Hayy Ne Demek? Kısaca Anlamı Nedir?

Hayy ne demektir? Kısaca anlamı nedir?

Yaşamak, canlı olmak anlamındaki "h-y-y" kökünden türeyen hayy; canlı, diri, yaşayan demektir, ölünün zıddıdır. Çoğulu ahyâ'dır. Allah'ın sıfatı olarak hayy, yaşayan, ölümlü olmayan demektir. Kelam ilminde Allâh'ın sübutî sıfatları arasında geçen hayat da bu anlamı ifade eder.

Hayy kelimesi Kur'ân'da çoğul şekliyle birlikte 24 defa geçmiştir. Hayy kelimesi hem Allah için hem diğer canlılar için kullanılmıştır: "Her canlı (hayy) şeyi sudan vâr ettik" (Enbiyâ, 21/30). Allah'ın dışındaki varlıklar için kullanılan hayy, ölü anlamındaki mevt kelimesinin zıddı olarak zikredilmiştir (Âl-i İmrân, 3/27). İnsan, hayvan, bitkiler ve diğer varlıklarda canlılığı vâr eden de yok eden de Allah'tır.

Allah'ın canlı-diri oluşu kendindendir. O ölmez. "Ölmeyen diriye güven..." (Furkân, 25/58). Hayy kelimesi 5 âyetin üçünde kayyûm sıfatıyla birlikte geçmiştir: "O Allah ki O'ndan başka ilah yoktur. O, diridir, kayyumdur..." (Bakara, 2/255), "O diridir. O'ndan başka ilâh yoktur." (Mü'min, 40/65).

Varlığı vacib olan Allah'ın hayy sıfatı, O'nun ezelî ve ebedî olduğunu ifade eder. O'nun evveli ve sonu yoktur. O hep diridir, diri olmaya devam edecektir. O'nun sonu yoktur. Diğer canlıların evveli ve sonu vardır. "Yeryüzünde bulunan her şey yok olacaktır. Yalnız celal ve ikram sahibi Rabb'inin zatı bâki kalacaktır" (Rahmân, 55/26-27). Bütün yaratıklar fâni sadece Allah bakidir. O'nun dışında her canlı ölecek ve O'na dönecektir.

Hayy ismi, Tirmizî ve İbn Mâce'nin el-esmâü'l-hüsnâ ile ilgili rivâyetlerinde geçmiştir (Tirmizî, Deavat, 83; İbn Mâce, Dua, 10).

Kaynak: Diyanet