Etbâu't Tâbiîn Devrinde Yazılan Hadis Kitapları ve Özellikleri

Etbâu't Tâbiîn devrinde yazılan hadis kitapları ve özellikleri nelerdir?

Etbâu’t Tâbiîn devrinde hadislerin tasnîf edilmeye başlanmasından sonra pek çok hadis kitabının ortaya çıktığı görülür.

Tabiîn devrinin sonlarına doğru ve Etbâu't Tâbiîn devrinde tasnif edilen hadis kitaplarını başlıca beş gurupta toplamak mümkündür.

a. Siyer ve meğazî kitapları:

Hazreti Peygamberin ahlakına, şemailine, hayatına ve yaptığı savaşlara dair hadislerden oluşan kitaplardır.

b. Sünenler:

Fıkıh bablarına göre tasnif edilmiş ahkam hadislerini toplayan kitaplara Sünen denilmiştir. Sünenlerde genellikle Hazreti Peygamberin söz, fiil ve takrirlerinden ibaret olan ve merfû denilen hadislerine yer verilmiştir.

Bir sünen kitabı, taharet, salat, zekât gibi çeşitli fıkıh bölümlerine ayrılır ve her bir bölüme “kitab” adı verilir. Kitâbu's-salat, kitâbu'z-zekât gibi... Her kitabın da çeşitli sayılarda “bab”' ları vardır.

c. Câmiler:

Sünenler gibi fıkıh bablarına göre tasnif edilmiş hadis kitaplarıdır. Ancak Sünen'lere göre daha fazla bölüm (kitab) ihtiva ederler. Mesela iman, zühd, edeb, menâkıb, fiten, siyer ve cihad, tefsir gibi bölümler Sünen'lerde yer almazlar. Zaten Sünen'lere oranla daha çok bölümü içlerinde topladıkları içindir ki, bu kitaplara “Cami” adı verilmiştir.

d. Müsned’ler:

Hadisleri ilk râvîlerine göre sıralayan eserlerdir. Sahabiler faziletlerine göre sıralanmış ve rivayet ettikleri hadisler isimlerinin altına yazılmıştır.

e. Mucem:

Hadisleri son râvîlerine göre sıralayan eserlerdir.

İslam ve İhsan

Tâbiîn veTebe-i Tâbiîn Kimlere Denir?

ETBAU'T TABİÎN KİMLERE DENİR?

ETBÂU'T TÂBİÎN DEVRİNİN HADİS İLMİ YÖNÜNDEN ÖNEMİ

İslam ve İhsan

İslam, Hz. Adem’den Peygamber Efendimize (s.a.v) gönderilen tüm dinlerin ortak adıdır. Bu gerçeği ifâde için Kur’ân-ı Kerîm’de: “Allâh katında dîn İslâm’dır …” (Âl-i İmrân, 19) buyurulmaktadır. Bu hakîkat, bir başka âyet-i kerîmede şöyle buyurulur: “Kim İslâm’dan başka bir dîn ararsa bilsin ki, ondan (böyle bir dîn) aslâ kabul edilmeyecek ve o âhırette de zarar edenlerden olacaktır.” (Âl-i İmrân, 85)

...

Peygamber Efendimiz (s.a.v) Cibril hadisinde “İslam Nedir?” sorusuna “–İslâm, Allah’tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Rasûlü olduğuna şehâdet etmen, namazı dosdoğru kılman, zekâtı vermen, Ramazan orucunu tutman, yoluna güç yetirip imkân bulduğun zaman Kâ’be’yi ziyâret (hac) etmendir” buyurdular.

“İman Nedir?” sorusuna “–Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, âhiret gününe inanmandır. Yine kadere, hayrına ve şerrine îmân etmendir” buyurdular.

İhsan Nedir? Rasûlullah Efendimiz (s.a.v): “–İhsân, Allah’a, onu görüyormuşsun gibi kulluk etmendir. Sen onu görmüyorsan da O seni mutlaka görüyor” buyurdular. (Müslim, Îmân 1, 5. Buhârî, Îmân 37; Tirmizi Îmân 4; Ebû Dâvûd, Sünnet 16)

Kuran-ı Kerim, Peygamber Efendimize (s.a.v) gönderilen ilahi kitapların sonuncusudur. İlahi emirleri barındıran Kuran ve beraberinde Efendimizin (s.a.v) sünneti tüm Müslümanlar için yol gösterici rehberdir.

Tüm insanlığa rahmet olarak gönderilen örnek şahsiyet Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v) 23 senelik nebevi hayatında bizlere Kuran ve Sünneti miras olarak bırakmıştır. Nitekim hadis-i şerifte buyrulur: “Size iki şey bırakıyorum, onlara sımsıkı sarıldığınız sürece yolunuzu asla şaşırmazsınız. Bunlar; Allah’ın kitabı ve Peygamberinin sünnetidir.” (Muvatta’, Kader, 3.)

Tasavvuf; Cenâb-ı Hakkʼı kalben tanıyabilme sanatıdır. Tasavvuf; “îmân”ı “ihsân” gibi muhteşem ve muazzam bir ufka taşımanın diğer adıdır. Tasavvuf’i yola girmekten gaye istikamet üzere yaşayabilmektir. İstikâmet ise, Kitap ve Sünnet’e sımsıkı sarılmak, ilâhî ve nebevî tâlimatları kalbî derinlikle idrâk edip onları hayatın her safhasında vecd içinde yaşayabilmektir.

Dua, Allah Teâlâ ile irtibatta bulunmak; O’na gönülden yönelmek, meramını vâsıta kullanmadan arz etmek demektir. Hadisi şerifte "Bir şey istediğin vakit Allah'tan iste! Yardım dilediğin vakit Allah'tan dile!" buyrulmuştur. (Ahmed b. Hanbel, Müsned, 1/307)

Zikir, bütün tasavvufi terbiye yollarında nebevi bir üsul ve emanet olarak devam edegelmiştir. “…Bilesiniz ki kalpler ancak Allâh’ı zikretmekle huzur bulur.” (er-Ra‘d, 28) Zikir, açık veya gizli şekillerde, belirli adetlerde, farklı tertiplerde yapılan önemli bir esastır. Zikir, hatırlamaktır. Allah'ı hatırlamak farklı şekillerde olabilir. Kur'an okumak, dua etmek, istiğfar etmek, tefekkür etmek, "elhamdülillah" demek, şükretmek zikirdir.

İlim ve hâl kelimelerinden oluşmuş bir isim tamlaması olan ilmihal (ilm-i hâl) sözlükte "durum bilgisi" demektir. Bütün müslümanların dinî bilgi ve uygulama bakımından ihtiyaç duyduğu, bir bakıma müslüman olmanın ve müslümanlığın icaplarını yerine getirmenin ön şartı durumundaki fıkhi temel bilgiler ilmihal diye anılmıştır.

İslam ve İhsan web sitesinde İslam, İman, İbadet, Kuranımız, Peygamberimiz, Tasavvuf, Dualar ve Zikirler, İlmihal, Fıkıh, Hadis ve vb. konularda güvenilir kaynaklardan bilgiye ulaşabilirsiniz.

Etbâu't Tâbiîn Devrinde Yazılan Hadis Kitapları ve Özellikleri