Cuma Günü Gusül Almak ile İlgili Hadisler
Cuma günü gusül abdesti almanın hükmü nedir? Cuma günü gusül abdesti almak/gusletmek ile ilgili hadisler…
Fakihlerin umûmuna göre cuma günü yıkanmak müstehabtır.
CUMA GÜNÜ GUSÜL ALMAK İLE İLGİLİ HADİSLER
Ebû Hüreyre radıyallahu anhdan rivâyet olunmuştur:
Bir zaman Ömer Bin Hattab bir cuma günü hutbe okuyordu, içeri bir zat (Osman bin Affan) girdi. Ömer radıyallahu anh O’na sizi namazdan hapis mi ediyorlar? Niçin geç kaldın? Dedi. O şahıs, ben fazla gecikmedim, ezanı işitir işitmez abdest aldım, cevabını verince, Ömer radıyallahu anh namaz gibi abdesti de mi noksan yaptın? Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellemin “Sizden biriniz cumaya geleceğinde yıkansın,” emrini işitmediniz mi? Dedi. (Ebû Dâvûd, Taharet, 129/340; Buharî, Kitâb’ul-Cuma, b. 2, s. 212, c. 1; Müslim, Kitâb’ul-Cumâ, b. 1, n. 845, s. 580, c. 2; Tirmizî, Kitâb’ul-Cumâ, b. 355, n. 494. s. 366, c. 2; Neseî, Kitâb’ul-Cumâ.)
Hadisin Açıklaması
Hz. Osman radıyallahu anh ezandan sonra başka, işle meşgul olmamıştı. Buna rağmen birinci saatin sevabını kaçırdığı için Hz. Ömer radıyallahu anh kendisine sitemde bulundu. Cuma günleri gusul yapmak müstehabtır. Hz. Osman radıyallahu anhın gusul etmeden cumaya gelmesi de siteme sebep olmuştur. Hasan-ı Basrî ve bir rivâyete göre İmâm-ı Mâlik’e göre cuma günü yıkanmak vaciptir. Ama fakihlerin umûmuna göre cuma günü yıkanmak müstehabtır.
*
Ebû Said el-Hudrî radıyallahu anhdan rivâyet edildiğine göre:
Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz, “Her erkeklik çağına erene cuma günleri yıkanmak vaciptir.” buyurdu. (Ebû Dâvûd, Taharet, 129/341; Müslim, Kitâb’ul-Cumâ b. 1, n. 846, s. 80, c. 2; Buharî, Kitâb’ul-Cumâ, b. 2, s. 212, c. 1; Neseî, Kitâb’ul-Cumâ, b. 6, n. 1379, s. 93, c. 3; İbn-i Mâce Kitâb’ul-Cumâ, b. 80, n. 1089, s. 346, c. 1)
Hadisin Açıklaması
Bu hadisteki vücubtan maksat ehemmiyeti vacib gibidir, demektir.
Gerçekten vacib olsa cumanın sıhhati halâldâr, olurdu.
*
Hafsa radıyallahu anha’dan:
Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem, “Her erkeklik çağına erene cuma namazına gitmek vacip, her cumaya gidene de yıkanmak lâzımdır,” buyurdu.
Ebû Dâvud dedi ki: Bir şahıs, Cuma günü şafaktan sonra yıkanırsa cuma için yıkanmak yerine kâfi gelir, isterse cünüblükten dolayı yıkanmış olsun. (Ebû Dâvûd, Taharet, 129/342; Neseî, Kitâb’ul-Cuma, b. 2, n. 1373, s. 89, c.)
*
Ebû Said el-Hudrî ve Ebû Hüreyre radıyallahu anhümâ’dan rivâyet edildiğine göre şöyle dediler:
Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem, “Kim cuma günü yıkanarak en güzel elbisesini giyer, yanında varsa koku sürünür, sonra cumaya gelip kimsenin omuzunu çiğnemeden Allah’ın kendine farz kıldığını kılar, imam hutbeye çıktığı andan namazı bitirinceye kadar konuşmazsa, bu cuma ile bir önceki cuma arasındaki, kusurlara keffaret olur,” buyurdu.
Ebû Hüreyre radıyallahu anh sevablar ona katlanır, üç gün de fazlasına keffaret olur, dedi.
Ebû Dâvud, Muhammed bin Seleme’nin hadis-i daha tamamdır. Hammâd Ebû Hureyre’nin kelâmını zikretmedi, dedi. (Ebû Dâvûd, Taharet, 129/343; Müslim, Kitâb’ul-Cuma, b. 8, n. 857, c. 2)
*
Abdürrahman bin Ebû Said el-Hudrî’den o da babası Ebû Said’ten:
Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem, “Her erkeklik çağına girene cuma günü yıkanmak, misvak kullanmak var. Bir miktar da koku sürünür.” buyurdu.
Ancak Bükeyr rivâyetinde Abdürrahman’ı zikretmedi, koku hakkında ise:
“İsterse kadının kokusundan olsun sürünsün,” dedi. (Ebû Dâvûd, Taharet, 129/344; Buharî, Kitâb’ul-Cuma, b. 3, s. 212, c. 1; Müslim, Kitâb’ul-Cuma, b. 2, n. 846, s. 581, c. 2; Neseî, Kitâb’ul-Cuma, b. 4, n. 1347, s. 93, c. 3)
*
Evs bin Evs’is-Sakafi radıyallahu anhdan:
Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem; “Cuma günü kim başını yıkar ve boy abdesti alır, erkence çıkar, cumaya da erkence gelir, binmez yürür, imama yakın durur, hatibi dinler konuşmazsa:
Onun her adımı için bir sene geceleri nafile namaz kılmış, gündüzleri nafile oruç tutmuş gibi ecir alır,” buyurdu. (Ebû Dâvûd, Taharet, 129/345; Tirmizî, Kitâb’ul-Cuma, b. 356, n. 496, s. 367, c. 2; Neseî, Kitâb’ul-Cuma, b. 17, n. 1382, s. 95., c. 3; İbn-i Mâce, Kitâb’ul-Cuma, b. 80, n. 1087, s. 346, c. 1)
Hadisin Açıklaması
Gassele: Yıkar demektir. Çünkü Araplar saçlarına zeytinyağı sürerlerdi. Rasûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz başı yıkamayı ayrıca zikr ederek kim saçını yıkar ve gusul ederse buyurdu.
Bekkara: Evden erken çıkar, İptekera: Cumaya erken varırsa demektir.
Bekkera: Sabah erken sadaka verir, İptekara: Cumaya erken davranırsa manâsına da gelir.
*
Evs es-Sakafî radıyallahu anhdan:
Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem, “Kim Cuma günü başını yıkar ve yıkanırsa,” buyurdu. Sonra ravi: geçen hadisin benzerini şevketti. (Ebû Dâvûd, Taharet, 129/346)
*
Abdullah bin Âmr bin As radıyallahu anhdan:
Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem:
“- Kim Cuma günü yıkanır ve varsa-ailesinin de olsa-kokusundan sürünür, en güzel elbisesini giyinir ve kimsenin omuzunu çiğnemeden (Namazını kılar) hutbe esnasında konuşmazsa, iki cuma arasındaki hatalarına keffaret olur. Kim de hutbe anında konuşur, cemaatin omuzlarını çiğnerse, ona yalnız öğle (namazı) sevabı verilir.” buyurdu. (Ebû Dâvûd, Taharet, 129/347)
Hadisin Açıklaması
Kadınların kullandığı kokuyu kullanmak mekruhtur. Ancak zaruri bir durum olursa kullanılabilir.
Vaktinde cumaya gelmeyip, geç kalan ve sonra da insanların omuzlarını çiğneyerek öne geçenlerin cuma sevabını alamayacakları, sadece öğle namazı kılmış olacakları bildiriliyor.
*
Aişe radıyallahu anha’dan:
Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem dört şeyden dolayı yıkanırdı. “Cünüplükten, Cuma günü için, kan aldırmaktan ve ölü yıkamaktan.” (Ebû Dâvûd, Taharet, 129/348)
Hadisin Açıklaması
Cenaze yıkayanın yıkanmasını bildiren hadis mensuhtur. Cenaze yıkayanın gusletmesi müstehap, kan aldırdıktan sonra gusletmek de müstehaptır. Cünüplükten dolayı yıkanmak farz, Cuma günü yıkanmak müstehaptır. (Maalim’üs-Sünne c. l, s. 274)
*
Ali bin Havşeb radıyallahu anhdan rivâyete göre, Mekhul’den: Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellemin (Gassele ve Iğtesele) sözünün manâsını sordum. Mekhul: “- Başını ve bedenini yıkarsa demektir,” cevabını verdi. (Ebû Dâvûd, Taharet, 129/349)
*
Said bin Abdülaziz radıyallahu anhdan:
(Gassele ve İğtesele)nin manâsı soruldu. Said: “- Başını ve vücudunu yıkadı,” demektir, cevabını verdi. (Ebû Dâvûd, Taharet, 129/350)
*
Ebû Hüreyre radıyallahu anhdan rivâyet edildiğine göre, Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz şöyle buyurmuştur:
“- Kim Cuma günü cünüplükten yıkandığı gibi yıkanır, sonra birinci saatte camiye giderse bir deve, ikinci saatte giderse bir sığır, üçüncü saatte giderse boynuzlu koç, dördüncü saatte giderse bir tavuk, beşinci saatte giderse bir yumurta sadaka vermiş gibi olur. İmam minbere çıkınca melekler hazır olur. Hutbeyi dinlerler.” (Ebû Dâvûd, Taharet, 129/351; Buharî, Kitâb’ul-Cumâ, b. 30, s. 223, c. 1; Müslim, Kitâb’ul-Cumâ, b. 2, n. 850, s. 582, c. 2; Tirmizî, Ebvâb’ul-Cumâ, b. 358, n. 499, s. 372, c. 2; Neseî, Kitâb’ul-Cumâ, b. 9, n. 1386, s. 99, c. 3; İbn-i Mâce, Kitâb’ul-cumâ, b. 82, n. 1092, s. 347, c. 1)
Kaynak: İbrahim Koçaşlı, Sünen-i Ebî Davud ve Tercemesi, Erkam Yayınları