Gençliğin 40 Kuralı 'fütüvvetname'

İçinde bulunduğun her durumda uygulayabileceğin bir fütüvvet kuralı vardır: Rabbi’ne, peygamberine, sahabeye, selef-İ sâlihine, geçmiş büyüklerine, hocalarına, arkadaşlarına, ailene, akrabalarına, çocuklarına karşı fütüvvet adabı vardır. Büyük hadis âlimi ve sufi Abdurrahman Sülemi’nin eserinden seçilerek bazı ilavelerle uyarlanan "gençliğin 40 fütüvvet yasası"nı sizler için alıntıladık.

1. Herkesi kardeş bil ve “kardeşlik hukuku”nun gereklerini yerine getir.
2. Zorlukta ve kolaylıkta, darlıkta ve bollukta her hâlinle istikamet üzere ol.
3. Allah’a ibadet niyetiyle ve ayrım gözetmeden tüm mahlûkata ve beşere hatta küçüklerine bile edep ve şefkatle hizmet et.
4. İnsanların sana nasıl davranmasını istiyorsan sen onlara öyle –hatta daha iyi- davran.
5. Kendin için istediğini kardeşin için de iste.
6. Önce arkadaşlarının ihtiyacını, sonra kendi ihtiyacını gör.
7. Nefsine muhalefet et: Hakkını ver hazzından men et.
8. Az ye, az uyu, az konuş, mâlâyâni ve fuzûliyâtı terket.
9. Azimetle amel et; ruhsatlardan kaçın.
10. Ne kin tut ne de haset et, sadece zalime düşmanlık et.
11. Sünnetleri farz bilip öyle amel et; mekruhları haram bilip öyle uzak dur.
12. Kardeşlerinle iyi geçin; uyum göster ve ihtilaftan kaçın.
13. Tahammül et: Günah olmadıkça dostlarına katlan.
14. Önce içini sonra dışını güzelleştir: İçini zikir ile dışını ibadet ve güzel ahlâkla süsle.
15. Arkadaşlarına ve muhtaçlara -istetmeden ve boyun büktürmeden- yardım et.
16. Kötülüğe iyilikle karşılık ver: Vermeyene ver, gelmeyene git.
17. Ayıpları ört: Kendi ayıplarınla o kadar meşkul ol ki başkalarının ayıpları ile uğraşacak vaktin kalmasın.
18. Davet beklemeden kardeşlerini ziyaret et; ne zahmet ver ne zahmete gir, teklif ve tekellüften uzak dur.
19. Allah’ın nimetlerini tazim et, ikramı ayıplama.
20. İnsanlarla kaynaş ve dost ol, ancak seni doğru yoldan alıkoyan ve yanlış yola götürenlerle değil.
21. Nasihati yalnızken ver. Kimden gelirse gelsin, güzel öğütleri, uyarı ve tenkitleri tevazu ve memnuniyetle kabul et.
22. Cömert ol, muhtaçken bile tokgözlü ve kanaatkâr ol.
23. Dostlarına değer ver, vefakâr ol ve eski dostluklarını sürdür.
24. Zevkle ve içtenlikle yemek ikram et ve hediye ver.
25. İyilikte ve sofranda en yakın dostunla en uzak yabancıyı bir tut.
26. Dostlarının senin malını kendi mallarıymış gibi kullanmasına müsaade et.
27. Yabancı ve fakirleri sev, onlara iyi davran: Fakiri küçük, zengini büyük görme.
28. Hasbî ol ve her amelini ihlasla Allah için yap.
29. Allah için harcadığını esas servetin gör.
30. Yaptığın iyilikleri unut, karşılık bekleme başa kakma ve sayıp dökme; sana yapılan iyilikleri ise unutma ve daha güzeliyle karşılık ver.
31. Nefsini daima hesaba çek, davranışlarını gözden geçir yanlışlarına tövbe et ve düzelt.
32. Geçimini kendin temin et; kimseye yük olma, rızık konusunda Allah’ın verdiği garantiye güven.
33. Daima en üstün ahlak ve en faziletli ameli tercih et.
34. Cezalandırmaya gücün yettiği hâlde bile affet: Azarlama ve cezalandırma yerine bağışlamayı tercih et.
35. İnsanlara hüsn-ü zan ile yaklaş; herkesle akıl ve ilim derecesine göre konuş.
36. Arkadaşlarının rahatını kendi meşakketine tercih et: Onlar rahat etsin diye zahmete katlan. Kendi haklarından taviz ver ama başkalarının hakkını tam olarak gözet.
37. Dinde, senden ileri olanla; dünyalıkta, senden aşağıda olanla dost ol.
38. Ulu’l Emr’e (meşru yöneticelere) itaat et. Ehil kişilerle istişare yap ve istişareye uy.
39. Dininde ve ahlâkında cimri ol, malında cömert ol: Din ve ahlâkından hiçbir şey fedâ etme ama malını fedâ et.
40. Allah’ı ve Hz. Peygamberi (s.a.v) her şeyden daha çok sev ve yüce Sevgili’nin (s.a.v) bütün emirlerine uy.

Not: Hz. Âdem’den (a.s.) başlayan fütüvvet zincirinin ümmet-İ Muhammed’deki bayraktarı Hz. Ali (r.a.) ve Hz. Fatıma’dır (r.a.). Tüm peygamberler, ashab, selef-i sâlihin ve geçmiş büyüklerimiz fütüvvet yolunun yıldızlarıdır. Fütüvvetin uygulanmadığı hiçbir hâl ve ilişki yoktur. İçinde bulunduğun her durumda uygulanacak bir fütüvvet kuralı vardır: Rabbi’ne peygamberine, sahabeye, selef-İ sâlihine, geçmiş büyüklerine, hocalarına, arkadaşlarına ailene akrabalarına, çocuklarına karşı fütüvvet adabı vardır. Büyük hadis âlimi ve sufi Abdurrahman Sülemi’nin (Ö. 1021) Kitâb’ul-Fütüvve’sinden seçilerek bazı ilavelerle uyarlanmış 40 fütüvvet yasasıdır.

Kaynak: Hazırlayan: Prof. Dr. Recep Şentürk, İbn Haldun Üniversitesi Açık Medeniyet Gazetesi