Hak din hangisidir? İslam dininin temel özellikleri nelerdir? Yedi maddede Hak dinin özellikleri.

Günümüzde ilâhî kaynağa dayanan dinler olarak kabul edilen Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslâm’ın ortak nitelikleri ve İslâm’ın diğerlerinden ayrıldığı noktaları aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz.

HAK DİNİN ÖZELLİKLERİ

1. İslâm’ın en mükemmel bir din olması: Toplumların gelişme süreci dikkate alınınca, en son gelen dinin öncekilere göre en mükemmel olması gerekir. Âyette şöyle buyurulur: “Bu gün size dininizi kemâle erdirdim, üzerinize olan nimetimi tamamladım ve sizin için din olarak İslâm’ı seçtim.” ^[1] İslâm son din olduğu gibi, onun peygamberi de son peygamberdir. Diğer dinler İslâm’a göre önceki dinler konumundadır.

2. Allah inancı: İslâm tek Allah inancına dayanır ve O’na ibadet edilmesini ister. Varlıklar âleminin Allah Teâlâ tarafından yaratıldığını haber verir. Yahudîlik Allah’ın birliği üzerinde ısrarla durmasına rağmen, tarihin çeşitli dönemlerinde ona beşerî nitelikler nispet etmişler ve Yahova’yı millî bir ilah olarak görmüşler, Üzeyir’in (a.s.) Allah’ın oğlu olduğunu söylemişlerdir. Hıristiyanlar ise Hz. İsa’ya (a.s.) Allah ve Allah’ın oğlu diyerek, onu tanrılaştırmışlardır.

3. Melek inancı: İslâm melek denilen latîf varlıklara inanmayı ister. Diğer ilâhî kökenli dinlere ise meleklerin Allah’ın oğulları ve kızları olduğu inancı girmiştir. İslâm bu inancı reddetmiştir.

4. Kutsal kitaplara inanmak: İslâm inancına göre, Yüce Allah Hz. Âdem’den (a.s.) beri kimi peygamberlere sahifeler hâlinde mesajını duyurmuş, kimilerine kitab indirmiştir. Hz. Davud’a (a.s.) Zebur’u, Hz. Musa’ya (a.s.) Tevrat’ı, Hz. İsa’ya (a.s.) İncil’i ve Hz. Muhammed (a.s)’e da Kur’an’ı indirmiştir. Kur’an-ı Kerîm, 23 yılda parça parça indirilmiş ve hiçbir değişikliğe uğramadan günümüze ulaşmıştır.

Diğer iki kutsal kitap ise çeşitli müdahalelerle değişikliğe uğramış ve orijinalleri yok olduğu için, eldeki İncil ve Tevrat nüshalarını ana metinden kontrol etme imkânı da kalmamıştır. Ancak bunlardan sonra gelen Kur’an-ı Kerîm, Tevrat ve İncil’de insan eliyle yapılan ana değişiklikleri açıklamıştır. Bu değiştirilen yerler, Kur’an-ı Kerîm’den izlenerek, bu kitaplarda yer alan ana mesaj ortaya konulabilir. Ancak bu takdirde semâvî kökenli kitap mensupları arasında gerçek bir diyaloğdan söz edilebilir. Bu da İslâm’ın getirdiği mesajdan başkası olmaz.

Diğer yandan, Yahudi ve Hıristiyanlar birbirinin kitaplarını kabul etmedikleri gibi, İslâm’ın kutsal kitabı Kur’an’ı da reddetmişlerdir. İslâm ise Hz. Âdem’den son peygambere kadar geçen bütün ilâhî mesajın bir çeşit özünü ve özetini verdiği, bunları onayladığı için, önceki dinlere bağlılığını sürdürenlere sürekli olarak diyaloğ kapısını açık tutmuştur. Hatta onları küfür ehlinden ayrı tutarak “ehl-i kitap” statüsünde görmüştür.

5. Peygamberlik inancı: İslâm, Kur’an’da adı geçen 28 peygamberi ve Allah’ın, adı anılmayan elçilerini bütün olarak kabul eder. Yahudilik ve Hıristiyanlık ise sonradan bozuldukları için, peygamberler hakkında çeşitli iddia ve iftiralarda bulunarak, kendilerinden sonra gelen peygamberi kabul etmemişlerdir.

6. Âhiret inancı: Bu inanç bütün semavî dinlerde ortaktır. Yahudilikte dünya hayatına, Hıristiyanlıkta ise âhiret ve mânevî hayata daha fazla ağırlık verilirken, İslâm her ikisi arasında dengeyi kurmuştur. “Allah’ın sana verdiğinden ahiret yurdunu iste, ama dünyadan da nasibini unutma.” ^[2]

7. Herkese gücünün yettiği ölçüde yükümlülük getirilmesi: Dünya-Ahiret, madde-mânâ bakımından en ölçülü ve kolay hükümleri İslâm getirmiştir. İslâm daha önceki dinlerde yer alan kimi ağır hükümleri kaldırmış ya da hafifletmiştir.

Kur’an’da şöyle buyurulur: “Allah hiçbir kimseye gücünün yeteceğinden fazlasını yüklemez.” ^[3] “İşte böylece sizin insanlığa tanıklar olmanız, Elçi’nin de size tanık olması için sizi orta bir ümmet yaptık.” ^[4] Hz. Peygamber de şöyle buyurmuştur: “Ben, kolay ve yüce Hanîflik’le gönderildim.” ^[5]

Dipnotlar:

^[1] Mâide, 5/3. ^[2] Kasas, 28/77. ^[3] Bakara, 2/286. ^[4] Bakara, 2/143. ^[5] A. İbn Hanbel, V, 266; bk. Buhârî, İmân, 29.

Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Delilleriyle İslam İlmihali, Erkam Yayınları

İslam ve İhsan