Domuz Gribi Nedir? Nasıl Bulaşır? Belirtileri Nelerdir?
Gündemden düşmeyen domuz gribi Türkiye’de ilk kez 2009'da görüldü. Bir zamanlar sadece domuzları hasta eden bu virüs bugün insan sıhhatini hatta hayatını tehdit ediyor.
Peki ülkemizde en sık görülen grip virüsü hâline gelen H1N1’i ne kadar tanıyoruz? Göğüs Hastalıkları Uzmanı Hülya Bayiz kaleme aldı…
İLK KEZ 2009'DA GÖRÜLDÜ
Domuz gribi, domuzlarda hastalığa yol açan bir mikro organizma olan İnfluenza Tip A virüsünün insanlarda oluşturduğu solunum yolu hastalığıdır.
Virüs daha önce insanlarda hastalığa yol açmamakta, sadece domuzlarda görülmekteydi. Ancak mikro organizmadaki değişime bağlı olarak ortaya “İnfluenza tip A H1N1” adı verilen yeni bir virüs formu çıkmıştır. İlk kez 2009 yılında saptanan domuz gribi şu anda ülkemizde en sık görülen grip virüsüdür.
NASIL BULAŞIYOR?
Domuz gribi solunum yolu ile bulaşıyor. Özellikle yakın temas, öksürmek ve hapşırmak suretiyle insandan insana geçiyor. Kuluçka süresi ise 1-3 gündür.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Ani başlayan ateş, kuru öksürük, boğaz ağrısı, burun tıkanması ya da akması, baş ağrısı, gözlerde sulanma, kas ağrısı ve halsizlik bulguları olabilir. Bazı vakalarda hiçbir belirti görülmezken bazıları ölümle sonuçlanabilmektedir.
NASIL TANI KONUYOR?
İnfluenzanın kesin tanısı, hastalığın ilk üç günü içinde, ateşli dönemde alınan boğaz-burun kültüründen virüs izolasyonu ile olur.
KORUNMAK İÇİN NE YAPMALI?
- Hasta kişiler ile yakın temastan kaçınılmalıdır.
- Sabun ve su ile eller sık sık yıkanmalıdır.
- Bulaşma yollarından olan ağız, burun ve gözlere kirli ellerle temas edilmemelidir.
- Yüzeyler sık sık temizlenmelidir.
AŞI OLMAK NE KADAR ETKİLİ?
İnfluenzaya karşı inaktive virüs aşısı geliştirilmiştir. Aşı hastalığın ağır geçmesini ve komplikasyonlarını önler. Aşı bir sezon önce dolaşan virüsler temel alınarak hazırlanır. Aşının etkinliği virüsün antijenik yapısını hızlı değiştirmesi sebebiyle ancak %70-90 düzeyindedir.
KİMLER AŞI OLMALI?
- 65 yaşın üzerindekiler,
- Yaşlı bakım evinde kalanlar,
- Astımlı çocuklar, kronik kardiopulmoner hastalığı olanlar,
- Diyabet, renal bozukluk ya da immun yetmezliği olanlar,
- Uzun süreli aspirin tedâvisi alanlar (Reye Sendromu olasılığı),
- İnfluenza sezonunda gebeliğinin ikinci ya da üçüncü trimesterinde olacak kadınlar,
- Grip virüsünü riskli gruplara taşıyabilecek kişiler: sağlık çalışanları, yaşlı bakım evlerinde çalışanlar, ev ziyareti yapanlar, grip açısından riskli kişinin ev halkı,
- HIV ile enfekte kişiler mutlaka aşı olmalıdır.
İLAÇ TEDÂVİSİ NE KADAR ETKİN?
İnfluenza A’nın tedâvisinde özellikle antiviral ilâçlar etkilidir. İlâçların 36-48 saat içinde başlandığında semptom süresini kısalttıkları ve komplikasyonları azalttıkları saptanmıştır.