Cuma Geceleri Camilerde Nikah Tazelemenin İslam’da Yeri Var mıdır?

Anadolu’nun çeşitli yörelerinde perşembe günü akşamı yatsı namazının arkasından (cuma gecesi) imam efendiler sesli olarak îman ve nikâh yenilenmesini kapsayan cümleleri cemaatle birlikte tekrar etmektedirler. Bununla îman ve nikâh yenilenmiş olur mu?

Kimi camilerde perşembe günü akşamı imam efendi şu cümleleri tekrar etmektedir: Ben, «Allah’tan başka ilâh yoktur ve Muhammed O’nun elçisidir» sözlerini yeniden söyleyerek îmanımı ve nikâhımı yenilemek istiyorum.»

Bu îman ve nikâh yenilemenin gayesi, bir haftalık süre içinde eşlerin küfrü gerektiren bir söz veya fiili olmuşsa yeniden önceki duruma gelmektir. Küfrü gerektiren durumlar ve akide bozukluğu sayı söz konusu olmaksızın nikâhı ortadan kaldırır. Îman yenilenince evlilerin nikâhlarını da yenilemeleri gerekir.

Ancak böyle bir toplu nikâh yenilemesinin sonuç doğurması için, daha önceden kocanın eşinden yeni bir nikah için vekâlet almış olması ve cemaatin de bu konuda birbirine nikâh şahidi olduğunun bilincinde bulunması gereklidir. Günümüzde bu konuda asıldan uzaklaşılmış, cemaat tevbe ve istiğfar yanında nikâh duasını da düşünür olmuştur.

Günümüzde insanı inkâra sevk eden gazete, dergi, kitap ya da radyo ve televizyon programlarının etkisinde kalarak inkarcılığa düşmek, günlük konuşmalarda İslâm’ın kesin emir ve yasaklarını umursamaz tavırlar, bunun sonucunda ortaya çıkan inanç bozuklukları böyle bir nikâh yenilemeyi gerekli kılan sebeplerdendir. Nikâhın küfre düşme yoluyla ortadan kalkması boşama niteliğinde sayılmadığı için, boşama sayısında bir eksilme söz konusu olmaz.

İmam Ebû Hanîfe, Ebû Yûsuf ve Mâlik’e göre eşlerden birisi İslâm’ı terk etse nikâh akdi kendiliğinden ortadan kalkar. Bu konuda mahkeme kararına gerek olmaz. Böyle bir durumda kadın cinsel temas olmuşsa mehrin tamamına hak kazanır.

Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Delilleriyle Aile İlmihali, Erkam Yayınları