Muhterem Osman Nûri Topbaş Hocaefendi ile Ahmet Taşgetiren Bey'in gerçekleştirdiği "Ramazan ve İnfak" mülakatlarının ikincisini "İnfak Edebi" başlığıyla sizlere sunuyoruz. İnfak hususunda veren elin gurura kapılmaması ve alan elin incinmemesi için İslam’ın aldığı tedbirler nelerdir? Müslümanlar nasıl bir infak edebine sahip olmalı? İnfak miktarı hususunda nasıl bir edep gözetmeliyiz? Manevi infak nedir? İslami bir infak düzeni var mı? Varlıklı bir Müslüman infak hususunda nasıl bir hesap yapmalı? yöneltilen sorulardan yalnızca birkaçı. 

Cenab-ı Hak Kur’an-ı Kerim “Verdiğiniz sadakaları imha etmeyin!” buyuruyor. Bu imha bir takım kalbî marazlarla olur. Kalbî marazların başında kibir ve kendini beğenme gelir. Sadaka Allah’ın emri; kul bu emri ifa ettiği için sevinmeli ve bu ifayı bir teşekkür edasıyla yerine getirmeli.

Cenab-ı Hakk’ın mütekebbir sıfatına asla tavizi yok; ortaklığa tahammülü yok. Namazda nasıl bir tevazu içerisinde elimizi bağlayıp secde ediyorsak, infak ederken de bu tevazu ile hareket etmeliyiz. Fakiri, yoksulu bir nimet bilmemiz, onları arayıp bulmamız lazım. Cenâb-ı Hak “tahaffüf sahiplerini” yani iffetli olanlar bulmamızı istiyor. Peki nasıl bulacağız? Kalp rikkat kazanmalı ki Cenab-ı Hak “Sen onları simalarından tanırsın!” buyuruyor.

Nasıl bir anne evladının simasından aç yahut tok olduğunu tanıyorsa, bir mümin de diğer mümin kardeşlerini bu şekilde tanımalı.

İhyayı Ulumiddin’de çok mühim bir hadis-i şerif var:

“İnfak eden önce Allah’ın eline verir; Allah’ın elinden fakirin eline geçer.” İnsan Allah’ın eline bir şey verirken nasıl enaniyetle verebilir? Ayet-i kerimede “Sadakaları Cenab-ı Hak alır!” buyruluyor. Veren el daima alan ele müteşekkir olmalı.

Ebu'l Leys es-Semerkandî Hazretleri buyurur:

“İnfak hususunda veren kimsenin, alan kimseye karşı büyük teşekkür edası içerisinde olması gerekir. Çünkü veren, alan kimse vesilesi ile dünya ve ahiretteki birçok ibtilalardan, musibetlerden ve sıkıntılardan kurtulmuş olacaktır. Hepsinden daha mühimi Allah’ın rızasını kazanacaktır.”

Rahmetli pederim Musa Efendi, infak ederken daima zarfın içerisinde verirdi. “Muhterem ……… Efendi kabul ettiğiniz için teşekkür ederim” buyururdu. Çünkü o kimse kabul edecek ki Cenab-ı Hak da kabul etsin.

Şeyh Sâdi, Bostan adlı eserinde diyor ki:

“Birisine iyilik ettiğin ‘Ben efendiyim, beyim. O bana muhtaçtır’ diyerek büyüklenmeyin! Zaman kılıcı o muhtaç kimseyi vurmuş deme! O kılıç henüz kınına girmemiştir. Mümkündür ki o kılıç bir gün seni de biçer.”

Biz ticaret ile meşguldük gençken. Merhum pederimiz de zaman zaman dükkana gelir, bizimle otururdu. Kapıya, vakarına göre değişik halde muhtaçlar gelirdi. Tezgâhtarlardan biri muhtaca “Ya hu her gün geliyorsun. Bari birkaç gün arayla gel!” dedi. Pederimiz bunu duyunca “Oğlum, beni dinle! Biz Cenab-ı Hak’tan devamlı istiyoruz. Sabah yedik, öğleyin, akşamleyin yine yiyeceğiz. O ise sana iki günde bir geliyor” dedi.

OSMAN NÛRİ TOPBAŞ HOCAEFENDİ'YE BİR MECZUBUN TAVSİYESİ

Bazen de ticaret hanemizin üst katına muhtaçlar gelirdi. İçeri girdiğimde önce üst katta çıkar, kime ne verilecek diye muhtaçlar arasında dolaşır sonra aşağı inerdim. Yine bir gün üst katı dolaşıp aşağı inerken bir meczup peşimden geldi ve “Kardeşim sakın bu insanlara çatık kaşla bakma! Allah’ım senin elinden alır, bir daha da bunları sana göndermez. Sen burada yalnız kalıverirsin” dedi.

Durumuna göre vereceksin, az vereceksin. Hiç veremiyorsan, Cenab-ı Hak “tatlı söz söyle” buyuruyor.

Bir Müslümanın kartviziti merhamettir, neticesi hizmettir.

Esas infak kendinden fedakârlık yaparak verdiğin infaktır. Asıl infak, kenarda kalmış eski şeyleri değil; yenisini, iyisini vermektir.

Şeyh Sâdi Şirazi buyurur: “Yoksul kişi cömertlerin aynasıdır. Sakın aynaya karşı gönül kırıcı şeyler söyleyerek, onu buğulandırma. Yoksul kişi nasıl cömertlik ve iyiliğe muhtaç ise, cömertlik ve iyilik de yoksul kişiye muhtaçtır. Güzeller güzelliklerini seyretmek için nasıl tozsuz, passız, parlak bir ayna ararlarsa, cömertlik de yoksulları, zayıfları öylece aramaktadır. Allah’ın cömertlik tecellisinin tezahürü fakirlerdir. O fakirler ki kerem sahiplerini müracaat ederler, dertlerini onlara açarlar. Böylece hamiyetli zenginler için saadet yollarını hazırlarlar.”

İkram ve ihsanı başa kakmak, ikram ve ihsanın boşa gitmesidir. Ayrıca Allah’ın gazabını da celp eder.

Resulullah –sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz buyurur: “Üç kişi vardır ki Allah –celle celalühu- kıyamet günü onlarla konuşmayacak, ilgilenmeyecek. Onları temize çıkarmayacak. Onlar için acı bir azap vardır.

1-      Elbisesini kibir ve gururundan ötürü kurula kurula sürüyen,

2-      Yalan yeminle malını pazarlayan,

3-      Verdiğini başa kakan.

BİR ANEKTOT: ALAN ELİN ÜSTÜNLÜĞÜ

Hazreti Ali –radıyallahu anh- buyurur:

“Beni iki nimet çok sevindirir. Birincisi, bir adamın ihtiyacını karşılayacağımı umarak beni tercih etmesi, bana itimat etmesi; ikincisi, o kişinin arzusunun yerine getirilmesine vesile olmam ya da imkânım varsa yerine getirmemdir.”

Saadet, fakirin sevincini duyabilmektir.

Fakirler ve gariplerden öyle insanlar var ki birçok ölçüler kazandırdılar bize, Hüdayi Vakfında. Bir gün bir hanım geldi, oğlu üniversite talebe iken felç olmuş. Biz bu hanıma hem para hem de gıda yardımında bulunuyorduk. Bir gün geldi ve dedi ki “Sizden aldığım son parayla oğlumun cenazesini kaldırdım. Şimdi benim bir tek kuru başım kaldı, onu da nereye olsa taşırım. Siz bana verdiklerinizi, benim eski halimde olan kimselere verin” dedi.

PEYGAMBER EFENDİMİZİN (s.a.v.) DUASI

Resulullah –sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz buyuruyor ki: “Bazı insanlar vardır ki toplum onlara pek ehemmiyet vermez. Hatta kimisi kıyafetlerine, şekillerine bakarak onları hor görür. Onlar belki de Allah’ın veli kullarıdır. Dua ederlerse ret olunmazlar.”

Peygamber Efendimiz’in –sallâllâhu aleyhi ve sellem- gece namazlarından sonra yaptığı uzun duadan bir kısmı ile mülakat nihayete erdi. Dua şu şekilde:

"Allahım senden, katından vereceğin öyle bir rahmet istiyorum ki rahmetin ile kalbime hidayet nasip eyle ve hidayetimi arttır. Ya Rabbi işlerime nizam, intizam nasip eyle.

Ya Rabbi dağınıklığıma düzen nasip eyle. Ruhuma kâmil iman nasip eyle. Zâhirimi amel-i salih lütfet. Amellerime temizlik ve ihlas nasip eyle. Samimiyet ihsan eyle Ya Rabbi.

Ya Rabbi, Rızana uygun istikameti ilham et. Ülfet edeceğim dost lûtfet. Beni her türlü kötülüklerden koru."

İslam ve İhsan