Cuma Selamlığı Nedir?
Cuma selamlığı nedir, ne anlama gelir? Cuma selamlığı neden yapılırdı?
Cuma selamlığı; Cuma namazı münâsebetiyle padişahlar için yapılan merâsime verilen addır.
Türk-İslâm devletlerinde hükümdarlığın alâmetlerinden biri hutbedir. Hutbe Cuma namazında hükümdar adına okunmakta, hükümdar da Cuma namazını genellikle bulunduğu yerdeki camilerden birinde halkla birlikte kılmaktaydı. Hükümdarın bu münasebetle camiye gidişi ve camiden dönüşü Osmanlılar’da Cuma selâmlığı veya selâmlık resmi adı verilen bir merasimle olurdu. Hükümdar-halk bütünleşmesini sağlayan Cuma selâmlığı, sadece merasim ve dinî yönüyle değil hukukî, sosyal ve kültürel açılardan da büyük önem taşımaktadır.
CUMA SELAMLIĞI KELİMESİNE ÖRNEK
Osmanlı sultanları da, devletin kuruluşundan yıkılışına kadar, maaşlı askerlerine her Cuma selâmlığına gidip gelirken yüksek sesle:
“Mağrur olma pâdişâhım, senden büyük Allah var!..” diye söyleterek, kendilerine yapılan mânevî îkazların bu şeklini resmîleştirme yoluna gitmişlerdir.
Yavuz Sultan Selim, kendisini gurura sevk edebilecek fânîlerin iltifatlarına muhâtap olmamak için Mısır seferi dönüşü İstanbul’a girerken geceyi beklemişti. İşte bu hâlet-i rûhiye içinde bulunan Osmanlı sultanları, devletin kuruluşundan yıkılışına kadar maaşlı askerlerine her Cuma selâmlığına gidip gelirken:
“Mağrûr olma pâdişâhım, senden büyük Allah var!..” diye bağırtarak kendilerine hâricen yapılan mânevî irşad ve îkâzı resmîleştirmek yoluna bile gitmişlerdir.