Hızır'ın Yardım Ettiği Hattat
Osmanlı'nın en meşhur hattatlarından olan Şeyh Hamdullah Efendi, sanatını geliştirmek için odasına kapandığı sırada Hızır (a.s)'ın kendisine yardım ettiği söylenir.
SULTAN 2.BAYEZİD'iN HAT SANATINA KATKISI
Sultan 2. Bâyezîd Han, zâhirî hamlelerde pek parlak bir şahsiyet görünmemekle birlikte, yapmış olduğu medeniyet hamleleri bakımından kadri pek yüce bir sultandır. Zira onun atmış olduğu mânevî temeller sâyesinde, ardından gelenler birçok faâliyetlerine mükemmel ve hazır bir zemin bulmuş ve hemen her sahada zaferden zafere koşmuşlardır.
Bu cümleden olarak 2. Bâyezîd Hân’ın, husûsiyle İslâm sanatlarının zirveye ulaşmasında sarf ettiği büyük gayretler çok mühimdir. Mîmârîde olduğu gibi hat sanatında da müstesnâ bir incelik ve ileri görüşlülük gösteren 2. Bâyezîd, daha şehzâdelik yıllarında bu sahaya el atmıştı.
ŞEYH HAMDULLAH EFENDİ
2. Bayezid, Sultan olduğunda usta bir hattat olan Şeyh Hamdullah Efendi’yi İstanbul’a dâvet etti. Topkapı Sarayı’nda harem-i hümâyûnda bir meşk odası tahsîs ederek kendisine:
“–Şeyh Hazretleri! Acabâ biri çıkar da Yâkût-i Müsta‘sîmî’nin yazısına başka bir tarz ve güzellik verebilir mi? Böylece Osmanlı’ya has bir yazı üslûbu meydana getirilebilir mi?” dedi.
Aynı zamanda Okçular Tekkesi’nde şeyhlik yapan Hamdullah Efendi, bu îmâlı teklif karşısında bir müddet sükût etti. Sonra da bunu kendisinin başarabileceğini beyân ile Pâdişâh’ın gösterdiği Yâkût-i Müsta‘sîmî’ye âit yedi adet levhayı alarak evine kapandı.
Sıkı bir şekilde çalışmaya başladı. Rivâyetlere nazaran bu çalışma kırk gün aralıksız devam etti. Nihâyet Hamdullah Efendi, görenleri hayrette bırakacak derecede mükemmel ve yepyeni bir üslûp ve tarz geliştirmeye Allâh’ın izniyle muvaffak oldu. Bu muvaffakıyeti Mustakîmzâde şöyle anlatır:
HIZIR'IN YARDIMI
“Şeyh Hamdullah Efendi hüsn-i hatta yeni ve daha kâmil bir tarz için kesif bir şekilde gayret ederken bir gün karşısına Hızır -aleyhisselâm- çıkmış, kendisine yazacağı yazı ile alâkalı birtakım nasihatlerde bulunmuştur. İşte bundan sonra Hamdullah Efendi, o âbidevî güzellikteki hüsn-i hat üslûbunu, hayâl ötesi bir mükemmellikle ortaya koyabilmiştir.”
İşte Şeyh Hamdullah Efendi, böyle bir ilâhî lûtufla Osmanlı hat sanatının en büyük ustası pâyesine erişmiş oldu.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş / Osmanlı, Erkam Yayınları