Hadis Rivayetiyle Meşhur Olan Sahabiler

Hadis rivayetiyle meşhur olan sahabiler hangileridir?

Sahabîlerin tamamı az veya çok, Hazreti Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in hadislerini duymuş, sünnetini tatbik etmiş olmakla beraber rivayet ettikleri hadis sayıları farklıdır. Çok hadis rivayet ederek hadis rivayetinde şöhrete ulaşan sahabî sayısı fazla değildir. Hazreti Peygamber'e yakınlıkları ve O'ndan sonra halifelik yapmış olmaları sebebiyle ilk dört halife başta olmak üzere hadis rivayetiyle meşhur olan sahabîlerin bazıları şunlardır.

Hazreti Ebu Bekir: İlk halife olan Hazreti Ebu Bekir’in Kur’ana büyük hizmetleri olmuştur. Kur'an-ı Kerim onun halifeliği döneminde mushaf haline getirilmiştir. Hazreti Peygamber'den hadis rivayeti konusunda çok titiz davranmıştır. Onun için rivayet ettiği hadislerin sayısı 142'yi geçmez.

Hazreti Ömer: İslam halifelerinin ikincisidir. Hazreti Peygamber'den rivayet ettiği hadislerin toplamı 573 tür. Hazreti Ömer, hadis ve sünnetin tatbikinde kuru bir şekilciliğe ve taklide karşı çıkmış, Hazreti Peygamber'in söz ve tatbikatının öz olarak kavranmasını savunmuştur.

Hazreti Osman: Kuran-ı Kerim'i çoğaltarak İslam âleminin her tarafına yollamış böylece farklı okuyuşların önüne geçerek müslümanların bu konudaki ihtilaflarına son vermiştir. Hazreti Osman, zamanını daha çok ibadet ve Kur'an okumakla geçirirdi. Rivayet ettiği hadislerin toplamı 146 dır.

Hazreti Ali: Hazreti Ali de hadisleri kabul etmede ve hadis rivayetinde çok dikkatli davranırdı. Hadis rivayet edenlere yemin ettirdikten sonra hadislerini alırdı. Rivayet ettiği hadislerin sayısı 586 ya ulaşır.

HADİS ALİMLERİ İKİYE AYRILIR

Hadis âlimleri, sahabîleri rivayet ettikleri hadislerin miktarı bakımından iki grupta incelemişlerdir:

1- El-Muksirûn: Çok hadis rivayet eden sahabîler.

2- El-Mukillûn: Az sayıda hadis rivayet eden sahabîler.

Çokluk azlık konusunda kesin bir ölçü olmamakla birlikte, bin sayısı sınır kabul edilmiş, binden fazla hadis rivayet etmiş olan sahabîler muksirûn, binden az rivayette bulunanlar da mukillûn’dan sayılmıştır. Önce çok hadis rivayet edenleri görelim.

1- EL-MUKSİRÛN

Ebu Hureyre; Adı Abdurrahman b. Sahr'dır. Yanında bir kedi yavrusu taşıdığı için Hazreti Peygamber ona Ebu Hureyre (kedicik babası) demiş bu künye ile meşhur olmuştur. Hicretin 7. yılında (629 miladî) müslüman olmuş, Medine'de suffe'de kalıp peygamberimizin yanından hiç ayrılmayarak devamlı hadis ve ilim öğrenimi ile meşgul olmuştur.

Ebu Hureyre çok hadis rivayet eden sahabîlerin başında gelir. Ebu Hureyre de çok hadis rivayet etmesini devamlı Hazreti Peygamber'in yanında bulunmasına bağlıyordu. Kendisinden 5374 hadis rivayet edilmiştir.

Abdullah b. Ömer: Ebu Hüreyre'den sonra en fazla Hadis rivayet den sahabi İbn Ömer'dir. Rivayet ettiği hadis sayısı 2630'dur, İbn Ömer Hazreti Ömer'in oğludur. Babas‎ıyla beraber 10 ya‏‎şında müslüman olmu‏ş ve Medine’ye babası‎ndan önce hicret etmiş‏tir. Abdullah İbn Ömer zühd ve takva içerisinde yaşamıştır.

Enes b. Malik: Rivayet ettiği 2286 hadisle muksirûn sahabîler arasında üçüncü sırada yer alır. Hicretten sonra henüz çok küçükken Hazreti Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in hizmetine verilmiş ve O'nun terbiyesi altında yetişmiştir. Hazreti Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in hizmetinde bulunması O'nun sünnetini en doğru şekilde öğrenebilmesine imkân vermiştir.

Hazreti Aişe: Hazreti Ebû Bekir'in kızı ve Hazreti Peygamber'in eşidir. Mü'minlerin annesi lakabı ile şöhret bulmuştur. Hicret'in ikinci yılında Peygamberimizle evlenmiştir.

Kendisinden birçok sahabî ve tabiî hadis rivayetinde bulunmuştur. Hazreti Peygamber'in vefatından sonra uzun süre yaşadığı için karşılaşılan çeşitli problemlerin çözümünde sık sık kendisine müracaat edilmiştir. Rivayet ettiği hadis sayısı 2210 dur.

Yukarıda isimlerini saydığımız çok hadis rivayet eden sahabilere Abdullah b. Abbas, Câbir b. Abdullah, ve Ebû Saîd el-Hudri'yi de ilave etmek gerekir.

2- EL-MUKİLLÛN

Abdullah b. Mes'ûd. İlk Müslüman olanların altıncısıdır. Abdullah b. Mes'ûd, Kur'an ve hadiste geniş bilgi sahibiydi. Muhaddisler arasında Abdullah ismi tek başına kullanılınca Abdullah b. Mes'ûd akla gelir. Rivayet ettiği hadislerin sayısı 848'dir.

Abdullah b. Amr b. El-As: Amr b. el-As'ın oğludur. Babasından önce müslüman olmuştur. Âbid, zâhid bir kimseydi. Kendini tamamen hadis öğrenimine vermişti. Hazreti Peygamber'in hadisleri yazması için verdiği izinden sonra, ondan duyduklarını yazmaya başladı. Rivayet ettiği hadis sayısı 900'dür.

Ebu Zerr el-Ğıfari: İslam’a ilk girenlerin beşincisidir. Maddî şeylere ehemmiyet vermeyen, kendisine yetecek kadarıyla yetinip, fazlasını dağıtan bir kimseydi. Mala aşırı düşkünlük gösterenleri hiç çekinmeden tenkit ederdi. Kendisinden 281 Hadis rivayet edilmiştir.

Bunların dışında, Sa’d b. Ebi Vakkas, Ebu'd-Derda, Muaz bin Cebel de az hadis rivayet eden sahabilerdendir.

İslam ve İhsan

İslam, Hz. Adem’den Peygamber Efendimize (s.a.v) gönderilen tüm dinlerin ortak adıdır. Bu gerçeği ifâde için Kur’ân-ı Kerîm’de: “Allâh katında dîn İslâm’dır …” (Âl-i İmrân, 19) buyurulmaktadır. Bu hakîkat, bir başka âyet-i kerîmede şöyle buyurulur: “Kim İslâm’dan başka bir dîn ararsa bilsin ki, ondan (böyle bir dîn) aslâ kabul edilmeyecek ve o âhırette de zarar edenlerden olacaktır.” (Âl-i İmrân, 85)

...

Peygamber Efendimiz (s.a.v) Cibril hadisinde “İslam Nedir?” sorusuna “–İslâm, Allah’tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Rasûlü olduğuna şehâdet etmen, namazı dosdoğru kılman, zekâtı vermen, Ramazan orucunu tutman, yoluna güç yetirip imkân bulduğun zaman Kâ’be’yi ziyâret (hac) etmendir” buyurdular.

“İman Nedir?” sorusuna “–Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, âhiret gününe inanmandır. Yine kadere, hayrına ve şerrine îmân etmendir” buyurdular.

İhsan Nedir? Rasûlullah Efendimiz (s.a.v): “–İhsân, Allah’a, onu görüyormuşsun gibi kulluk etmendir. Sen onu görmüyorsan da O seni mutlaka görüyor” buyurdular. (Müslim, Îmân 1, 5. Buhârî, Îmân 37; Tirmizi Îmân 4; Ebû Dâvûd, Sünnet 16)

Kuran-ı Kerim, Peygamber Efendimize (s.a.v) gönderilen ilahi kitapların sonuncusudur. İlahi emirleri barındıran Kuran ve beraberinde Efendimizin (s.a.v) sünneti tüm Müslümanlar için yol gösterici rehberdir.

Tüm insanlığa rahmet olarak gönderilen örnek şahsiyet Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v) 23 senelik nebevi hayatında bizlere Kuran ve Sünneti miras olarak bırakmıştır. Nitekim hadis-i şerifte buyrulur: “Size iki şey bırakıyorum, onlara sımsıkı sarıldığınız sürece yolunuzu asla şaşırmazsınız. Bunlar; Allah’ın kitabı ve Peygamberinin sünnetidir.” (Muvatta’, Kader, 3.)

Tasavvuf; Cenâb-ı Hakkʼı kalben tanıyabilme sanatıdır. Tasavvuf; “îmân”ı “ihsân” gibi muhteşem ve muazzam bir ufka taşımanın diğer adıdır. Tasavvuf’i yola girmekten gaye istikamet üzere yaşayabilmektir. İstikâmet ise, Kitap ve Sünnet’e sımsıkı sarılmak, ilâhî ve nebevî tâlimatları kalbî derinlikle idrâk edip onları hayatın her safhasında vecd içinde yaşayabilmektir.

Dua, Allah Teâlâ ile irtibatta bulunmak; O’na gönülden yönelmek, meramını vâsıta kullanmadan arz etmek demektir. Hadisi şerifte "Bir şey istediğin vakit Allah'tan iste! Yardım dilediğin vakit Allah'tan dile!" buyrulmuştur. (Ahmed b. Hanbel, Müsned, 1/307)

Zikir, bütün tasavvufi terbiye yollarında nebevi bir üsul ve emanet olarak devam edegelmiştir. “…Bilesiniz ki kalpler ancak Allâh’ı zikretmekle huzur bulur.” (er-Ra‘d, 28) Zikir, açık veya gizli şekillerde, belirli adetlerde, farklı tertiplerde yapılan önemli bir esastır. Zikir, hatırlamaktır. Allah'ı hatırlamak farklı şekillerde olabilir. Kur'an okumak, dua etmek, istiğfar etmek, tefekkür etmek, "elhamdülillah" demek, şükretmek zikirdir.

İlim ve hâl kelimelerinden oluşmuş bir isim tamlaması olan ilmihal (ilm-i hâl) sözlükte "durum bilgisi" demektir. Bütün müslümanların dinî bilgi ve uygulama bakımından ihtiyaç duyduğu, bir bakıma müslüman olmanın ve müslümanlığın icaplarını yerine getirmenin ön şartı durumundaki fıkhi temel bilgiler ilmihal diye anılmıştır.

İslam ve İhsan web sitesinde İslam, İman, İbadet, Kuranımız, Peygamberimiz, Tasavvuf, Dualar ve Zikirler, İlmihal, Fıkıh, Hadis ve vb. konularda güvenilir kaynaklardan bilgiye ulaşabilirsiniz.

Hadis Rivayetiyle Meşhur Olan Sahabiler