Hevâ Nedir? Hevâ ve Heveslerin Tuzakları Nelerdir?

Heva nedir? Heva ve heveslerimiz bizleri nasıl ele geçirir? Bizler Allah (c.c) ve Resul'ünün (s.a.v) dediklerinden sapmadığımız sürece bunlara tam manasıyla bir bağlılık sergilediğimiz zaman nefsimize karşı iyi bir gard almış olacağız. Fakat bunların dışında yaşanan bir hayat heva ve heveslerin kontrolünde olacaktır. İşte ayet ve hadisler ışığında heva ve heveslerimiz, bizlere olan düşmanlığı...

HEVÂ NEDİR?

İnsanın nefsânî arzu ve düşüncelerine de hevâ denilmiştir. İnsan dünya hayatı içinde hevâ ve hevesine meylettikçe, Hakk’a olan ahdine vefâsızlık eder. Şehvet rüzgârına kapıldıkça, iffete olan sadâkatinde kopmalar onu tehdit eder. Öfke kasırgalarına kapıldıkça, akıl başından uçar gider.

Peygamber Efendimiz, nefsin hevâ ve hevesine karşı dâimâ îkaz buyurur:

“Ümmetim adına en çok korktuğum şey; nefislerinin hevâlarına uymalarıdır.” (Süyûtî, Câmiu’s-Sağîr, I, 12)

“Akıllı kişi, nefsine hâkim olup onu hesaba çekerek ölüm ötesi için çalışandır. Ahmak da nefsini hevâsına tâbî kıldığı hâlde Allah’tan (hayır) umandır.” (Tirmizî, Kıyâmet, 25; İbn-i Mâce, Zühd, 31)

Nefsin hevâ ve hevesine uymak, âdetâ Allâh’a şirk koşmaktır. Çünkü Rabbi, Hâlık’ı ve İlâh’ı olan Allâh’ın emirlerini bırakıp; kendi nefsinin arzularını yerine getiren ve nefsinin bâtıl düşüncelerine tâbî olan kişi, kendi nefsini ilâh edinmiş demektir. Âyet-i kerîmede buyurulur:

“(Ey Rasûlüm!) Nefsânî arzularını kendisine ilâh edinen kimseyi gördün mü? Artık ona Sen mi vekil olacaksın?” (el-Furkān, 43)

Bu hâle sürükleyen gaflettir. Gaflet ise;

İki gözünün önüne iki parmağını koyarak kişinin kendi kendisini âmâ kılması gibidir.

Gaflet, hakikatlere karşı kalbe bir perde çekilmesidir. Mayın tarlasında pervâsızca koşmak gibidir. Âdetâ uçurumların kenarında dikkatsizce dolaşmaktır.

Gaflet, kuzunun kurda sevdâlanmasıdır.

Gaflet, kulun ebedî hayatına zehir saçan mânevî bir hastalıktır. Onu, en öz tabiriyle;

“Kulun, kendisini yoktan var eden Rabbini unutması” şeklinde tarif edebiliriz. Cenâb-ı Hakk’ı unutan bir gönül, gaflet girdabına kapılır ve selâmet sahiline varamadan ziyân olup gider.

Âyet-i kerîmede bu kimseler için şöyle buyrulur:

“Allâh’ı unutan ve bu yüzden Allâh’ın da onlara kendilerini unutturduğu kimseler gibi olmayın. Onlar yoldan çıkan kimselerdir.” (el-Haşr, 19)

Gaflet, anlık zevkler uğruna ebedî bir saâdeti felâkete uğratmak, fânî olan dünya hayatını bâkîye, yani sonsuz cennet hayatına tercih etmek hamâkatidir.

Gaflet, günün ortasında güneşi kaybetmeye benzer. Gaflete düşmüş bir kimse, okyanus ortasında dümeni kırılmış bir gemiye benzer ki, hangi girdapta boğulacağı belli değildir.

Gafil bir kimse, hayatı nefs gözlüğüyle seyrettiğinden, bir gün mutlaka karşılaşacağı ölüm, diriliş, hesap ve sırat gibi zor menzilleri unutur. İlâhî nimetler karşısında nankörlük ederek pervasızca günahlara dalar. Cehâlet, şehvet, ihtiras, kibir, gurur, cimrilik ve öfke gibi hamâkat manzaraları sergiler. Bu sebeple;

Dînimizde nefsânî arzulara asla uymamak, yani gaflete dûçâr olmamak; diğer taraftan ise dâimâ vahyin ışığında Hakk’ın emir ve yasaklarına, Allah Rasûlü’nün sünnet-i seniyyesine tâbî olmak, esastır.

Havanın istikrarsızlığı gibi, hevâ da gelgeçtir. Hevesler saman alevi gibidir. Mü’min bu geçicilik ve dağınıklıktan kurtulmalı, istikamet ve istikrara kavuşmalıdır.

Hazret-i Mevlânâ der ki:

“–Ey insan! Senin gönül dünyan bir misafirhânedir.

 Sana gelen gamlar ve sürurlar sende bir misafirdir. Sakın onların dâimî olduğunu zannetme!

 Gelen fânî gamlara üzülme, çünkü onlar gidicidir (hepsi de senden ayrılacak birer yolcudur).

 Fânî sürurlara da sevinme; zira onların da bekāsı yoktur.”

 Demek ki;

Gönül dünyasında fânî endişe ve sevinçler izâle edilmeli, fakat orada îman ve takvâ kökleşmelidir.

Kabir taşlarında dâimâ bir irşad ve îkaz olmak üzere;

«Hüve’l-bâkî» yazar.

Mânâsı:

“Bâkî olan, fânilikten münezzeh olan yalnızca O Allah’tır!”

Kaynak: osmannuritopbas.com