Garîbü'l Kur'ân Nedir?

İSLAM VE İHSAN

Garîbü'l Kur'ân nedir? Garîbü'l Kur'ân kısaca anlamı nedir?

Garîb üstü kapalı ve zor anlaşılan söz, yabancı demektir. Terkip olarak "garîbü'l-Kur'ân", Kur'ân'ın zor anlaşılan kelimeleri anlamına gelir. Kelimelerin zor anlaşılması; ya anlamının kapalı ya da şâz ve yabancı oluşundan kaynaklanır.

Kur'ân, Arapça (Fussilet, 41/2-3; Yûsuf, 12/2) ve büyük çoğunlukla Kureyş lehçesi ile inmiştir. Diğer Arap lehçelerinden kelimeler de vardır. Mesela "azap" anlamına gelen "ricz" kelimesi Tayy; "farz" anlamına gelen "nihle" kelimesi Kays lehçesinden alınmıştır.

Kur'ân'da Arapça olmayan kelimelerin bulunup bulunmadığı dil bilimcileri arasında ihtilaf konusu olmuşsa da, şu bir gerçektir ki her dile diğer dillerden kelimeler girmiştir. Bu, Arapça için de söz konusudur. Dolayısıyla Kur'ân'da az da olsa Arapça'ya diğer dillerden girmiş kelimeler vardır. Mesela; "çamur" anlamına gelen "siccîl" Farsça, "kitap" anlamına gelen "rakîm" Rumca, "dağ" anlamına gelen "tûr" Süryânice asıllı kelimelerdir.

"Garîbü'l-Kur'ân", tefsîrde bir bilim dalıdır. Anlaşılması zor olan kelimeleri konu edinir. Kur'ân yorumcusu sahabî Abdullah ibn Abbas bu ilmin öncüsüdür. Bu ilim dalında "garîbü'l-Kur'ân" ve "müşkilü'l-Kur'ân" adında pek çok eser yazılmıştır. Ebû Ubeyde Kâsım ibn Sellâm, Ebû Bekr es-Sicistânî ve İbn Kuteybe'nin "Garîbü'l-Kur'ân", Râğıb el-İsfehânî'nin "el-Müfredât fî Garîbi'l-Kur'ân" adlı eserleri bu sahada yazılmış önemli kitaplardan bir kaçıdır.