Hibe Ne Demektir? Kısaca Anlamı Nedidr?

Hibe ne demektir? Kısaca anlamı nedir? Fıkıh kaynaklarında hibe nasıl geçmektedir?

Sözlükte "bağışlamak, lütfetmek, karşılıksız vermek" anlamına gelen hibe, fıkıh ıstılahında, bir malın bedelsiz olarak bir başkasına mülk olarak verilmesini ifade etmektedir. Karşılık şart koşulmaksızın bir malın hayatta iken başkasına temlik edilmesi şeklinde de tanımlanabilir. Fıkıh kaynaklarında hibe, iki taraflı bir akit olup, tarafların irade beyanı ile kurulur, hibe edilen malın teslim-tesellümü ile tamamlanır. Hibenin geçerli olması için, bağışlama anında akit konusu malın mevcut olması, malum ve belirli bulunması, bağışlayana ait olması, tarafların rızalarının bulunması ve bağışlayanın eda ehliyetine sahip olması gerekir. Ancak bağışlanan kimsede tam edâ ehliyeti aranmaz; eksik edâ ehliyeti bulunan mümeyyiz çocuk ve bunağın hibeyi kabul etmeleri geçerlidir.

Usulüne uygun olarak yapılan ve kabz ile tamamlanan hibe akdinden dönmek kural olarak caiz değildir. Hz. Peygamber bunu kınamıştır (bk. Buhârî, Hibe, 14; Müslim, Hibât, 1,2,6-8). Ancak Hanefîler hibeyi kabul eden kişinin rızası veya hâkim kararı ile hibeden dönülebileceğini kabul etmişlerdir. Bununla birlikte, hibenin kan hısımları ve sıhrî hısımlar arasında yapılması, bir karşılık veya şarta bağlanması, bağışlanan malda ayrılmaz bir fazlalık meydana gelmesi, malın hibeyi kabul edenin mülkiyetinden çıkması, helâk olması, taraflardan birinin ölümü, hibenin sevap amacıyla yapılması ve hibenin borcun ibrası şeklinde yapılması durumlarında rücû hakkı bulunmamaktadır. Şartlı bağışlarda ise, şartın yerine getirilmemesi halinde hibe edenin rücu hakkı saklıdır.

Kaynak: Diyanet