Cuma Namazının Hükmü Nedir?
Cuma namazı cuma günü öğle vaktinde kılınan namazdır? Cuma namazı Kuran'da geçer mi? Cuma namazının hükmü nedir? Cuma namazını üç defa mazeretsiz terk etmenin hükmü nedir? İlk Cuma namazı ne zaman kılındı?
Kur'ân-ı Kerîm'in 62. sûresi, Cuma namazından bahsettiği için Cuma sûresi olarak adlandırılmıştır. Bu sûrede Yüce Allah şöyle buyurmuştur:
"Ey iman edenler! Cuma günü namaza çağırılınca Allah'ı anmaya (namaza) koşun ve alışverişi bırakın. Eğer bilirseniz, bu sizin için daha hayırlıdır. Namaz kılınınca yeryüzüne yayılın da Allah'ın lutfunu arayın ve Allah'ı çok çok anın ki felah bulasınız." (el-Cum‘a 62/9-10)
CUMA NAMAZINI TERK ETMENİN HÜKMÜ
Hadis kitaplarında gerek Cuma namazının fazileti, gerekse kuvvetli bir farz olduğu ve bu namazı özürsüz olarak terk etmenin büyük günah sayıldığı konusunda sahih hadisler bulunmaktadır.
"Allah, önemsemediği için üç Cumayı terk eden kimsenin kalbini mühürler" (Ebû Dâvûd, “Salât”, 204; İbn Mâce, “İkametü's-salât”, 93; Tirmizî, “Cum‘a”, 7; Nesâî, “Cum‘a”, 2) ve "Birtakım kimseler, ya Cuma namazını terk etmekten vazgeçerler ya da Allah onların kalplerini mühürler ve artık onlar gafillerden olurlar." (Müslim, “Cum‘a”, 12; Nesâî, “Cum‘a”, 2)
İLK CUMA NAMAZI
Hz. Peygamber'in Cuma namazını ilk defa hicret esnasında, Medine yakınlarındaki Rânûnâ vadisinde Sâlim b. Avf kabilesini ziyaretleri sırasında oradaki namazgâhta kıldırmış olduğu bilginlerce kabul edilmektedir. Öte yandan, kaynaklarda daha hicretten önce Es‘ad b. Zürâre'nin Medine'de Cuma namazı kıldırdığı kaydedilmektedir. Bu durum karşısında Cuma namazının ne zaman farz kılındığı hususunda iki farklı rivayet ve görüş ortaya çıkmıştır. Bunlardan birincisine göre Cuma namazı Mekke'de farz kılınmış olmakla birlikte müşriklerin baskıları yüzünden orada kılınamamıştır. Diğer rivayete göre, Cuma namazı hicret esnasında farz kılınmıştır ve ilk Cumayı Hz. Peygamber Rânûnâ vadisinde kıldırmıştır. Bu rivayeti benimseyenlere göre, Es‘ad b. Zürâre'nin Cuma namazı kıldırması uygulaması farz değil, nâfile hükmü kapsamındadır.
Bütün müctehidlere göre Cuma namazı farz-ı ayın olup, Resûlullah zamanından itibaren farklı görüş açıklanmadığı için, bu hususta icmâ meydana gelmiştir.
Cuma namazı, Cuma günü öğle namazı vaktinde kılınan ve farzı iki rek‘at olan bir namazdır. Bu namazdan önce hatibin hutbe okuması namazın sıhhat (geçerlilik) şartlarındandır. Cuma namazı o günkü öğle namazının yerini tutar.
Kaynak: İslam İlmihali 1, TDV Yayınları