Hurûf-u Mukatta Nedir?

Kur'an ve Tefsir

Huruf-u Mukatta nedir? Huruf-u Mukatta içeren sureler hangileridir?

Huruf-u Mukatta’anın Tanımı ve Sayısı

Huruf-u mukattaa kelime olarak "kesik harfler" anlamındadır. Bununla kastedilen Arapçadaki hece harfleridir. Bir terim olarak huruf-u mukattaa ise, Kur’an-ı Kerim'deki bazı surelerin başında yer alan ve bir harften veya birkaç harfin birleşmesinden oluşan harflere verilen isimdir.

Huruf-u mukattaanın sayısı da -aynı olanlar tek sayılmak sûretiyle- on dörttür. Bu harflerden bazıları ve bulundukları sûreler şunlardır:

 

Huruf-u Mukattaalar

Bulunduğu Sureler

1

الم

Bakara, Al-i İmran ve Ankebût, Rum

2

الر

Hud, Yusuf

3

اَلمص

A'raf

4

كَهيعص

Meryem

5

طسم

Kasas ve Şuarâ

6

يس

Yasîn

7

عسق

Şûra

8

المر

Rad

9

ق

Kaf

10

حم

Ahkaf, Casiye, Duhan, Zuhruf, Şura

11

طه

Tâhâ

12

ص

Sad

13

طس

Neml

14

ن

Kalem

Huruf-u Mukatta’anın Anlamları Hakkındaki Görüşler

Müteşâbih kabul edilen huruf-u mukattaanın anlamları konusunda Kur’an-ı Kerim'de ve hadislerde herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak İslam alimleri tarafından bu konuda çeşitli görüşler ileri sürülmüştür. Âlimlerin bu görüşleri başlıca iki grupta toplanmaktadır:

  1. Huruf-u mukattaa, Kur'an'ın sırlarındandır. Bunların anlamlarını ancak Allah Teâlâ bilir. Onun için insan bu harflerin anlamları üzerinde ne kadar düşünse de bir sonuca ulaşamaz. Bu konuda ortaya konulan görüşler, kişilerin kendi kanaatlerinden öteye geçmez.
  2. Huruf-u mukattaa konusunda Kur'an'da ve hadislerde açıklayıcı bir bilgi mevcut değildir. Fakat ilimde yüksek dereceye ulaşmış bulunan kimseler bu harflerin anlamlarını tespit edebilirler.

Bu görüşü benimseyen âlimler, mukattaa harflerinin anlamları konusunda farklı yorumlarda bulunmuşlardır. Şöyle ki;

  1. Bu harflerden her biri Allah'ın isim ve sıfatlarıyla başka isimlere delâlet eder. Meselâ İbn Abbâs'a nisbet edilen bir görüşe göre "Kâf-hâ-yâ-ayn-sâd" harfleri Allah'ın, "el-Kerîm, el-Hâdî, el-Hakîm, es-Sâdik" isimlerini ifade eder. "Elif-lâm-mîm" harfleri, "Ben Allah'ım daha iyi bilirim" anlamındadır. Buna benzer misâlleri çoğaltmak mümkündür.
  2. Bunlardan birisi de "Bu harflerin, Kur'an'ın mucize olduğu ve onun benzerinin meydana getirilemeyeceği” şeklindedir.
  3. Bir diğer görüş ise bu harflerin uyarı harfleri olduklarıdır. Bu harfleri kullanmaktan maksat, muhatabın dikkatini çekmektir.

Bunun dışında da pek çok görüş ileri sürülmüştür. Ancak bu görüşlerin hemen hemen tamamının sağlam bir dayanağı bulunmamaktadır.

Huruf-u mukattaanın Kur'an'ın diğer ayetleri gibi Allah kelamı olduğunda şüphe yoktur. Ancak Cenâb-ı Hak ve onun Rasûlü Hz. Muhammed (a.s.) bu harflerin anlamları konusunda bir bilgi vermedikleri için bunların anlamı üzerinde durmamak gerekir. Yapılacak en doğru şey, "Bunlar, Allah kelamıdır ve Kur'an'dandır. Anlamlarını ise Allah ve Rasûlü daha iyi bilir." demektir.