Ethem İbrahim Paşa kimdir? Abdullah Sert Hocaefendi, Hace Musa Topbaş Efendi’nin İslam Kahramanları 3 eserinden Gazi Ethem İbrahim Paşa ve Şehit Hasan Rıza Paşa’nın hayatını ve kahramanlıklarını anlatıyor.

GAZİ EDHEM İBRAHİM PAŞA’NIN HAYATI

Gazi Ethem İbrahim Paşa, 1844’de İstanbul’da dünyaya geldi. 1863’de harbiyeyi Mülazım-ı Sani (teğmen) rütbesiyle bitirdi. Rumelinde çeşidli birliklerde vazife aldı. 93 Harbi diye meşhur olan 1877-1878 Osmanlı-Rus harbine kaymakam (yarbay) rütbesiyle katıldı. Bu harpte pek çok kahramanlıkları görüldü. Rus kuvvetlerini yararak Plevne’ye yardım ulaştırmayı başardı. Bu sırada yaralandı. Miralaylığa (albay) terfi ettirildi. Bu savaşta Orhaniye kumandanı iken mirliva (tümgeneral) oldu. Gricea mevkii kumandanlığı vazifesini üzerine aldı. Ferikliğe yükseltildi. 1895’de müşir (mareşal) oldu.

Osmanlı Orduları Başkomutanı

1897’de yapılan Yunan harbinde Osmanlı ordusunu başkumandan olarak idare etti ve parlak zaferler kazandı.

1897’de mecburi olarak Yunanistan’a harp ilan edildi. Ethem Paşa’nın kumandasında bulunan Teselya tarafındaki yedi fırka ile Laros ve Preveze tarafındaki otuz beş taburluk iki fırkadan meydana gelen Osmanlı ordusu düşman taarruzlarına karşılık verdi. Bu sûretle hücuma geçen Osmanlı birlikleri Yunanlıları mağlup etti. Duruma hakim olan Gazi Ethem Paşa idaresindeki Osmanlı ordusu, çeşidli kollardan ilerleyerek birçok yerleri ele geçirdi. Hakimiyet tamamen Osmanlı ordusuna geçti. Meydan muharebesinden çok çete harbine alışkın olan Yunan kuvvetleri perişan vaziyette geri çekildiler.

23 Nisan’da Ethem Paşa idaresindeki Osmanlı ordusu tekrar hücuma geçerek çeşidli cephelerde ilerledi. Tam bir bozgun haline gelen Yunanlılar Çatalca’ya (Pharsala) kadar çekildiler. Böylece Yenişehir (Larissa) ve Tırnova Türklerin eline geçti. Bu arada meydana gelen Milona Meydan Savaşı Osmanlı ordusunun zaferiyle bitti.

Bu sırada strateji gereği çekilen Osmanlı ordusu Epir cephesinde, Yunanlıların tekrar hücum etmelerine, karşılık verdi. Ve iki meydan savaşında Yunanlıları üst üste yenerek perişan etdi. İkinci Abdülhamit Han Ethem paşa’ya Dömeke’ye hücum emrini verdi.

Ethem Paşa emrindeki birinci, ikinci, üçüncü, altıncı fırkalar, ihtiyat fırkası, süvari ve topçu kuvvetleriyle ilerledi.

Gayet güzel ve kusursuz bir harb planına göre emrindeki birlikleri 16 Mayıs günü harekete geçiren Ethem Paşa, müstahkem yerlere yerleşmiş olan, düşman askerlerini söküp attı. Müthiş bir mağlubiyete uğrayan Yunan kuvvetleri savaşı bırakarak dağınık bir şekilde kaçmaya başladılar.

Ethem Paşa prens Konstantin’i takip etti. Yunanlılar top, tüfek, cebhane her türlü ağırlık ve erzak, bırakarak kaçtılar. Bu durum karşısında halk dehşet içinde kalmış, hükümet ise ne yapacağını şaşırmıştı. Rusya’ya başvuran Yunanlılar, barış için arabuluculuk etmesini istediler. Rus Çar’ı ikinci Nikola sultan ikinci Abdülhamit Han’a başvurarak (telgrafla) barış yapılmasını istedi.

“6 Ayda Geçilemez” Denilen Termopil Geçidi’ni 24 Saatte Aştı

İkinci Sultan Abdulhamit Han 20 Mayıs’da Ethem Paşa’ya mütareke (ateşkes) için haber gönderdi. Böylece büyük kahramanlık destanları yazan son Osmanlı-Yunan harbi zaferle bitti. Böylece Avrupalı askerî otoritelerin Türk ordusunun altı ayda geçemez dediği Termopil geçi- dini Osmanlı ordusu yirmi dört saatte geçmiş ve Yunan ordusunu imha etmiştir.

Harbden sonra gazilik unvanı verilerek askerî teftiş başkanlığına getirilen Ethem Paşa, 1903 senesinde Arnavutluk’ta çıkan karışıklıkları bastırdı.

1908 ikinci Meşrutiyetin ilanından sonra Âyân Meclisi üyeliğine getirildi. 31 Mart vak’ası sırasında Tevfik Paşa kabinesinde harbiye nazırı olarak vazife aldı. Hareket ordusunun İstanbul’a girib duruma hakim olmasından sonra sağlığı bozulduğu için Kahire’ye gitti.

Gazi Ethem İbrahim Paşa, Mısır’da bulunduğu sırada 1909 yılında vefat etti. Cenazesi İstanbul’a getirilerek Eyüpsultan Kabristanı’na defnedildi. (Osmanlı Tarihi Ansiklopedisi’nden kısaltılmıştır. C.2; s. 212.)

Kaynak: Sâdık Dânâ, İslam Kahramanları 3, Erkam Yayınları

İslam ve İhsan