Hak Dostlarının Yemek Yeme Âdâbı

İslâmʼın yemek âdâbında, Allâhʼın adını anarak yemeğe başlayıp yine Oʼna hamd ve şükürle yemeği bitirmek tavsiye edilir.

Şâh-ı Nakşibend Hazretleri buyurur:

“Ye­ni­le­cek bir gı­dâ, her ne olur­sa ol­sun, gaf­let­le, öf­keyle ve­ya is­te­me­ye­rek te­dâ­rik edil­miş­ ve

ha­zır­lan­mış ise, on­da ha­yır ve be­re­ket yok­tur. Zira ona nefs ve şey­tan yol bul­muş­tur. Böy­le bir

yi­ye­ce­ği yi­yen kim­se­de, mut­la­ka (fe­yiz ve huzuru bo­za­cak) çirkin bir ne­ti­ce mey­da­na ge­lir.

Gaf­le­te dal­ma­dan hazırlanan ve Allah Te­âlâ’yı dü­şü­ne­rek ye­nen he­lâl ve hâ­lis yi­ye­cek­ler­den,

ha­yır (feyz ve rûhâniyet) mey­da­na ge­lir.

İn­san­la­rın hâ­lis ve sâ­lih amel­ler iş­le­me­ye mu­vaf­fak ola­ma­yış­la­rı­nın se­be­bi; ye­me­-iç­me­de

(ha­ra­ma, şüp­he­li şey­le­re ve kul hak­la­rı­na kâfî derecede dik­kat et­meyiş­le­ri ve bu hususta) ihtiyatsız davranmaları­dır. Her ne hâl olur­sa ol­sun, bil­has­sa na­maz­da hu­şû, hudû ve

huzûr-maallâh hâ­lin­de bu­lun­mak, zevk­le ve göz­ya­şı dö­ke­rek na­maz kı­la­bil­mek; he­lâl lok­mayla beslenmeye ve ye­me­ği Al­lah Te­âlâ’yı düşünerek pi­şi­rip O’nun hu­zû­run­daymış gi­bi ye­me­ye

bağ­lı­dır. Vü­cudu ha­ram (ve şüpheli) lok­ma ile bes­len­miş bir kim­se, na­maz­dan bir neş­ve

du­ya­maz.”

Eserlerde nakledildiğine göre Şâh-ı Nakşibend Hazretleri, çoğu zaman yemeği kendi elleriyle pişirir, sofra hizmetini de bizzat kendisi îfâ ederdi. Yemek yenirken sâliklerine;

“‒Sofra başında kendinizi Allâhʼın huzûrunda bilin, Oʼnun verdiği rızkı yediğinizi unutmayın...” diye nasihat ederdi.

Topluca yemek yenirken eğer biri gafletle ağzına lokma alsa, Hazret bunu firâsetiyle sezer ve:

“‒Önündeki yemeği, Allâhʼın huzûrunda olduğunu unutmadan ye, Allahʼtan gayrı şey­ler düşünme, dâimâ sana senden yakın olan Mevlâʼyı düşün.” buyururdu.

Bu îkazlarıyla aslında, her hâlükârda ve dâimâ Allâhʼı zikretmek, Oʼnu düşünmek ve kalben Oʼnunla olmak gerektiğini hatırlatmış olur; bilhassa Cenâb-ı Hakkʼın lûtfettiği rızkı yerken Oʼndan gâfil kalmanın, kulluk edebi bakımından çok daha büyük bir kusur olacağını telkin etmiş olurdu. Nitekim İslâmʼın yemek âdâbında Allâhʼın adını anarak başlayıp yine Oʼna hamd ve şükürle bitirmenin tavsiye edilmiş olması da, bu hikmete binâendir.

ŞAH-I NAKŞİBEND HAZRETLERİ O YEMEĞİ YEMEMİŞ!

Yine Nakşibend Hazretleri; şayet bir yemek gaflet ile, öfke ile, yahut kerhen, yani isteksizce ve zorla pişirilmiş ise, o yemekten kendisi yemediği gibi sâliklerine de yedirmezdi.

Nitekim dostlarından biri Nakşibend Hazretleriʼne bir ekmek hediye getirdiğinde, Hazret buyurdu ki:

“‒Bu ekmeği yemek, bizim için uygun değildir. Zira ekmek, öfke ile yoğruldu ve öfke ile pişirildi.”

HELÂL LOKMANIN TESİRİ

Abdülkâdir-i Geylânî Hazretleri de yenilen lokmaların, insanın mâneviyâtı üzerinde ne kadar hayâtî bir tesiri bulunduğunu şöyle ifâde eder:

“Haram yemek, kalbi öldürür; helâl yemek ise ihyâ eder. Lokma var seni dünya ile, lokma var seni âhiret ile meşgul eder. Lokma var, seni Allah Teâlâ’ya rağbet ettirir.”

Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Hak Dostlarından Hikmetler 1, Erkam Yayınları, 2013