Gençlerin Okuması Gereken 100 Kitap
Türkiye'nin en iyi fikir adamlarından biri olan Yusuf Kaplan, kendisini yetiştirmek isteyen gençlere tavsiye niteliğinde okuma listesi hazırladı.
KİTAP OKUMA ALIŞKANLIĞI NASIL KAZANILIR? Okumak için tıklayınız.
Ödünç akılla, ödünç bir dünya inşa etmeye çalışıyor: Boşuna çaba! Yazık oluyor, bu ülkeye de, bu ülkenin çocuklarına da! Oysa başkalarının kavramlarıyla kendi dünyanızı kuramazsınız. Kendi dünyanızı da tanınamaz hâlâ getirir ve yıkarsınız.
O yüzden bize ait olmayan dinamikler üzerinden kurulan bu eğitim sistemi, bizim dinamiklerimizi, ruh köklerimizi dinamitlemeye yarıyor yalnızca. Tanpınar'ın “kültürel inkâr” dediği bizim modernleşme / sekülerleşme serencamımız, sonuçta bizi kültürel intiharın eşiğine getirip bırakıyor... Bu eğitim sistemi, diploma veriyor yalnızca. Ve yetenek öğütüyor. Böyle gitmez.
ÇAĞRI'SI ÇAĞ'INI KURACAK BİR ÖNCÜ KUŞAK OLMADAN ASLÂ!
Aynı durum, ülkemizin fikir, sanat, kültür ve medya hayatında da geçerli: Tam bir entelektüel anarşi, nihilizm ve metamorfoz / başkalaşma hükümfermâ: Fikir, sanat, kültür ve medya hayatımız, Batı'da üretilenleri, üstelik de Batı kültürünün posası çıkmış ürünlerini tepe tepe tüketmeyi marifet sanıyor! Böylelikle kaygan zeminlerde patinaj yapıyoruz yalnızca! Zaman kaybediyoruz...
Çocuklarımızı kaybediyoruz... Geleceğimizi kaybediyoruz bu yoz eğitim, fikir, sanat, kültür ve medya rejimiyle. Kendi kuyumuzu kazıyor, kendi ayağımıza kurşun sıkıyoruz. Oysa yeniden keşfedilmeyi bekleyen, henüz hakkıyla anlaşılamış, aşılamamış, anlaşılamadığı için aşılamadığı da anlaşılamamış, Medine'den süt emen köklü bir medeniyet tecrübesine sahip bir ülkenin eğitim, fikir, sanat, kültür ve medya rejimi, kabına sığmayan, öncü kuşaklar yetiştirebilmeli; fikir, sanat ve kültürde insanlığın önünü açacak, insanlığı yitirdiği hakikatle buluşturacak öncü atılımlara kaynaklık edebilmeli, değil mi?
Bendeniz, sözünü ettiğim medeniyet atılımına öncülük edecek, oluş, fikir ve “varoluş” çilesi çekecek, bu dünyada yaşayacak ama bu dünyayı yaşamayacak, çağ aşacak, çağ açacak, çağrısı çağ'ını kuracak “bizim öncü kuşaklarımızı nasıl yetiştirebiliriz?” yakıcı meselesi üzerinde kafa patlatıyorum, çırpınıp duruyorum yaklaşık çeyrek asırdır karınca kaderince...
YATAY VE DİKEY OKUMA
Bu çerçevede beş aşamadan oluşan 100 kitaplık bir Okuma Listesi hazırladım. Hepsi birinci sınıf yazarlar tarafından yazılan kitaplar bunlar. Bir de zihin ve ufuk açıcı bir okuma yöntemi geliştirdim âcizâne.
Önce şunu söyleyeyim: Okuma, yatay ve dikey eksenlerden oluşur: Yatay okuma, genelden özele doğru ana kaynaklara götürecek, değişik seviyede gerçekleştirilen giriş okumalarıdır. Dikey okuma ise pergelin sabit ayağını kendi medeniyet ilkelerimize ve ruh köklerimize basarak, pergelin hareketli ayağıyla bütün medeniyetlerin kurucu metinlerini hazmederek, özümseyerek, tartışarak ve nihayetinde aşma çabası ortaya koyacak bir ruhla ve donanımla okumaya soyunmaktır.
Bu listenin ilk aşaması, dersten önce derd sahibi yapacak 20 kitaplık Birinci Aşama okumalarından oluşuyor. 65. kitaptan itibaren ana metinlere geçilecek Türkçe, Arapça ve İngilizcesinden.
100 KİTAPLIK OKUMA LİSTESİ - BİRİNCİ AŞAMA
100 kitaplık Okuma Listesi'nin BİRİNCİ AŞAMA kitap listesi:
1- İslam'ın Dirilişi-Sezai Karakoç.
2- İnsanlığın Dirilişi-Sezai Karakoç (Birinci Aşama bitince yeniden okunacak).
3- Diriliş Neslinin Amentüsü-Sezai Karakoç.
4- Sütun-(Hepsi değil, bazı bölümleri seçilerek okunacak)-Sezai Karakoç.
6- Geleceğimizde İslâm Var-Roger Garaudy.
7- Bu Ülke-Cemil Meriç (Birinci Aşama bitince yeniden okunacak).
8- Beş Şehir-Ahmet Hamdi Tanpınar-(Birinci Aşama bitince yeniden okunacak).
9- Yaşamak-Cahit Zarifoğlu (Birinci Aşama bitince yeniden okunacak).
10- İnsanlığın Medeniyet Destanı-Roger Garaudy.
11- Gül Yetiştiren Adam-(Anlatı) Rasim Özdenören
12- Yoksulluk İçimizde-(Hikâye) Mustafa Kutlu.
13- Ya Tahammül Ya Sefer-(Hikâye) Mustafa Kutlu.
14- Bu Böyledir-(Hikâye) Mustafa Kutlu.
15- Sır-(Hikâye) Mustafa Kutlu.
16- Uzun Hikâye-(Hikâye) Mustafa Kutlu.
17- Müslümanca Düşünme Üzerine Denemeler-Rasim Özdenören.
18- Üç Zor Mesele-İsmet Özel.
19- İslâm'ın Vadettikleri-Roger Garaudy.
20- Doğu ve Batı Arasında İslâm-Aliya İzzetbegoviç.
Not-1: Bunlar, Ders'ten önce Dert Sahibi yapacak kitaplar... Not-2: İkinci Aşama okumalardan önce Yahya Kemal, Necip Fazıl, Sezai Karakoç, Erdem Beyazıt ve Cahit Zarifoğlu şiirleri üzerinde yoğunlaşılacak.
İLK AŞAMA OKUMA LİSTESİ'NİN 3 TEMEL GÂYESİ:
1-Dert sahibi yapmak.
2-Dil zevki kazandırmak.
3-Medeniyet perspektifi ve Müslümanca düşünme melekeleri kazandırmak.
4 KURŞUN KALEMLE OKUMA YÖNTEMİ VE GEREKÇESİ
Kitaplar, mutlaka 4 Kurşun Kalem'le okunacak. Bu okuma yöntemi, liste kadar önemli. Neden 4 kurşun kalemle okuma yöntemi geliştirmeye ihtiyaç duydum, peki? Kültürel, entelektüel ve pedagojik gerekçelerle elbette: Görsel kültürün hâkim olduğu bir çağda yaşıyoruz.
Görsellik, zihnî faaliyeti yalnızca görüntü'ye indirgiyor; oysa görüntü, hem ayartıcı hem de dolayısıyla zihnî melekeleri yoksullaştırıcı bir işlev görüyor. Bu okuma yöntemiyle görselliği, yazılı kültürün içinde eritmiş oluyorum. Böylelikle ortaya her sayfanın resim tablosuna dönüştüğü, estetik zevk de kazandıran zihni geliştirici bir “manzara” çıkmış oluyor.
Kalemlerin işlevlerine ve nasıl kullanılacağına gelince...
1-Yeşil Kalem'le: Kilit kavramların altı çizilecek.
2-Kırmızı Kalem'le: Önemli satırların altı çizilecek.
3-Mavi Kalem'le: Atlanmayacak yerler işaretlenecek veya gerekirse çizilecek.
4-Siyah Kurşun Kalem'le: Kitab'ın sayfalarının sağ ve sol kenarlarına notlar alınacak, başlıklar çıkarılacak, kavramlaştırmalar yapılacak ve ÜST BOŞLUKLARA EN ÖNEMLİ CÜMLE YAZILACAK... Birinci Bölüm bitince, sırasıyla: 1-Önce yeşil kalemle çizilen yerler / kavramlar hızla okunacak... 2-Kırmızı kalemle çizilen satırlar okunacak... 3-Sayfaların üst taraflarına yazılan cümleler okunacak... Bu üç işlemden sonra Kitabın İKİNCİ BÖLÜMÜNE GEÇİLECEK... Bu 100 kitap bitince ihtisaslaşma okumalarına geçilecek... Bu okumaları, arkadaşlarla birlikte yapıyorum İstanbul'da değişik yerlerde. Gazenferağa Medresesi'nde, Balaban Tekkesi'nde -ve yakında Sabahattin Zaim Üniversitesi'nde.
MESELE OKUMAK DEĞİL, KELİMELERİ RUHA DÖNÜŞTÜRMEK...
Amacım yalnızca kitap okutmak değil; ruh kazandırmak. Mevcut eğitim sisteminin, fikir, sanat, kültür ve medya rejiminin genç kuşaklarımızı nasıl öldürdüğünü ispat etmek ve bu yoz sistemi “çökertmek”.
Sözün Özü: Bir “eğitim” çabası, genç kuşaklara şu beş temel şeyi vermiyorsa, toplumun mezarını kazıyor demektir: 1-Ruh 2-Ahlâk 3-İdeal 4-Özgüven 5-Tevazu / Başkalarına saygı. *** Yalnızca kabına sığmayan insanlar, karanlıkları aşabilir...«kalıbımız»ın rahatını bozabilir... ve kalbimize “yol açan” bir ışık saçabilir...
Ey Genç! Önce Dert sahibi olacaksın. Dert, yaratılış sırrını okuma melekeleri ve ruh kazandıracak sana. İşte o zaman, Ders'in ne olduğunu anlayacaksın. *** Mesele, okumak mı? Hayır! Kelimeleri ruha dönüştürebiliyor musun? İşte bütün mesele bu! Gerisi, çelik çomak oyunu. Ancak o zaman, zamanı aşar, çağlaya çağlaya akar, toprağı sularsın... *** Herkese zihin açıcı “okumalar” diliyorum.
YUSUF KAPLAN: 100 KİTAPLIK OKUMA LİSTESİ 2. AŞAMA
Türkiye'de pozitivist, ezberci, yetenek öğüten sömürgeci bir eğitim sistemi var. Oysa bütün toplumlar, kendi medeniyet dinamikleri çerçevesinde eğitim sistemlerini kurarlar. Türkiye'de yaşadığımız medeniyet değiştirme serüveni, bizim medeniyet iddialarımızı önce inkâr etmemizle, sonra da yok etmeye kalkışmamızla sonuçlandı. Bunun yıkıcı sonuçlarını bir asırdır yaşıyoruz iliklerimize kadar...
Eğitim sistemi çöktü... Medya rejimi, çocuklarımızı mankurtlaştırıyor... Kültür, sanat ve fikir hayatımız, kendi medeniyet iddialarımızı ve ruhumuzu yok saydığı için, dolayısıyla ruh köklerini yitirdiği için dünya çapında büyük atılımlara imza atamıyor. Böyle gitmez. Hele de dünyanın yeni bir medeniyet fikrine şiddetle ihtiyaç hissettiği bir zaman diliminde önümüzü açacak, çağrısı çağrını kuracak, başka çağrılara ve çağlara açılacak bir eğitim sistemi, medya rejimi, kültür, sanat ve fikir hayatı inşa etmemiz şart.
DERT'TEN SONRA DERS BAŞLIYOR...
Tam da bu nedenlerle, bendeniz, önümüzü açacak öncü kuşakları yetiştirecek, bize yeni Gazâlî'ler, İbn Arabî'ler, İmam Rabbânî'ler, Yunus'lar, Sinan'lar, Itrî'ler... armağan edecek, insanlığın birikimini özümseyerek ve vahyin filtresinden geçirerek kendine maledecek fikriyat ve medeniyet yolculuğunun yapıtaşlarını döşeyecek 100 Kitaplık Okuma Listesi hazırladım.
Birkaç ay önce bu listenin ilk aşamasını yayımladım burada. Bu ilk liste, insanları, ders'ten önce dert sahibi yapacak, belli bir zihnî donanıma ve bilince ulaştıracak bir listeydi. Sadece Türkiye'de değil Japonya'dan Avrupa ülkelerine ve Amerika'ya kadar yoğun ilgi gördü: İnsanlar gerek kendi başlarına, gerekse gruplar hâlinde okuma programları oluşturdular. Şimdi, dert'ten sonra ders başlıyor... Bu yazıda İkinci Aşama Okuma Listesi'ni sizlerle paylaşıyorum.
İkinci Aşama'da İslâm'ın, İslâm'ı idrak yöntemlerinin bütün yönleriyle öğrenilmesine yoğunlaşıyoruz. Bu arada zihin açıcı, düşünmeye-kışkırtıcı ilginç kitaplar da var listede. Bu listenin 21'den 40'a kadar olan kitapları sırayla okunacak. 2. Aşama listesinde önemli bir yenilik yaptım: Referans Kitaplar, Sözlükler ve Kavram-Terim Sözlükleri ekledim: Bu kitaplar, sırayla değil, zaman zaman, döne döne okunacak; 40. Kitap tamamlandığında bu kitaplar da tamamlanmış olacak. Sonraki aşamalarda, medeniyetler tarihi, düşünce tarihi, tarih felsefesi, estetik, sanat metinleri okunacak... 65. Kitap'tan itibarense kurucu, ana metinlere yoğunlaşılacak Arapça, İngilizce ve tabiî Türkçelerinden...
100 KİTAPLIK OKUMA LİSTESİ - İKİNCİ AŞAMA
21-Okulsuz Toplum-Ivan Illich-Birey Toplum Yayınları.
22-Türkiye'nin Maarif Davası-Nurettin Topçu-Dergâh Yayınları.
23-İslâm Kültür Atlası-İsmail Faruki-İnkılab (“Rehber” kitap bu: Liste bitince 2. kez okunacak)
24-İslâm Tarihi-3 cilt-Filibeli Ahmet Hilmi ve Ziya Nur Aksun-Ötüken Yayınları
25-Kur'ân-ı Kerîm Işığında Hz. Muhammed Mustafa (sav)-2 cilt-Osman Nuri Topbaş-Erkam Y.
26-Mızraklı İlmihal-Semerkand Yayınları
27-Komünist Manifesto-Marx & Engels.
28-İlm-i Hâl-S. Ahmet Arvâsî
29-Tefsir Usûlü ve Tarihi-Ömer Çelik-Erkam Yayınları
30-Sünneti Anlamada Yöntem-Yusuf el-Karadavî
31-Çöle İnen Nur-Necip Fazıl Kısakürek
32-Fıkıh Usûlü-Vehbi Zuhayli-Risale Yayınları
33-Tasavvuf-William Chittick-İz Yayıncılık
34-Kelâma Giriş-U. Murat Kılavuz-A. Saim Kılavuz-İSAM Yayınları
35-İslâm'ın Vizyonu-William Chittick-İnsan Yayınları
36-Yoldaki İşaretler-Seyyid Kutup
37-İslâm Düşüncesi-Muhammed İkbal-Külliyat Yayınları
38-40-Çağ ve İlham-I-II-III-Sezai Karakoç-Diriliş Yayınları
İKİNCİ AŞAMA'DA BAŞVURULACAK-REFERANS KİTAPLAR
1-Kur'ân-ı Hakîm ve Meâl-i Kerîm-3 cilt-Hasan Basri Çantay 2-Riyâzü's-Sâlihîn-3 cilt-İmam Nevevî 3-Büyük İslâm İlmihâli-Ömer Nasuhi Bilmen
İKİNCİ AŞAMA'DA BAŞVURULACAK-SÖZLÜKLER
1-Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lûgat-Ferit Develioğlu 2-Misalli Türkçe Sözlük-Ayverdi-3 cilt 3-Büyük Türkçe Sözlük-Mehmet Doğan.
İKİNCİ AŞAMA'DA BAŞVURULACAK-KAVRAM-TERİM SÖZLÜKLERİ
1-Kur'ân Sözlüğü-John Penrice-İşaret Yayınları 2-Kur'ân Terimleri Sözlüğü-Mukatil b. Süleyman-İşaret Yayınları 3-Arap Dili'nde ve Kur'ân'da Farklar Sözlüğü-Ebû Hilâl el-Askerî-İşaret Yayınları 4-Kelimeler Arasındaki Farklar-İsmail Hakkı Bursevî-İşaret Yayınları. 5-Tarifat-Cürcanî-Litera Yayıncılık. 6-Müfredat-Kur'ân Istılahları Sözlüğü-Râğıb el-Isfehânî-Pınar / Çıra Yayınları.
4 KURŞUN KALEMLE OKUMA YÖNTEMİ
Kitaplar, mutlaka 4 Kurşun Kalem'le okunacak.
1-Yeşil Kalem'le: Kilit kavramların altı çizilecek.
2-Kırmızı Kalem'le: Önemli satırların altı çizilecek.
3-Mavi Kalem'le: Atlanmayacak yerler işaretlenecek veya gerekirse çizilecek HAFİFÇE
4-Siyah Kurşun Kalem'le: Kitab'ın sayfalarının sağ ve sol kenarlarına notlar alınacak, başlıklar çıkarılacak, kavramlaştırmalar yapılacak ve ÜST BOŞLUKLARA EN ÖNEMLİ CÜMLE YAZILACAK...
Okunan kitabın Birinci Bölüm'ü bitince, sırasıyla:
1-Önce yeşil kalemle çizilen yerler / kavramlar hızla okunacak...
2-Kırmızı kalemle çizilen satırlar okunacak...
3-Sayfaların üst taraflarına yazılan cümleler okunacak...
Bu üç işlemden sonra Kitabın İKİNCİ BÖLÜM'ÜNE GEÇİLECEK... Bu okumaları, arkadaşlarla birlikte yapıyorum İstanbul'da değişik yerlerde: Esenler'de Kültür Merkezi'nde, Gazanferağa Medresesi'nde, Balaban Tekkesi'nde ve Sabahattin Zaim Üniversitesi'nde.
ÖNÜMÜZÜ AÇACAK ÖNCÜ KUŞAĞIN GELİŞİNİ GÖRÜYORUM...
Amacım yalnızca kitap okutmak değil; ruh kazandırmak. Mevcut eğitim sisteminin, fikir, sanat, kültür ve medya rejiminin genç kuşaklarımızı nasıl öldürdüğünü ve önümüzü açacak öncü kuşakların nasıl yetiştirilebileceğini göstermek... Buradan şu kadarını söyleyeyim: Birlikte okuma/ ders yaptığımız arkadaşlar, çok iyi yetişiyorlar... 100 Kitaplık Okuma Listesi tamamlandığında, genelden özele doğru pedagojik bir yöntemle geliştirdiğim bu okuma/ kendini yetiştirme yöntemini uygulayan parlak arkadaşlardan önümüzü açacak öncü bir kuşağın temsilcileri yetişmiş olacak biiznillah... Bu arkadaşların adım adım gelişini görüyorum... 1984 yılından itibaren bu öncü kuşağın yetişmesi için gecesini gündüz yapan, sabah namazından önce uyumayan, ülkemizin, medeniyet coğrafyamızın ve hakikate gebe insanlığın yükünü omuzlarında taşıma şuuruyla nefes alıp veren bir âciz kul olarak önümüzü açacak bu öncü kuşakların gelişini görüyor ve Allah'a (cc) şükrediyorum. Herkese zihin açıcı “okumalar” diliyorum.
100 KİTAPLIK OKUMA LİSTESİ - ÜÇÜNCÜ AŞAMA
41-Tarih Hırsızlığı-Jack Goody-İş Bankası Yayınları.
42-Şarkiyatçılık-Edward Said-Metis Yayınları.
43-Küresel Çağda Tarih Yazmak-Lynn Hunt-Küre Yayınları.
44-Dünya Tarihini Yeniden Düşünmek-Marshall Hodgson-Vadi Yayınları.
45-Dünya Tarihi-William McNeill-İmge Yayınları.
46-Uygarlıkların Grameri-Fernand Braudel-İmge Yayınları.
47-Bir Bunalım Çağında Toplum Felsefeleri-Pitirim Sorokin.
48-49-Tarih Bilinci-Arnold Toynbee-2 cilt.
50-İslâm Medeniyeti Tarihi-Wilhelm Barthold, Mehmet Fuad Köprülü-Alfa Yayınları.
51-53-İslâm’ın Serüveni-Marshall Hodgson-3 cilt-Pegasus Yayınları.
54-Türk Cihan Hâkimiyeti Mefkûresi Tarihi-Osman Turan-Ötüken Yayınları.
55-Zihniyet ve Din-Sabri Ülgener.
REFERANS KİTAPLAR
-Türk Tarih Deyimleri Sözlüğü-Zeki Pakalın-3 cilt.
ROMAN VE TARİH ANLATILARI
* Devlet Ana-Kemal Tahir-roman.
* Osmancık-Tarık Buğra-roman.
* Yaban-Yakup Kadri Karaosmanoğlu-roman.
* Çankaya-Falih Rıfkı Atay-Yakın Tarih Anlatısı.
* Fatih-Harbiye-Peyami Safa-roman.
* Huzur-Ahmet Hamdi Tanpınar-roman.
ÖNÜMÜZÜ AÇACAK ÖNCÜ KUŞAK İÇİN 100 KİTAPLIK OKUMA LİSTESİ – DÖRDÜNCÜ AŞAMA
Türkiye’nin en hayâtî sorunu, eğitim sorunu. Çok üniversite açarak yani yatay eğitimle bir yere gidemeyiz. Aslolan dikey eğitim üzerinde kafa patlatmak, yani kaliteli, nitelikli, çaplı insanlar yetiştirecek, dünya çapında eğitim kurumları inşa edebilmektir.
Bu tür eğitim kurumlarında tohumlarını ekeceğimiz, ilim / bilme, irfan / bulma ve hikmet / olma yolculuğuna çıkacak, bu dünyada yaşayacak ama bu dünyayı yaşamayacak, insanlığın yükünü omuzlarında taşıma bilinciyle nefes alıp verecek, pergelin sabit ayağını bizim medeniyet köklerimize basacak, pergelin hareketli ayağıyla bütün dünyalara, bütün medeniyetlere ve düşünce geleneklerine açılacak, çağ aşacak, çağrısı çağını kuracak, önümüzü açacak öncü kuşaklar yetiştirecek köklü, güçlü bir eğitim sistemi kuramazsak yeniden tarihin akışını değiştirecek bir medeniyet yolculuğuna çıkamayız.
Eğitim sistemimiz, böylesi bir medeniyet perspektifi ve bilinci kazandıramıyor genç kuşaklarımıza, ne yazık ki.
Eğitim sistemimize damgasını vuran pozitivist, seküler ve ezberci mekanizma, çocuklarımızı zihnen sömürgeleştiriyor, bizim medeniyet dinamiklerimize ve ideallerimize yabancılaştırıyor yalnızca. Bu durum, böyle gitmez.
Dünyada hiç bir ülke, kendi çocuklarını, kendi medeniyet ideallerini, ruhköklerini, değerlerini, anlam haritalarını yok sayarak yetiştirmez. Bunun örneği yok dünyada, Türkiye’den başka!
Bir eğitim sistemi, kendi çocuklarını kendi medeniyet dinamikleri ekseninde değil de, başka bir medeniyetin bakış açılarıyla, idealleriye, kavramlarıyla yetiştiriyorsa, bilin ki, toplumun mezarını kazıyor, ülkenin temelini dinamitliyor, geleceğini yok ediyor, demektir.
ÖNÜMÜZÜ AÇACAK BİR ÖNCÜ KUŞAK...
İşte bu kaygılarla 100 Kitaplık Okuma Listesi’ni hazırlama ihtiyacı duydum.
Gösterdiğiniz ilgi, beklediğimden de büyük oldu: Listeyi gerek bireysel olarak gerekse gruplar hâlinde okuyan, okullarda, çeşitli kurumlarda, sivil toplum kuruluşlarında, medreselerde okutan herkese yürekten teşekkür ediyorum.
Bu listeyle önümüzü açacak genç, yetenekli öncü bir kuşağın tohumlarını ekmeye çalışıyorum hasbelkader: Genç kuşaklarımıza, 1-Medeniyet perspektifi kazandıracak, 2-Müslümanca düşünme melekeleri kazandıracak ve 3-Dil zevki (kavramlaştırmalar yapma, dili imajinatif şekillerde kullanma yeteneği) kazandıracak bir okuma yöntemiyle, genelden özele, medeniyetler ve düşünce tarihinden ihtisas alanlarına doğru ilerleyecek, derinleşecek bir kuşağın hazırlanması kaygısı güdüyorum. İstanbul’da çeşitli yerlerde yaptığımız Fikir Atölyeleri ve Medeniyet Okumaları seminerleriyle listeyi takip eden zehir gibi gençler yetiştiğini görüyorum.
Kaygım, sadece kitap okutmak değil. Kaygım, olma çabasıyla hakikatin izini sürecek öncü kuşakların hazırlanması. Aslolan bilmek değil. Aslolan bilmediğini bilmek. Yalnızca bilmediğini bilen öncü kuşaklar, yılmadan hakikatin izini sürebilir, insanlığın önünü açacak hakikat medeniyetinin yapı-taşlarını döşeyecek fikir ve oluş çilesi çekebilir...
GENELDEN ÖZELE...
Okuma Listesi’nin ilk aşamasında dert sahibi yapacak kitaplar vardı. İkinci aşamada, usûl kitaplarıyla ders’e geçtik. Üçüncü aşamada, tarihe, tarih felsefesine, medeniyetler tarihine ve felsefesine odaklandık.
Burada vereceğim Dördüncü Aşama Okuma Listesi’yle düşünce tarihi, İslâm düşüncesi, çağdaş düşünce, sanat, edebiyat ve estetik okumaları yapacağız.
Beşinci ve sonuncu aşamada İslâm, Doğu ve Batı medeniyetlerinin klasik metinlerini okuyacağız.
Böylelikle 100 kitap bitince, ihtisaslaşma alanları oluşturacağız ve belki de Türkiye genelinde okullaşmak zorunda kalacağız.
Hayırlısı diyorum ve sizi dördüncü aşama kitaplarıyla başbaşa bırakıyorum.
100 KİTAPLIK OKUMA LİSTESİ - DÖRDÜNCÜ AŞAMA
56-Modern Dünyanın Bunalımı-Rene Guenon-İnsan Yay.
57-Hikmetin Yapıtaşları: Felsefeye Giriş-Douglas J. Soccio-Kaknüs Yay.
58-Avrupa Düşüncesinin Serüveni-Jaqueline Russ-DoğuBatı Yay.
59-Batı Düşüncesi Tarihi-Richard Tarnas-2 cilt-Külliyat Yay.
60-Sosyolojik Düşünce Geleneği-Robert Nisbet-Paradigma-Vadi Yay.
61-Siyasî Felsefenin Büyük Düşünürleri-William Ebenstein-(Çev.: İsmet Özel)-Şule Yay.
62-İnsanın Durumu-Lewis Mumford-Açılımkitap Yay.
***
63-İslâm Düşüncesinde İlimlerin Tasnifi-Osman Bakar-İnsan Yay.
65-Fıkıh Usûlünün Mahiyeti ve Gayesi-A. Cüneyd Köksal-İSAM Yay.
66-Varolmanın Boyutları-William Chittick-İnsan Yay.
67-İslâm Felsefesi: Tarih ve Problemler-M. Cüneyt Kaya-edisyon-İSAM Yay.
68-İslâm Düşüncesi Tarihi-M. Şerif-2 cilt-İnsan Yay.
69-Türkiye’nin Çağdaş Düşünce Tarihi-Hilmi Ziya Ülken-İş Bankası Yay.
***
70-Edebiyat Yazıları-1-2-Sezai Karakoç-Diriliş Yay.
71-Kırk Ambar-Cemil Meriç
72-Yaşadığım Gibi-Ahmet Hamdi Tanpınar
***
73-Sanatın Öyküsü-Ernst Gombrich
74-Sanatın İcadı: Bir Kültür Tarihi-Larry Shiner-Ayrıntı Yay.
75-Sanat Tarihinin Tarihi-Vernon Hyde Minor-Koç Üniversitesi Yay.
76-Aşk Estetiği-Beşir Ayvazoğlu
77-İslâm Sanatı: Dil ve Anlam-Titus Burkhardt
78- İslam'da Şehir ve Mimari-Turgut Cansever-İz Yayıncılık
79-Gözün Vicdanı: Kentin Tasarımı ve Toplumsal Yaşam-Richard Sennett-Ayrıntı Yay.
80-Sinemanın Hakikati-1. Cilt ve Hakikatin Sineması-2. Cilt-Enver Gülşen-Külliyat Yay.
ROMANLAR
* Vadideki Zambak-Balzac.
* Donkişot-Cervantes
* İlâhî Komedya-Dante
* Suç ve Ceza-Dostoyevski.
* Karamazof Kardeşler-Dostoyevski.
* Değişim-Kafka
* Niteliksiz Adam-4 cilt-Robert Musil-Aylak Adam Yay.
REFERANS KİTAPLAR
* Felsefe Sözlüğü-Ahmet Cevizci-Paradigma Yay.
- İslâm Düşünce Atlası-İbrahim Halil Üçer-3 Cilt
Kaplan, dördüncü aşamada bazı kitapların bütün ciltlerine ayrı rakamlar verdiği için son listeyi 75’ten başlattı.
75-Konfüçyüs-Konuşmalar / Analektler (Çev. Murat Karlıdağ) Say Yay.
76-Eflatun-Devlet.
77-Aristo-Nikomakhos’a Etik; Politika, Poetika; Metafizik; Ruh Üzerine (Çev. Ömer Aygün, Grekçe Metinle Birlikte, Pinhan Yay.)
78-Aziz Augustine-İtiraflar.
79-Descartes-Meditasyonlar; Metot Üzerine Düşünme.
80-Spinoza-Teolojik-Politik inceleme; Etika.
81-John Locke-Yönetim Üzerine İki İnceleme.
82-David Hume-İnsanın Anlama Yetisi Üzerime Bir Soruşturma.
83-Kant-Saf Aklın Kritiği; Pratik Aklın Kritiği; Yargı Gücünün Krtiği.
84-Hegel-Tarih Felsefesi; Estetik.
85-Nietzsche-Deccal (Çev. Yusuf Kaplan-Külliyat Yay); Putların Alacakaranlığında (Çev. Yusuf Kaplan-Külliyat Yay); İyinin ve Kötünün Ötesinde (Çev. Mustafa Tüzel, İş Bankası Yayınları).
86-Heidegger-Varlık ve Zaman (Çev. Kaan Ökten), Alfa Yay.
87-Şehristânî-Milel ve Nihal-Yazma Eserler Başkanlığı (Arapça Metinle Birlikte).
88-Mâtüridiye Akaidi-Nûreddin es-Sâbûnî-Ankara: DİB.
89-İmamı Azam-Fıkh-ı Ekber; Âlim ve Müteallim-Şamil Yay.
90-Fârâbî-Harfler Kitabı (Çev. Ömer Türker), İstanbul-Yazma Eserler Başkanlığı (Arapça Metinle Birlikte); İlimlerin Sayımı; Medinetü’l-Fazıla (Çev. İdeal Devlet).
91-İbn Sina-İşaretler ve Tenbihatlar
92-Gazâlî-Bilgi, Varlık, Yol (Çev. Asım Cüneyd Köksal)-Timaş-(3 kurucu risale bşr arada).
Mustesfa-Küre Yay (Fıkıh Usûlü’nün kurucu metinlerinden; Çev. Yunus Apaydın).
Tehafütü’l-Felâsife (Çev. Mahmud Kaya) Klasik Yay.
93-İbn Rüşd-Tehafütü’t-Tehafüt, Faslu’l-Makal
94-İmam Kuşeyrî-Kuşeyrî Risalesi.
95-İbn Arabî-Füsûsu’l-Hikem, (Ekrem Demirli tercümesi ve şerhi), Kabalcı Yay.
96-İbn Haldun-Mukaddime (Çev. Süleyman Uludağ), İstanbul: Dergâh.
97-Cürcânî-Şerhu’l-Mevâkıf-İstanbul-Yazma Eserler Başkanlığı (Arapça Metinle Birlikte).
98-Yusuf Has Hâcib-Kutadgu Bilig
99-Ahmed Yesevî-Divân-ı Hikmet ve Yunus Emre-Yunus Emre Divanı
100-Mevlânâ Celaleddin Rûmî-Mesnevî
KİTAPLAR 4 FARKLI KALEMLE OKUNACAK
‘Önümüzü açacak öncü kuşak için 100 kitaplık okuma listesi’ni tamamlayan Kaplan, tavsiye ettiği kitaplar için bir de okuma yöntemi sundu. Kitapları 4 kurşun kalem ile okunmasını öneren Kaplan, "Bu okuma yöntemi, liste kadar önemli" diye belirtti. İşte o yöntem:
1-Yeşil kalemle-Kilit kavramların altı çizilecek.
2-Kırmızı kalemle-Önemli satırların altı çizilecek.
3-Mavi kalemle-Atlanmayacak yerler işaretlenecek veya gerekirse çizilecek hafifçe.
4-Siyah kurşun kalemle-Kitabın sayfalarının sağ ve sol kenarlarına notlar alınacak, üst boşluklara en önemli cümle yazılacak.
Okuduğunuzun kitabın birinci bölümü bitince, sırasıyla:
1-Önce yeşil kalemle çizilen yerler / kavramlar hızla okunacak
2-Kırmızı kalemle çizilen satırlar okunacak
3-Sayfaların üst taraflarına yazılan cümleler okunacak...
Bu üç işlemden sonra kitabın ikinci bölümüne geçilecek. Her bölüm, bu şekilde okunacak..."
YORUMLAR
Risale i Nurların listede olmama sebebini sayın yusuf kaplan hocam izah etmeli diye düşünüyorum ki fevza-i âra olmasın
Kur'an-ı Kerim'den sonra en çok dünya diline çevrilen ve okunan, Kur'an'ın manevi bir tefsiri Risale-i Nurların bu listenin en başlarında olması gerekirdi; olmaması bu listeye ehemmiyet verenler için büyük eksiklik.
Güzel kitaplar. Bir düşünce ve hayat felsefesi içinde lazım olan kitaplar.bunu yapana da yaptıranada helal olsun demek lazım. Ancak seyyid kutup gibi sıkıntılı birinin kitabı da var ona dikkat etmek lazım. tabii ve öncelikle her şeyden önce ilmihal bilgilerini çok iyi öğrenmesi gerekir. yoksa ilmihal olmadan ne kadar okursa okusun bozuk zemine bina yapmak gibi boşuna ve zararlı bir iş yapmış olur. hiçbir tasavvuf büyüğünün kitabının olmaması dadüşündürücü
Yusuf Kaplan hocamız Seyyid Kutup seven birisidir. Ancak siz onu sevmiyorsanız, bu okuma listesinde hiç bir işiniz yoktur.
İlk ve sık sık okumamız gereken, ahirette sorulacağımız hesaba kaynaklık teşkil eden, dünyada mesul ve sorumlu olduğumuz kitabı, bizi yaratan yüce Allah'ın son mesajını anlatacağımız lisanla, meallerden okumalıyız. Bilgi eksikliğinden ihtitaç duyduğumuz ayetleri ise tefsirlere bakarak okumak müslümanın en önemli şiarı olmalıdır. Hiçbir önyargı ve kabulden önce Kuran’ı önce okutalım. Diğer kitaplar daha sonra, zamanla okunabilir.
Bu kitapların çoğu güzel gibi fakat size tavsiyem bu kitapları okumadan önce ilmihal, genel islami kitaplar, siyer gibi türleri okumanız. İslami davadan önce iyice dinimizi öğrenip yaşamalıyız. Bunlardan sonra zaten "İslami dava" kavramını öğrenip bu tür kitapları okumanın sırası gelir.
Arkadaşlar burada iman, ibadet, ahlak konularından çok gençlerin bilinçlenmesini sağlayan kitaplar paylaşılmış. Yani Risale-i Nur gibi eserleri paylaşmaması çok normal -ki Risale-i Nur dil olarak (Daha önce çok az okudum ama konu olarak da başlangıç olarak ağır gelebilir diye düşünüyorum.) biraz ağır bir eser- Risale-i Nur okumadan önce daha hafif kitaplardan başlamanın daha uygun olacağını düşünüyorum. Özellikle ilmihal okumadan başlanmamalı. Benim eleştireceğim konu şu: İlmihal kitaplarını ikinci aşamaya koymuş. Belki bunu gençleri ısındırmak için yapmıştır ama bana geç okutuyor gibi geldi. Her şeyden önce bizim iman esaslarını daha sonra amel konularını öğrenmemiz gerek. Başkalarının imanını veya İslam davasını düşünmeden önce kendimizin imanını ve amelini düzeltmemiz gerektiğini düşünüyorum. O yüzden bence ilmihallerden en azından biri en başa konulmalıydı. Mevlana Celaleddin Rumi'nin şu sözünü hatırlatmak istiyorum: Dün zekiydim, dünyayı değiştirmek isterdim. Ama bugün akıllıyım, kendimi değiştiriyorum.
Son bölümü ne zaman paylaşacaksınız
Yusuf Kaplan paylaştığında büyük ihtimalle
İlk satır : Bu ülkedeki eğitim sistemi *pozitivist*, ezberci ve hâlâ Batı-merkezci. Kendi dünyamızı, tarihimizi, toplumumuzu bile *seküler*- Batılı *perspektif*lerle öğretmeye kalkışıyor çocuklarımıza. Ağır, kitabi terimleri bırakıp basite indirgeyerek en azından daha anlaşılır olmasını kolaylamak lazımdır. Daha anlaşılır kelimelerle cümle kurmayı adet haline getirmeyi yöntem olarak seçmeli. Batının dayattığı dille kendimizi ifade edersek zaten onların düşünme kalıplarını kabul etmişiz demektir. Pozitivist yerine (sadece bilimsel verilere inanan), seküler yerine (dünyevi /süfli) , perspektif yerine ( görüş açısı) ... diye Yusuf bey cümle kursaydı, yazılara ilgimiz kolaylıkla kopmaz ve tarifi kendi dilimizle yapmış oluruz. Çok okuyunca dil ve zihin buna kayıyor ama bunu da engellemeliyiz düşüncesindeyim. (Yusuf Beyin eleştirilemez iddasında olmadığı ve engin/aşkın birisi olduğunu düşünerek yazdım.)
Mushafın ilk talimatına göre temel ibadetlerden biri okuma... Marcel Proust`un bir metninde okudum: Hakikat diyor;başkalarının hazırladığı bir bal değildir. Onu sadece kitap sayfalarından toplayamayız,kafamızın ve gönlümüzün iç hamleleri ile,emek verme ile fethedebiliriz. Doğrudur. Olması gereken de budur... Bizzat düşünce hiçbir şeyi harekete geçirmez ve dönüştürmez. Düşünce ve eylem birlikteliği ne yaparsa yapar. Yapan - yapıcı olan; düşünce ve eylem birlikteliğidir. Allah'tan akıp gelen mutluluğa dahi düşünce ve eylem birlikteliği ile ulaşılır.
Allah razı olsun teşekkürlerimi arz ediyorumok sağolun varolun Allahım hedeflerinize ulaşmayı nasip etsin hocam
bu ne perhiz bu ne lahana turşusu.
İslam’a onca emek veren alimlerin bir ismi YOK. Bir tuhaflık olsa gerek bu listede. Bence bir musluman herşeyden önce gidip Arapçayı öğrenmeli. Kiminize saçma gelebilir ama bu bir Allah’ın lütfudur bizlere.
Bende diğer arkadaşlar gibi risale i nura gereken ehemmiyetin verilmediğini düşünüyorm asrımın en mühim meselesi iman kurtarmaktır risale i nur da bunu esas almıştır diliyorum ki herkes o deryadan kabı kadar faydalansın.. bilenle bilmeyen hiç bir olur mu? Risalei nur insanın yaradılış ve yaşayış gayesini akıllara çok kat i delillerle anlatıyor isbat ediyor akla ve mantığa yatırıyor.. üç mişkil ve müdhiş suali azim olan necisin nereden geliyorsun ve nereye gidiyorsun suallarine mukni ve makbuk cevaplar veriyor..
okunması gereken kitablar, islam alimlerinin yazmış olduğu kitablardır, listede sadece mızraklı ilmihali tastif ediyorum, bunun dışında, her müslüman, hakikat kitabevinin kitaplarını okumalıdır
bu asırdaki büyük sıkıntıları ve insanların zihnini kemiren hem sosyal hemde islami soruları Kur'an perspektifinde hem aklen hemde kalben kökten çözen Risale-i Nur gibi değerli eserleri okunacak 100 kitap arasında görmemek çok üzücü..
Ya hemen olayı başka yere vurmayın . Bende Risale-i Nur okuyorum nolmuş yani burda yazmıyorsa hemen saçma sapan savunmalara geçmeyin .
Katılıyorum.Burada bir liste oluşturulmuş.Bir bütünlüğü var
Kesinlikle katılıyorum.
Risalei nurun kıymetini; okumayan, okuyup anlamayanın bilmesi mümkün değil...Özellikle dinsizlik cerayanına karşı gençler için en önemli Kur'an tefsiridir... Kıymeti anlaşılsa okullarda zorunlu ders kitabı olarak okutulur... Risalenin değerini ancak anlayan bilir... Risale aşktır kardeşim... Ruhun ilacıdır... Kur'an deryasından bir demet güldür.. Sevdadır... Risale devrine yetişipte faydalanamayan kardeşlerim içn gerçekten üzülüyorum...
Okunması gereken ilk kitap değilse de okumaya başlamadan önce edinilmesi geken ilk ders "taassubu terketmektir"
Elbetteki liste her yönden eleştirilebilir. Şahsen bende ilk başta Risale-i Nur Külliyatından yazılmış mı diye baktım :) Fakat bu 100 e tamamlanırken yazılmayacağı anlamına gelmeyeceği gibi... Yazılmasa bile ehemmiyetini kaybedeceği anlamına da gelmez zaten. Olayın asıl perspektifi belki şu olabilir: Yusuf Kaplan Beyefendileri, genç neslimizi düşünerek güzel ve genç bir liste hazırlıyor. Kendisinin yayınlarından kişiliğinin Kur'ân ve Sünnet-i Seniyye üzere olduğu anlaşılır derecededir (küçük hataları mazur görülür çünkü herkeste hatâ vardır). Nitekim liste de İslâmı doğru kavrama çabasını büyük ölçüde sarfetmiş kimselerin eserleri mevcuttur. Okuma alışkanlığı ve okumaya başlama ve devam ettirme metodu sunduğu için bu liste harika sayılabilir. Çünkü aynen dediği gibi okumak kadar okuma metodu... Eksiklikleri belki şu olabilir: Liste de İslâm'ı tam kavratmadan fikri tamamen zıt veya fikri kemâle ermemiş kitaplar okutmaya başlamak (Komünist Manifesto gibi), Başka yorumlarda denildiği gibi büyük âlimlerin bazı ehemmiyetli kitaplarını (başka ağır kitaplar için sözlük vermesine rağmen) okutmamak. Asıl hedef "şefkati esas tutmak". Kimseyi tamamen yok sayamıyoruz veya tamamen yüceltemiyoruz (ahirzaman şahısları ve nesilleri için)... Çünkü hiçbir değerli zât böyle yapmamış. İnsanların bir şeye ihtiyacı var ise şefkat ile gönül kazanılıp sunulur. Yoksa enaniyetten kimseye laf anlatılmıyor :)