sık görülün sebeplerinden biri. Hastalık enfekte kişilerden temas, hayvan ya da toprağa dokunma yoluyla bulaşıyor. Keskin sınırlı lekeler çevreye doğru genişlerken ortası normal bir görünüm almaya başlıyor. Bazen iç içe geçmiş halka görünümü oluşabiliyor. Lekeye sıklıkla kaşıntı şikayeti de eşlik ediyor.

Gül hastalığı: Özellikle bahar aylarında gövdede deri çizgilerine paralel yerleşim gösteren pembemsi lekeler gül hastalığının belirtisi olabiliyor. Haberci lezyon olarak adlandırılıan ilk leke yaygın döküntüden birkaç gün ya da birkaç hafta önce ortaya çıkıyor. Diğer lezyonlara göre daha büyük oluyor. Daha sonra çevresinde kepeklenme bulunan daha küçük lekeler ortaya çıkıyor. Bulaşma özelliği olmayan gül hastalığı genellikle 6-12 hafta içinde kendini sınırlıyor.

Sedef : Sedef hastalığı gümüş veya sedef gibi beyaz, bol kepekli, kırmızılığı ise biftek kırmızısı gibi canlı bir hastalık. Sıklıkla diz, dirsek ve saçlı deride ense bölgesi en sık tutulum alanlarını oluşturuyor. Hastalık şiddetli seyredebiliyor ve geniş alanları kaplayabiliyor.

MAVİ–MOR CİLT

Kalp hastalıkları: Özellikle arteryal ve venöz damarlardaki kanın karışmasına neden olan konjenital (doğumsal) kalp hastalıklarında dil, dudak, burun ucu, parmak uçları gibi bedenin uç kısımlarında mavi-mor renk değişikliği görülüyor. Kalp yetmezliği sonucunda dolaşımın bozulduğu durumlarda da  cilt terli, soluk,  gri-mavi renk alabiliyor.

KOAH : Oksijenlenmenin bozulduğu; tıkayıcı bir akciğer  hastalığı olan KOAH’da da hastalığın evresine göre özellikle dudaklar ve çevresinde mor renk değişikliği gözlemleniyor.

Travma: Özellikle deri altı yağ dokusu daha az olan hassas bölgelerde, darbeye maruz kalınması sonucu, cilt altında damar kanaması nedeniyle bölgesel olarak mor renk oluşabiliyor.

C ve K vitamini eksiklikleri: C ve K vitamini eksikliklerinde de deride mikro kanamalar olabileceği için çok sayıda odakta mor renk değişikliği görülebiliyor.

Vaskülit: Eğer kırmızı lekeler deriden kabarık, ödemli ise vaskülit, bir başka deyişle iltihabi damar hastalığı açısından araştırılmalı. Vaskülit, kan damarlarında çeşitli sebeplere bağlı hasar sonucu ortaya çıkan hastalık grubu. Vaskülite neden olan hastalıklarda ateş, halsizlik, karın ağrısı, eklem ağrısı gibi sistemik belirtiler veya kanlı idrar yakınmaları da görülebiliyor.

Çeşitli kanser türleri: Bacaklarda  vaskülit (iltihabi damar hastalığı) olarak  değerlendirilen  kırmızı -mor, ağrılı döküntüler ve yaralar  lenfoma-lösemiden kaynaklanabiliyor.  Özellikle sırt bölgesinde  ani  başlangıçlı  kahverengi-kabuklu  döküntüler mide, bağırsak, meme kanseri ya da lenfoma sonucu gelişebiliyor.  Tüm vücutta  yaygın kızarıklık ve kepeklenme  lenfoma ve lösemi belirtisi olabiliyor.

KAHVERENGİ CİLT

Böbrek yetmezliği: Böbrek yetmezliğinde deri rengi toprak rengine benzer kahverengi bir hal alıyor. Ciltte kuruluk, pullanma ve şiddetli kaşıntı belirtileri de sık görülüyor.

İslam ve İhsan