Her Güne Bir Kur'ân Kelimesi

“Dilde Devrimcilik” adı altında milletin, Kur’an kelimelerinden uzaklaştırılmaya, ruh kökünden koparılmaya çalışıldığı bir dönemde, “Günde bir, yılda 365 Kur’an kelimesi öğrenelim” çağrısının hayata geçirilmesine yardımcı olmak gayesiyle Murat Arslan tarafından kaleme alınan “365 Kur'an Kelimesi” okuyucularını bekliyor.

Mâlumdur ki, Kur’an kelimeleri bu kitaba alınan 365 kelimeden ibaret değil. Kelime seçimi yapılırken günlük hayatta kullanılan bir kısım kelimelerle ilişkisi bulunan “Kur’ânî kavramlar”a öncelik veriliyor. Amaç, “bu Kur’ânî kavramlarla aynı kökten türeyen ve günlük dilde kullanılan kelimeler arasında irtibat kurulabilmesine yardımcı olmak”.

SEÇİLEN KELİMELERDEKİ İNCELİKLER

“Anlamı” başlığı altında seçilen kelimelerin mânâları iki ayrı madde hâlinde gösterilmiş. Bazen kelimenin, masdar mânâları ile müştaklarının (türevlerinin) nispeten değişik mânâları, bazen de aynı kelimenin –küçük ya da büyük- kendi bünyesindeki anlam farklılıkları maddelendiriliyor. Genel olarak kelimelerin âyet-i kerimelerde geçen mânâlarıyla bunların eş anlamlıları tercih edilmiş; seçilen kelimelerin “bütün mânâlarını bir arada gösterme” gayesi güdülmediği söylenebilir.

“Geçtiği âyetlerden bazıları” başlığı altında meâlleri alınan âyet-i kerimelerin Arapça asıllarında, incelenen kelimenin “kendisinin” ya da “herhangi bir sîgasının (kipinin)” mutlaka bulunmasına özel bir itina gösteriliyor ve bunların meâllerdeki karşılıkları siyah harflerle yazılıyor.

“İlişkili olduğu kelimeler” başlığı altında, seçilen kelimelerin Türkçede kullanılan değişik şekilleri ve içinde geçtiği terkip ya da deyimler gösterilmeye çalışılıyor. Aynı masdardan türeyen ve farklı mânâlara gelen hayli kelime var. Meselâ, “k-v-m” masdarından türeyen kavim, kıyam, kıyamet kelimeleri gibi. Bunların ilişkili olduğu kelimeler yazılırken k-v-m’den türeyen bütün kelimeler bir arada zikredilmiyor, -anlam yakınlıkları dikkate alınarak- seçilen kelimelerin kitaba alınan türevlerine taksim ediliyor. Maksat, bir masdardan türeyen değişik sîgalardaki kelimelerin tek bir kelime etrafında toplanmasının ya da bazı kelimelerin değişik yerlerde tekrar tekrar yazılmasının önüne geçmek.

“Kullanım örnekleri” başlığı altında geçmişte sıkça kullanılan ama bugün unutulmuş ya da unutulmaya yüz tutmuş kelime ya da terkiplerin bazıları cümleler içinde kullanılıyor, meraklılarına yardımcı olmaya çalışılıyor.

“Açıklama-kıssa” başlığı altında meâlleri alınan âyet-i kerimelerin konusuna ve özelliğine göre ya tefsir mahiyetinde kısa açıklamaları yapılıyor ya da çeşitli hadis ve kıssalarla konuya açıklık getirilmeye çalışılıyor. Çeşitli hikâye ve menkıbelere, “derler ki” diye başlanarak bunların, “nihayet ibret için anlatılan hikâyeciklerden ibaret olduğuna” işaret edilmek isteniyor. Mâlumdur ki, “kıssa anlatmaktan maksat hisse çıkarmak”tır.

Âyet-i kerime meâlleri ya “Heyet” tarafından hazırlanıp Türkiye Diyanet Vakfı tarafından yayınlanan “Kur’an-ı Kerim ve Açıklamalı Meali” adlı tercümeden ya da yine “Heyet” tarafından hazırlanıp Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yayınlanan “Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir” adlı 5 ciltlik tefsirden alınıyor. Bu iki kaynak dışında herhangi bir mealden alıntı yapılmadığının da altını çizelim.

Her Kur’an kelimesi ayrı ayrı ele alındığına, her farklı kelimeye ayrı açıklamalar yapıldığına ve gerektiğinde kıssa ya da menkıbe anlatıldığına göre, bu çalışmaya da ansiklopedik bir mâhiyet yüklüyor.

Sonuç olarak, “365 Kur’an Kelimesi,” Kur’ân-ı Kerim dinleyen mü’minlere bazı Kur’ânî kelimelerin mânâlarını hatırlatır, günlük dilde kullanılan kelimelerle Kur’an kelimeleri arasında irtibat kurulmasına yardımcı olur, böylece duygu ve düşünceleri Kur’ân-ı Kerim’e yönlendirebilirse amacına ulaşmış olur.

365 Kur'ân Kelimesi, Murat Arslan, 632 Sayfa, Erkam Yayınları