Havle Binti Hakîm’in (r.a.) Hayatı

İlk kadın sahabilerden Havle Binti Hakîm (r.a.) kimdir?

Havle Binti Hakîm radıyallahu anha Mekke’de doğdu. Adının Huveyle olduğu da kaydedilmektedir. İslâmiyet’i ilk kabul edenlerden biri olan Havle, Hz. Peygamber’in sevdiği sahâbîlerden Osman b. Maz’ûn radıyallahu anh ile evlendi. Daha sonra Medine’ye hicret etti. Kocasının ibadete çok düşkün olması sebebiyle kendisiyle ilgilenmediğinden Havle’nin radıyallahu anha de giyimine önem vermediği, Hz. Âişe’nin radıyallahu anha onun üzüntüsünü öğrenip durumu Resûl-i Ekrem’e sallallahu aleyhi ve sellem bildirmesi üzerine Resûlullah’ın sallallahu aleyhi ve sellem Osman b. Maz’ûn’a radıyallahu anh her hususta ölçülü olma konusunda kendisini örnek almasını tavsiye ettiği bilinmektedir.

PEYGAMBERİMİZE EVLENME TEKLİF ETTİ

Mehrini bağışladığını belirterek Resûl-i Ekrem’e sallallahu aleyhi ve sellem evlenme teklif etme yolunu (Buhârî, “Nikâḥ”, 29) ilk defa onun açtığı söylenmekte ve bu teklifi hicretin ikinci yılında eşinin ölümünden sonra yaptığı sanılmaktadır. Onun bu arzusunu rahat bir şekilde Resûlullah’a sallallahu aleyhi ve sellem bildirmesini Hz. Âişe radıyallahu anha çok yadırgamış, bunun üzerine bu tür tekliflerin yapılmasında sakınca bulunmadığını bildiren âyet nâzil olmuştur (el-Ahzâb 33/50). Hz. Peygamber’in sallallahu aleyhi ve sellem Havle radıyallahu anha ile evlendiği, fakat hanımlarından dilediğini bırakabileceğine dair âyet gelince (el-Ahzâb 33/51) kendisini bıraktığı da rivayet edilmiştir. Bazı kaynaklarda Havle’nin radıyallahu anha Resûl-i Ekrem’e sallallahu aleyhi ve sellem hizmet ettiği ve ondan, Tâif’e sefer düzenleyip orayı fethedecek olursa meşhur Bâdiye bint Gaylân’ın veya Fâria bint Akīl’in takılarıyla süs eşyalarını kendisine vermesini istediği, ancak Resûlullah’ın sallallahu aleyhi ve sellem ona Tâif’in fethini düşünmediğini söylediği belirtilmektedir. Hz. Ömer’in radıyallahu anha şehit edildiği gün Havle’nin radıyallahu anha rüyasında bir horozun halifeyi üç defa gagaladığını gördüğü, bunu halifeye bir suikast düzenleneceği şeklinde tabir ederek durumu kendisine bildirdiği de rivayet edilmektedir. (İbn Şebbe, III, 890)

FAZİLETLİ KADIN SAHABİLERDEN

Havle’nin radıyallahu anha ne zaman vefat ettiği bilinmemektedir. Faziletli bir kadın olarak anılan Havle’nin radıyallahu anha dinî konuları sorup öğrenme hususunda hiç çekinmediği, hatta rüyasında ihtilâm olan bir kadının ne yapması gerektiğini Resûl-i Ekrem’e sallallahu aleyhi ve sellem sorduğu belirtilmektedir. Havle Resûlullah’tan sallallahu aleyhi ve sellem on beş hadis rivayet etmiş, bunlar Ṣaḥîḥ-i Müslim ile İbn Mâce, Tirmizî ve Nesâî’nin sünenlerinde yer almıştır. Kendisinden Sa‘d b. Ebû Vakkās, Saîd b. Müseyyeb, Beşîr b. Sa‘d ve Urve b. Zübeyr radıyallahu anh gibi şahıslar rivayette bulunmuştur.

Kaynak: DİA