Evlat Edinmek Dinen Caiz midir?

İslam’da evlat edinme var mıdır? Evlat edinmek dinen caiz midir? İslam’da evlat edinmenin hükmü.

İslâm’dan önce evlat edinmek yaygın bir adetti. Hatta Hz. Peygamber de, nübüvvetinden önce bu örfe göre Zeyd İbn Hârise’yi evlat edinmişti. Çünkü daha önce köle statüsünde olan Zeyd’i babası ve amcası satın alıp serbest bırakmak istemiş, Hz. Peygamber ise onu; dilerse kendi yanında kalma, isterse ailesinin yanına dönme konusunda muhayyer bırakmıştı. Bunun üzerine Zeyd, Hz. Peygamber’e hitaben: “Senden başka bir kimse istemem, sen hem babam hem de amcam yerindesin” dedi ve Resûlullah’ı tercih etti. Bunun üzerine Hz. Peygamber onu evlat edindi. Evlatlık evlat edinenin oğlu veya kızı olarak anılır, mirasçı olur, eşi de gelin kabul edilirdi.

İSLAM’DA EVLAT EDİNMENİN HÜKMÜ

İslâm evlatlık müessesesini kaldırdı ve her çocuğun nesep hısımlarına nispet edilmesi prensibini getirdi. Kur’an-ı Kerîm’de şöyle buyurulur: “Muhammed sizin erkeklerinizden kimsenin babası değildir.” ^[1] “Çocukları babalarına nispet ederek çağırınız. Bu, Allah’ın nezdinde daha doğru ve adalete daha uygundur.” ^[2] Hatta Allahu Teâlâ, Rasûlü’ne evlatlığı Zeyd’in boşadığı Zeynep binti Cahş ile evlenme izni vererek evlatlığın evliliğe yansıyan yönünü de kaldırdı. Bu evlilik ayette şöyle ifade buyuruldu: “Madem ki Zeyd o kadından ilişiğini kesti, biz onu sana eş yaptık. Ta ki evlatlıklarının kendilerinden ilişkilerini kestikleri eşlerini almakta mü’minler üzerine güçlük olmasın.” ^[3]

Ancak şunu belirtelim ki, bir yetim veya öksüzün ya da yoksulun himayesi, okutulup evlendirilmesi, bir iş sahibi yapılması Müslümana büyük ecir kazandırır. Kendi nüfusuna tescil yaptırmaksızın bu gibi himaye ve yardımları İslâm teşvik eder. Bunlar bir çeşit mânevî evlat olur. Fakat bu durum mirasçı olmayı, nesep hısımı sayılmayı ve erginlik çağından sonraki mahremiyeti ortadan kaldırmaz. Allah Elçisi’nin şu hadisi ile bu konuyu noktalayalım: “Kim İslâmî devirde, babası olmadığını bildiği halde, babasından başkasına mensup olduğunu iddia ederse ona cennet haram olur.” ^[4]

Dipnotlar:

^[1] Ahzâb, 33/40. ^[2] Ahzâb, 33/5. ^[3] Ahzâb, 33/37. ^[4] Müslim, İmân, 114.

Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Delilleriyle İslam İlmihali, Erkam Yayınları