Hacda Kurban Kesilmezse Ne Olur?

Temettu veya kıran haccına niyet eden bir kimse, kurban kesme imkânına sahip değilse yerine oruç tutabilir mi?

İslâm’da yükümlülükler güçle sınırlı olduğu için, kurban kesmeye maddî gücü yetmeyenin, bunun yerine Hicaz’da bayramdan önce üç gün ve ülkesine dönünce de yedi gün olmak üzere, toplam on gün oruç tutması kolaylığı getirilmiştir.

Temettu’ veya kıran haccı yapanların kurban kesmesinden söz eden âyetin devamında şöyle buyurulur: “..Kurban bulamayan kimseye hac sırasında üç gün, döndüğünüzden sonra da yedi gün olmak üzere tam on gün oruç tutmak vardır. Bu, ailesi Mescid-i Haram çevresinde oturmayan kimseler içindir.” ^[1]

Bu oruçtan ilk üç günün, hac ayları içinde, ihrama girdikten sonra ve kurban bayramının ilk gününden önce tutulması gerekir. Temettu’ haccında bu üç gün oruç, henüz hac için ihrama girmeden, umre ihramından sonra da tutulabilir.

Kurban bayramından önce üç gün tamamlanamadığı takdirde, artık kurban kesme gücü olmasa da, oruç kurbana bedel olmaz. Yine üç gün oruç tutulduktan sonra, kurban bayramı günlerinde ve henüz tıraş olup ihramdan çıkmazdan önce, kurban kesme imkânı doğarsa, oruç kurban yerini almaz, bu durumda kurban kesmek gerekir. Fakat tıraş olduktan veya kurban bayramı günleri (eyyâm-ı nahr) geçtikten sonra, kurban kesme imkânı doğsa, artık ayrıca kurban kesmek gerekmez. Yedi gün oruç, bayramdan sonra Mekke’de tutulabilirse de, ülkesine döndükten sonra tutmak daha faziletlidir. Çünkü hac sırasında zorluk olmaması için âyette buna işaret edilmiştir. Bu üç ve yedi gün orucun, ayrı tutulması caiz ise de, ara vermeden peş peşe tutulması daha faziletlidir.

Dipnot:

^[1] Bakara, 2/196, bk. Mâide, 5/2, 95, 97; Feth, 48/25; Hac, 22/36, 37

Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Delilleriyle İslam İlmihali, Erkam Yayınları