Habîr Ne Demek?

İSLAM VE İHSAN

Habîr ne demektir? Kısaca anlamı nedir? Kuran'da geçiyor mu?

Bir şeyi bilmek, tecrübe etmek, denemek imtihan etmek, yeri sürmek anlamındaki "h-b-r" kökünden türeyen habîr, bilen, haber veren, uzman, bilirkişi demektir.

Allah'ın sıfatı olarak habîr; her şeyden haberdar olan, gizli ve açık hiçbir şey kendisinden gizli olmayan, bütün sırları, işlerin iç yüzünü bilen, haber veren demektir.

Habîr ismi Kur'ân'da 45 âyette geçmiştir. 17 âyette "O hakîmdir, habîrdir" (En'âm, 6/18), "Allah latîftir, habîrdir." (Hac, 22/63), "Allah, alîmdir, habîrdir" (Lokmân, 31/34), "Allah, kullarının her halini haber alandır, (habîr) görendir (basîr)" (Fâtır, 35/31) terkibiyle geçmiştir. 24 âyette Allah'ın insanların yaptıklarından haberi olduğu bildirilmiştir: "Gerçekten Allah yaptıklarınızdan haber almaktadır." (Nûr, 24/34).

Allah'ın haber aldığı eylemler için "ta'melûn, tesne'ûn, tef'alûn" fiilleri kullanılmıştır. Allah, insanların iyi veya kötü, hayır veya şer, gizli veya aşikâr bütün yaptıklarından haberdar olur: "Kullarının günahlarını haber alıcı, görücü olarak Rabbin yeter." (İsrâ, 17/17); "O (kıyamet) günü, Rabb'leri onların her halini haber almış / bilmiştir." (Âdiyât, 100/11); "O, kullarının her hâlini haber alandır / bilendir, görendir." (Şûrâ, 42/27).

"Habîr" isminde bilme ve O'na göre ödüllendirme ve cezalandırma anlamı da vardır. (bk. Mücadele 58/11; Münâfikûn 63/11; İsrâ 17/17)