Hanbeli Kimlere Denir?

Hanbeli mezhebinin imamı veya kurucusu kimdir? Hanbeliler hangi mezheptendir veya Hanbeli kimlere denir? Hanbeli mezhebi nerelerde yaygındır? Genel hatlarıyla Hanbeli mezhebi...

Hanbeli mezhebi, dört büyük sünnî fıkıh mezhebinden biridir.

HANBELİ KİME DENİR?

İmam Ahmed b. Hanbel’in görüşleri etrafında oluşan ve ona nisbetle anılan Hanbelî mezhebi, gerek mezhep imamının yaşadığı dönem gerekse mezhepleşme süreci bakımından Hanefî, Mâlikî ve Şâfiî mezhebinden sonra ortaya çıkmış dördüncü büyük Sünnî mezhebidir. Bu mezhebe mensup olan fakihlere ve bu mezhebin görüşüyle amel eden kişilere Hanbelî (çoğulu Hanâbile) denilir.

Hanbeli Mezhebinin Kurucusu Kimdir?

Hanbeli mezhebinin kurucusu ve imamı Ahmed ibn Hanbel’dir. Hicri 164 (M. 780) yılında Bağdat’ta doğmuş, 241 (M. 855) yılında yine Bağdat’ta Allah’ın rahmetine kavuşmuştur.

İmam Ahmed ibn Hanbel, büyük bir müfessir ve Hadis bilginidir. 40.000’den fazla Hadis ihtiva eden Müsned’i meşhurdur.

İmam Ahmed b. Hanbel küçük yaşlarda Kur’ân-ı Kerîm’i ezberleyip bir müddet Bağdatlı âlimlerden gramer ve fıkıh okumuş ve özellikle 179’dan (795) itibaren kendini tamamıyla hadis tahsiline vermiş, bu maksatla Kûfe, Basra, Mekke, Medine, Şam, Halep ve el-Cezîre gibi birçok İslam merkezlerini gezmiş; İmam Ebû Yûsuf, İmam Ahmed ibn Hanbel, İmam Şâfi, Süfyân b. Uyeyne gibi devrin pek çok önemli âlimden ders almıştır.

İmam Ahmed’in hayatında, Kur’an’ın mahlûk olup olmadığı konusundaki tartışmalardan dolayı yaşadığı mihne olayının önemli etkisi olmuştur.

Akaid konularına dair yazdığı er-Red ʿale’z-zenâdıḳa ve’l-Cehmiyye adlı risâlesinden ve Mu‘tezile’ye karşı verdiği mücadeleden Ahmed b. Hanbel’in, hadisçiliği ve fıkıhçılığı yanında aynı zamanda Ehl-i sünnet inancının yerleşmesine katkıda bulunan bir akaid âlimi olduğu görülür. Onun ilim uğrunda yaptığı uzun yolculukları, mihne olayında gösterdiği salâbeti ve daha sonraki dönemlerde özellikle Halife Mütevekkil-Alellah’ın ihsanlarına karşı müstağni tavrı kendisini büyük bir şöhrete kavuşturmuştur. İslâm dünyasının çeşitli yerlerinden birçok öğrenci İmam Ahmed’in ilim halkasına katılmak için Bağdat’a gelmiş ve böylece daha sağlığında iken bu öğrenciler vasıtasıyla görüş ve fetvaları İslâm dünyasının birçok bölgesine yayılmıştır.

Çeşitli konulardaki sorulara verdiği cevaplar ve fetvalar “mesâil” adıyla toplanmış, bu oluşum, daha sonra akaid ve fıkıhta adına Hanbelî mezhebi veya Selefiyye denilen yeni bir ekolün temelini teşkil etmiştir.

Hanbeli Mezhebi Nerelerde Yaygındır?

Hanbeli mezhebi Bağdat, Mısır, Suriye ve Hicaz’da yayılmıştır.

Kaynak: İslam İlmihali, Diyanet; DİA