Fevât Nedir?

Fevat ne demektir? Fevatın sonuçları nelerdir? İşte cevapları...

Sözlükte yetişememek anlamına gelen “fevat” ve “fevt” bir hac terimi olarak, hac yapmak üzere ihrama girmiş olan bir kimsenin her hangi bir sebeple Arafat vakfesine yetişememesi demektir. Buna göre kurban bayramının birinci günü fecr-i sadıktan önce bir an olsun Arafat’ta bulunamayan kimse hacca yetişememiş olur.

FEVATIN SONUÇLARI NELERDİR? 

Hac için ihrama giren bir kimsenin Arafat’ta vakfeye yetişememesi halinde aşağıdaki sonuçlar ortaya çıkar:

a) İfrad haccı için ihrama giren kimse, fevât durumunda, umre yaparak ihramdan çıkar. Çünkü, ihrama giren kimse ancak hac veya umre yaptıktan sonra ihramdan  çıkabilir. Bu sebeple, haccı kaçıran kimsenin tıraş olup ihramdan çıkabilmesi için umre yapması gerekir. Yapılan bu umre, ihsârlı kimselerin kestikleri “hedy” mesabesindedir. Bu sebeple hacca yetişemeyen kimsenin ayrıca kurban kesmesi gerekmez. Ancak daha sonraki yıllarda haccı kaza etmesi gerekir. (Kâsânî, II, 220.)

Şafiî, Malikî ve Hanbelî mezheplerine göre, ifrâd haccı için ihrama giren ve Arafat vakfesine yetişemeyen kimse tıraş olup ihramdan çıkar. Haccını daha sonra kaza eder ve kaçırdığı hacdan dolayı da fevât kurbanı keser. (Şîrâzî, II,811)

b) Kıran haccına niyet eden ancak umre yapamayan ve Arafat vakfesine yetişemeyen kimse önce umre yapar, tıraş olmadan, fevt ettiği hac için tavaf ve sa’y yapar, sonra tıraş olup ihramdan çıkar. Çünkü kıran haccı yapan kimse, umre ve hac için ihrama girmiştir. Umre fevt olmaz, çünkü umre her zaman yapılabilir. Bu itibarla kıran haccını fevt eden kimse önce umre yapar. Bu kimse yaptığı umre ile hac ihramından çıkamaz. Bu sebeple umresini yaptıktan sonra tıraş olmadan önce, hac ihramından çıkabilmek için tavaf ve say yapar, tıraş olup ihramdan çıkar. Böylece kıran hedyi kesmekten kurtulmuş olur.

Kıran haccına niyet edip umresini yapan ancak Arafat vakfesini kaçıran kimse, fevt ettiği hac için tavaf ve sa’y yapar, tıraş olup ihramdan çıkar. Böylece Kıran haccı kurbanı kendisinden düşer.

Her iki durumda haccını daha sonraki yıllarda kaza etmesi gerekir.

c) Temettü haccına niyet eden kimse umresini yapıp ihramdan çıkmış daha sonra hac için ihrama girmiş ancak Arafat vakfesini kaçırmış ise bir umre yapıp ihramdan çıkar. Temettu hedyi kesmez. Çünkü bir hac mevsiminde umre ve haccı yapamamıştır. Bu kimsenin veda tavafı yapması da gerekmez. Daha sonraki yıllarda haccını kaza eder. (Kâsânî, II, 220-221.)

Kaynak: Diyanet Hac İlmihali, DİB Yayınları