Hakkaniyet Nedir?

Hakkaniyet: Hakka uygunluk, doğruluk ve adâlet, insaflı hareket anlamına gelmektedir.

HAKKANİYET KELİMESİNE ÖRNEKLER

Başkalarından beklediğimiz doğru hareketi önce biz, kendimiz gerçekleştirmeliyiz. Hadi bakalım! Karyolasına fazla yatak almış olanlar, bu fazlaları diğer ranzalara dağıtsınlar. Önce biz kendimiz, adâlet ve hakkâniyete riâyet etmeliyiz

ki, başkalarından da bunu beklemeye hakkımız olsun!” dedi.

*****

Gerçekten eğitimci, talebesinin karakter ve istîdâdını elindeki tesbih taneleri gibi tanımalı, herkesi kâbiliyeti yönünde yetiştirmeye gayret etmelidir. Meselâ, şâirliğe istîdâdı olan birini, insan rûhunun derinliklerine yönlendirmek îcâb eder. İdâreci olmaya istîdatlı kişiye ise adâlet, sevk ve idârenin nasıl yapılacağı, işi ehline vermenin ve hakkâniyetli davranmanın lüzûmu gibi hususlar telkin edilmelidir. Diğer meslekî kâbiliyetler de bunun gibidir. Ancak toplum için zarûrî olan bu kâbiliyetlerin her birinin eğitim tarzı farklı farklıdır.

*****

Bir iş yapacağın zaman öylesini tercih etmelisin ki, hakkâniyet itibâriyle en mûtedili, adâlet itibâriyle en kuşatıcı olanı ve halkın rızâsını kazanma bakımından herkesin durumunun gözetildiği bir iş olsun.

*****

Toplumun önünde bulunanların güzellikleri etrafına tesir ettiği gibi yanlış hareketleri de çevresindeki insanlar tarafından gayr-i ihtiyârî taklid edilir. Bundan dolayı idâreci, âdil ve iyi emsâl olmalı, hakkâniyetle hükmetmeli ve nefsânî

arzularını bertarâf etmelidir. Aksi hâlde menfî örnek olduğu kişilerin de vebâlini yüklenmiş olur. Yine bir idâreci, Allâh Teâlâ’nın, Dâvûd -aleyhisselâm-’a yaptığı şu îkâzı hiçbir zaman aklından çıkarmamalıdır:

“Ey Dâvûd! Muhakkak ki Biz seni yeryüzünde halîfe kıldık; şimdi insanlar arasında hak ile hükmet de hevâya tâbî olma ki (bu durum), seni Allâh yolundan saptırmasın...” (Sâd, 26)