Hadis Rivayet Edenlerin Ezber Yetenekleri

Hadis-i şerif rivayet bazı bazı meşhur ravilerin müthiş derecedeki hafıza ve ezber güçlerine dair kayıtlar, örnekler.

Sözlükte “sözü nakleden, aktaran, rivâyet eden veya sulayan” anlamlarına gelen râvî, hadis terimi olarak, hadisi hocadan alıp, edâ lafızlarından biriyle kendinden sonrakilere aktaran kimseye denir.

Tedrib er Râvi’de kaydedildiğine göre; Şâbî (18l103) bir satır yazı yazmamış, hatta bütün işittikleri hadis ve şiirleri ezberlemiş, bir ay durmadan okuduğunu bir daha tekrarlamaksızın şiir gibi okuyabileceğini kendisi söylemiştir.

EZBERDE 70 BİN HADİS

İshak b. Rahuviye (161 l 238) “işitip ezberlemediğim bir şey bilmiyorum, kitaplarımdaki hadislerden yetmiş bini kati olarak ezberimde” demiştir.

Zührî de (50 l 124) Kur’an’ı sekiz günde ezberlemiş, ezberlediklerimden hiç bir şey unutmadım. Bir defa bir hadiste şüphelendim. Râvisine sordum, yine hatırımda kalan gibi çıktı demiştir.

Âmâlardan Katâde (110) ile Âmr b. Mürre de bu hususta birer şâhikadırlar. Katâde, hiç bir muhaddise “Şu okuduğunu bir daha tekrarla” dememiştir.

Ahmed b. Hanbel ve Yahya b. Main (157 l 233) ezberlerinde bir milyon kadar hadis bulunanlardandırlar.

Buharî’nîn ezberinde yüz bini sahih, iki yüz bin de sahih olmayan hadis vardı.

Müslim b. Haccac, Sahih’ini kulağıyla işittiği 300.000 hadisten seçmiştir.

Şu tercümesini yaptığımız Sünenli Ebî Dâvud’u, Ebû Dâvud, yazdığı 500.000 hadisten seçmiştir. Ebû Dâvud’un oğlu Ebûbekir de 30.000 hadisli ezbere yazdıranlardandır.

Ebû Zür’a da “Yüzbini ihlâs gibi, üç yüzbini de müzâkere sûretiyle okuyabileceğim dört yüz bin hadis bilirim” demiştir.

Şu misâller, kudretli fâtıra’nın akılları hayran bırakan, kula aczini idrak ettiren ve islâm büyüklerinin ezberleme derecelerini gösteren hârikalardır.

Kaynak: İbrahim Koçaşlı, Sünen-i Ebu Davud ve Tercemesi, Erkam Yayınları