İçtihat Nedir?

İc­ti­had: Fı­kıh­ta söz sa­hi­bi bü­yük dîn âlim­le­ri­nin Kur’ân-ı Ke­rîm ve ha­dîs-i şe­rîf­le­re da­ya­na­rak or­ta­ya koy­duk­la­rı şer’î düs­tûr anlamına gelmektedir.

  İCTİHAD KELİMESİNE ÖRNEK CÜMLELER

İçtihaddaki bir hatâdan dolayı itâb etmemek, Bedir Savaşı’na katılanlara azâb etmemek veya açıkça yasaklanmamış olan bir işi yapanı cezâlandırmamak gibi bir ilâhî hüküm Levh-i Mahfuz’da yazılmış olduğundan, Allâh Teâlâ mü’minleri affetmiş, aldıkları ganîmeti helâl kılmış ve onları cezâlandırmamıştır.

*****

Bu kimseler, nâkıs akıllarına sığdıramadıkları için mûcizeleri inkâr edebilmekte, kat’î nassın bulunduğu bir hususta içtihada yer olmadığını bile bile, miras hukukunda kendilerince tâdilat yapma gereği duymakta, tesettürü hafife almakta, kendi görüşlerine uymayan hadisleri reddetmekte, sünnetleri ehemmiyetsiz görmektedirler.

*****

İslâm, asırların değişen şartları karşısında insanlığın ihtiyaçlarına cevap vermek için Kurʼân ve Sünnet muhtevâsı içindeki aklî ve ferʼî delillerle içtihadda bulunma salâhiyeti tanımıştır. Fakat bu salâhiyet, müctehid derecesinde âlim kimselere mahsustur. Ayrıca katʼî nassın bulunduğu hususlarda içtihada yer yoktur. Meselâ mîras hukukunda katʼî bir nas bulunduğu için o hususta içtihat yapılamaz.