Hz. Yahya (a.s.) Kimdir?
Yahyâ -aleyhisselâm- kimdir? Peygamber Efendimizin de bahsettiği ve Kur'an'da geçen Hazreti Yahyâ nasıl bir gençlik dönemi yaşadı? Karakter olarak nasıl bir şahsiyete sahipti?
Yahyâ -aleyhisselâm- ile Hazret-i Meryem, teyze çocuklarıdır. Yahyâ -aleyhisselâm- çocukluğundan itibâren ibadetle yetişmiş bir mü’mindir. Kendisine rüşd (olgunluk) çağında peygamberlik verilmiştir. Yahyâ -aleyhisselâm- son derece iffetli bir hayat yaşamış, zâlim bir hükümdârın iffetsizliğine karşı çıktığı için şehâdet şerbetini içmiştir.
HZ. YAHYA'NIN (A.S) DÜNYAYA GELİŞİNİ KURAN NASIL ANLATIYOR?
Zekeriyyâ -aleyhisselâm-’a Hazret-i Yahyâ’nın ihsân edilmesi, Kur’ân-ı Kerîm’de şöyle anlatılır:
“Orada (Beyt-i Makdis’te) Zekeriyyâ, Rabbine duâ etti: «–Bana tarafından hayırlı bir nesil bağışla! Şüphesiz Sen duâyı hakkıyla işitensin.» dedi.” (Âl-i İmrân, 38)
“Rabbim! dedi: Muhakkak ki ben (o hâle geldim ki) kemiklerim zayıfladı; saçım başım ağardı. Ve ben, Rabbim! Sana (ettiğim) duâ sâyesinde hiç bedbaht olmadım!” (Meryem, 4)
“Doğrusu ben, arkamdan iş başına geçecek olan yakınlarımdan endişe ediyorum. Karım da kısırdır. Tarafından bana bir velî (oğul) ver!” (Meryem, 5)
“Ki o, bana vâris olsun; Ya’kûb hânedânına da vâris olsun! Rabbim onu rızâna lâyık kıl!” (Meryem, 6)
Zekeriyyâ -aleyhisselâm-’ın can u gönülden yaptığı bu samîmî duâ, ind-i ilâhîde makbûl oldu:
“Zekeriyyâ mâbedde durmuş namaz kılarken melekler O’na şöyle nidâ ettiler: «–Allâh sana, kendisi tarafından gelen bir kelimeyi tasdîk edici, efendi, iffetli ve sâlihlerden bir peygamber olarak Yahyâ’yı müjdeler.»” (Âl-i İmrân, 39)
Müfessirlerin beyânına göre, âyetteki “kelime” ile kastedilen, Hazret-i Îsâ’dır. Âl-i İmrân Sûresi’nin 45. âyet-i kerîmesi de bunu açıkça ifâde etmektedir. Diğer bir âyet-i kerîme ise şöyledir:
“Allâh buyurdu ki: «–Ey Zekeriyyâ! Biz Sana bir oğul müjdeleriz ki, O’nun adı Yahyâ’dır. Daha önce O’na kimseyi adaş yapmadık!»” (Meryem, 7)
Âyette “Daha önce, O’na kimseyi adaş yapmadık!” buyrulması, Hazret-i Yahyâ’yı tekrîm içindir. Zîrâ Yahyâ ismi ilk olarak O’na verilmiş, üstelik bizzat Cenâb-ı Hak tarafından lutfedilmiştir. Bu aynı zamanda Yahyâ -aleyhisselâm-’ın sâhip olduğu diğer müstesnâ fazîletleri de ifâde etmektedir.
“Yahyâ”, diri mânâsınadır. İki ihtiyardan bir evlâd bahşedilmesi, âdetâ ölüden diri yaratmak gibidir. Âyet-i kerîmelerde buyrulur:
“Zekeriyyâ: «–Ey Rabbîm! Bana ihtiyarlık gelip çattığına, üstelik karım da kısır olduğuna göre benim nasıl oğlum olabilir?» dedi. Allâh şöyle buyurdu: «–İşte böyledir! Allâh dilediğini yapar!»” (Âl-i İmrân, 40)
“(Allâh:) «–Öyledir!» dedi. Rabbin: «–O Bana kolaydır. Daha önce, Sen hiçbir şey değilken Sen’i de yaratmıştım!» buyurdu.” (Meryem, 9)
Zekeriyyâ -aleyhisselâm-’ın duâsının kabûl olmasının alâmeti, üç gün insanlarla işâretten başka şekilde konuşmaması ve Rabbini zikretmesi oldu:
“(Zekeriyyâ:) «–Rabbim! (Oğlum olacağına dâir) bana bir alâmet göster!» dedi. (Allâh) buyurdu ki: «–Sen’in için alâmet, insanlara üç gün, işâretten başka söz söylememendir. Ayrıca Rabbini çok zikret; sabah-akşam tesbîh et!»” (Âl-i İmrân, 41)
Zekeriyyâ -aleyhisselâm-, üç gün insanlarla hiç konuşmadı. Kavmine teblîgâtını toprağa yazarak işâretlerle bildirdi:
“Bunun üzerine Zekeriyyâ, mâbedden kavminin karşısına çıkarak onlara: «–Sabah akşam tesbîhte bulunun!» diye işâret verdi.” (Meryem, 11)
Cenâb-ı Hak buyurur:
“Biz (de) O’nun duâsını kabûl ettik ve O’na Yahyâ’yı verdik; zevcesini de kendisi için (çocuk doğurmaya) elverişli kıldık. Onlar (bütün bu peygamberler) hayır işlerinde koşuşurlar, umarak ve korkarak bize yalvarırlardı. Onlar bize karşı derin bir saygı içindeydiler.” (el-Enbiyâ, 90)
Allâh Teâlâ, Yahyâ -aleyhisselâm-’a rüşd çağında iken Tevrât’a sarılmasını emretti:
“«–Ey Yahyâ! Kitâb’a (Tevrât’a) var gücünle sarıl!» (dedik) ve henüz sabî iken O’na (ilim ve) hikmet verdik!” (Meryem, 12)
“Tarafımızdan O’na kalb yumuşaklığı ve temizlik de (verdik). O çok sakınan bir kimse idi.” (Meryem, 13)
“Ana-babasına çok iyi davranırdı; O, isyankâr bir zorba değildi.” (Meryem, 14)
HZ. YAHYA'YA (A.S) PEYGAMBERLİĞİN VERİLİŞİ
Hazret-i Yahyâ’ya peygamberlik verildi. Ancak Îsâ -aleyhisselâm-’a peygamberlik ve İncîl gelene kadar Mûsâ -aleyhisselâm-’ın şerîatine tâbî oldu. Mûsâ -aleyhisselâm-’ın şerîati ile amel eden peygamberlerin sonuncusudur. Babası Zekeriyyâ -aleyhisselâm- gibi şehîd oldu.
Mûsâ -aleyhisselâm-’ın getirdiği şerîate göre kardeş karısıyla evlenmek yasaktır. Bunun cezâsı da kısırlaştırmadır. (Levililer, 18/6-18; 20/19-21) Tevrât’ta yabancılarla zinâ etmenin cezâsı ölüm iken, evlenilmesi yasak olan kişiler arasındaki zinânın cezâsı ise daha farklıdır. (Tesniye, 22/22-27; Levililer, 20/11, 12, 14, 17) Nitekim Hazret-i Yahyâ’nın şehîd edilmesine de sebep olan bu mevzû ile ilgili olarak şöyle bir hâdise nakledilir:
Hazret-i Yahyâ’nın peygamberliği sırasında Kral Herot (Hirodes) kardeşinin karısı ile zinâ eder. Bunun üzerine Hazret-i Yahyâ, bunun ilâhî kanunlara aykırı olduğunu söyleyince kral tarafından zindana atılır. Daha sonra kralın doğum günü şenliğine, zinâ ettiği kadın kızıyla birlikte katılır. Bu kız yapmış olduğu gösterilerle kralı âdeta büyüler ve mest eder. Kral, o gün kız ne dilerse onu yerine getireceğine söz verir. Annesi tarafından kandırılan kız, Hazret-i Yahyâ’nın başını ister. Bu istek karşısında kral çok üzülür, ancak verdiği sözü hatırlar ve Hazret-i Yahyâ, başı kesilerek şehîd edilir. (Luka, 3/19-20; Matta, 14/1-12)
Bir rivâyette Yahyâ -aleyhisselâm-, başı defalarca kesildikten sonra bile zâlim Herot’a:
“–Bu kız sana câiz değildir!..” diye hitâb etti.
Ne gaflettir ki, Yahyâ -aleyhisselâm-’ın peygamberlik mûcizelerini gördüğü hâlde bedbaht I. Herot, O’na karşı çıkmış ve O’nu şehîd etmiştir.
Yahyâ -aleyhisselâm-’ın mübarek bedeni, muhtelif şehirlerdedir. Başı, Şam’daki Umeyye Câmii’nde gömülüdür.
Herot’la evlenen kız ise, daha sonra yerin dibine geçmiştir.
Hazret-i Îsâ -aleyhisselâm-’ın semâya çekilmesi de bu vakte rastlar. Çünkü o zaman yahûdîler, peygamber öldürecek kadar azgınlaşmışlardı. Nitekim bu ve buna benzer pek çok aşırı cürümleri sebebiyle Cenâb-ı Hak tarafından şöylece lânetlendiler:
“Sözlerinden dönmeleri, Allâh’ın âyetlerini inkâr etmeleri, haksız yere peygamberleri öldürmeleri ve «kalblerimiz kılıflanmıştır» demeleri sebebiyle (onları lânetledik; kendilerine türlü belâlar verdik. Onların kalbleri kılıflı değildir;) tam aksine küfürleri sebebiyle Allâh o kalbler üzerine mühür vurmuştur; pek azı müstesnâ artık îmân etmezler.” (en-Nisâ, 155)
HAZRET-İ YAHYA’NIN (A.S.) ÖZELLİKLERİ
Cenâb-ı Hak O’nun mûcizevî doğumunu, yaşı hayli ilerlemiş olan babasına müjdelerken, sâlih bir gençte bulunması gereken şu güzel vasıflara dikkat çekmiştir:
‒Kendinden önceki peygamberleri tasdik etmesi,
‒Efendi,
‒İffetli ve
‒Sâlih olması. (Bkz. Âl-i İmrân, 39)
Allah Teâlâ, Hazret-i Yahyâ’ya -aleyhisselâm- rüşd çağında iken, indirdiği kitâba sıkıca sarılmasını emretti:
“«–Ey Yahyâ! Kitâb’a bütün gücünle sarıl!» (dedik) ve henüz çocuk iken O’na (ilim ve) hikmet verdik!” (Meryem, 12)
Gençliğini Cenâb-ı Hakk’ın rızâsı istikâmetinde geçiren Yahyâ -aleyhisselâm- Kur’ân-ı Kerîm’de şu güzel vasıflarıyla methedilir:
“Tarafımızdan O’na kalp yumuşaklığı ve temizlik de (verdik). O, müttakî (günahlardan çok sakınan) bir kişiydi. Ana-babasına çok iyi davranırdı...” (Meryem, 13-14)
HZ. YAHYA'NIN (A.S) ŞEHADETİ
Yahyâ -aleyhisselâm- şehîd edildiği zaman otuz küsur yaşındaydı.
O, âyet-i kerîmede de bildirildiği üzere üç tehlikeli günde Allâh Teâlâ’nın rahmetine nâil olmuştur:
“Doğduğu gün, öleceği gün ve diri olarak kabirden kaldırılacağı gün O’na selâm olsun!” (Meryem, 15)
Beyzâvî, bu âyeti şöyle açıklar:
“İnsanlara musallat olan şeytan, O’na hayâtında zarar veremesin! Kabir azâbından sâlim olsun! Hesâb korkusu ve cehennem azâbı görmesin!”
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Hakk’a Adanmış Gençlik , Erkam Yayınları
YORUMLAR
Çok güzel ama uzunnnnn çok uzun
Güzel olmuş ama bence biraz uzun
çok bilgi aldm ama istedigim bilgi yoktu
Güzel olmuş
istedigim bilgi hz yahyanın kardesleri idi ama bilgi efsane
yani iyi bişekilde düzenlenmiş iyi bi şekilde bilgilendirilmiş tek eksiklik ve benim aradığım şey, yani hz yahya'nın nerde doğduğu yazmıyor bu eksik malesefki ve ben bu bilgilendirici haberi çok yakından takip ediyorum eksiğinizi daha yeni burda gördüm okadar.✔
Çok bilgilendirici ve çok güzel yalnız istediğim bilgi yok
Varya efsaneeeeeeee
Çok güzel ve bilgilendirici bir yazı olmuş.
HERKESE BİLGİ VERİR UMARIM
birazcık uzun ama çok güzel
gerçekten çok güzel ama biraz fazla uzun
Çok kısa ve çok iyi
Güzel olmuş.
Aşırı kısa bilgi