Güzel Konuşmanın Fazileti
Güzel konuşmanın fazileti nedir?
Hazret-i Mevlânâ, bir sözün söyleyenin kullandığı üslûba göre muhâtabında çok farklı tesirler meydana getirdiği hususunu, bir teşbihle şöyle anlatmaktadır:
“Söz vardır, keskin kılıç gibidir; dostluğu keser, öldürür. Kalpte tedavisi imkânsız yaralar açar. Gönül bahçesindeki yeşillikleri, sevgi çiçeklerini hazan mevsimi gibi kurutup öldürür. Bir söz de vardır ki, ilkbahar mevsimi gibidir. Her tarafı süsler, güzelleştirir, huzur ve saâdete vesîle olur.”
Bundan dolayı bir mü’min, konuşma üslûbunu güzel ayarlamalı, ilâhî hakîkatlerin bediî ve rûhânî güzelliklerini sergileyen bir hikmet pınarı olmalı ve dâimâ ruhlara nüfûz edecek tatlı bir lisân kullanmalıdır. Zira âyet-i kerîmede buyrulduğu üzere, gönüllere girebilmenin en kestirme yolu yumuşak ve güzel bir üslûp kullanmaktır:
“Allâh’ın rahmeti sayesinde Sen onlara karşı yumuşak davrandın. Eğer kaba, katı yürekli olsaydın, onlar Sen’in etrafından dağılıp giderlerdi…” (Âl-i İmrân, 159)
TEBESSÜM ETMENİN SIRRI
Efendimiz’in bu güzel ahlâkını Ebû Kursâfe -radıyallâhu anh- şöyle anlatmaktadır:
Ben, annem ve teyzem Resûlullah’ın yanına gittik. Kendisine bey’at edip yanından ayrıldığımızda, annem ve teyzem bana şöyle söylediler:
“–Yavrucuğum, bu zât gibisini hiç görmedik! Yüzü ondan daha güzel, elbiseleri daha temiz ve sözü daha yumuşak başka birini bilmiyoruz. Sanki mübârek ağzından nûr saçılıyordu.” (Heysemî, VIII, 279-280)
Ümmü’d-Derdâ -radıyallâhu anhâ- da şöyle buyurmuştur:
“Ebu’d-Derdâ, bir söz söylediğinde muhakkak tebessüm ederdi. Bir gün ona:
«–İnsanların senin bu hâline şaşırmalarından korkuyorum!» dedim. O:
«–Resûlullah bir söz söylediğinde muhakkak tebessüm ederdi» diyerek cevap verdi.” (Ahmed, V, 198-199)
Unutulmamalıdır ki, bir kişinin konuşma üslûbu ve ifâde tarzı, onun şahsiyet, karakter ve ahlâk seviyesini yansıtan parlak bir ayna mesâbesindedir. Bu sebeple bir mü’min, Hazret-i Ebûbekir’in -radıyallâhu anh- ifâdesiyle:
“Ne söylediğine, kime söylediğine ve ne zaman söylediğine dikkat etmeli” ve Şeyh Sâdî’nin şu beyânına kulak vermelidir:
“İki şey akıl hafifliğini gösterir. Söyleyecek yerde susmak ve susacak yerde söylemek!”
Kaynak: Osman Nûri Topbaş, Gönül Yolculuğu, Erkam Yayınları