Hedefteki İran Yine Kârlı mı Çıkacak?
Trump döneminde Ortadoğu’da tartışmaların odağındaki bir diğer ülke İran olacak gibi duruyor. Hatta kesin gibi. Trump ‘Bir numaralı terörist’ dediği İran’la sonuna kadar mücadele edeceğini açıkladı.
Bu mücadelenin nasıl olacağı merak konusu. Trump, bütün seçenekler masada dese de askeri bir müdahale ihtimali zayıf görülüyor. Beyaz Saray’ın nükleer anlaşmayı iptal etmek yerine, Lübnan’da Hizbullah’ı, Yemen’de Husileri, Irak’taki bazı Şii güçleri desteklediği gerekçesiyle İran’ı cezalandırma yoluna gidebileceği belirtiliyor. Trump dönemi ile birlikte İran’ın ciddi bir izolasyonla karşı karşıya kalabileceği, bunun da Tahran yönetimini başta Suriye ve Yemen konularında diyalog arayışına sokabileceği dillendirilen varsayımlar arasında. Obama’nın küstürdüğü Körfez ülkeleriyle İran’a karşı ekonomik ve askeri işbirliği de Trump’ın stratejik planları arasında yer alıyor. S.Arabistan ve İsrail, “İran tehdidi”ne karşı ABD ile yakın işbirliği içerisinde olacaklarını beyan ettiler. Körfez ülkelerini yumuşatma gayreti içeresinde olan Tahran yönetiminin yaptığı çağrılar ise karşılık bulmuş değil.
Velhasıl, Washington-Tahran ilişkilerini önümüzdeki süreçte yüksek tansiyonlu günler bekliyor. Ancak bu yüksek tansiyonlu günlerin ardından, günün sonunda bu gerilimden İran yine kârlı çıkan taraf olur mu? sorusu sorulmuyor da değil. Çünkü geçmişte de ABD yönetimleri ile İran karşı karşıya gelmiş, günün sonunda kârlı çıkan taraf hep İran olmuştu. Baba Bush, oğul Bush, Obama, bugün Trump’ın yaptığı gibi İran’a yönelik tehditleri yüksek perdeden dillendirmiş ama nihayetinde İran enteresan bir şekilde hep kârlı çıkan taraf olmuştu. Baba Bush döneminde Afganistan, oğul Bush döneminde Irak, Obama döneminde ise Suriye ve Yemen, İran’a teslim edildi. Şimdi, Trump döneminde ABD, İran’a nasıl bir ikramda bulunacak diye soruluyor!
Bu ironi bir yana ekonomik yaptırımlar ve tecrit politikaları karşısında direnme tecrübesine sahip, Şiilik motivasyonunu çok iyi kullanan İran karşısında Trump’ın nasıl bir strateji izleyeceği gerçekten merak konusu... Bu arada İran’ın stratejik olarak en önemli şehirlerinden, büyük petrol yataklarının bulunduğu Ahvaz şehrinde bir müddettir devam eden İran rejimine karşı gösterilerin nereye evrileceği meçhul. Bir milyon Arap kökenli İranlının yaşadığı bölgede, protestoların etnik bir mahiyet kazanabileceğine dikkat çekiliyor…
Kaynak: Beytullah Demircioğlu, Altınoluk Dergisi, 373. Sayı