İdarecilere Kolay Yol
Hizmet insanı, engin görüşlü ve firâsetli olmalı, gönlü ve aklı basîret nûruyla aydınlanmalıdır. Muhabbetinde ve buğzunda, iltifatında ve tenkidinde, medhinde ve zemminde ölçüyü kaçırmamalı, orta bir yol üzere bulunmalıdır.
İdârî hizmetlerde bulunanlar da, idâreleri altındakilere karşı müşfik, âdil ve insaflı olmalı, onlara kaldıramayacakları bir vazife yüklemeyip, herkesi gücü nisbetinde değerlendirmelidirler. Ayrıca adâleti gözetmenin, herkese eşit davranmak değil, hakkı neyse onu vermek olduğunu bilmelidirler. Adâleti zedeleyecek her türlü davranıştan da kaçınmalıdırlar.
İdârî hizmetlerde îtidâle riâyet, daha büyük bir ehemmiyet arz eder. Bu, aynı zamanda kişinin dirâyet ve firâsetini de gösterir. Sahâbe-i kirâmdan, siyaset alanında dirâyetli olan ve Mısır’da vâlilik vazifesi icrâ eden Amr bin As -radıyallâhu anh-’a bu başarısının neye bağlı olduğu sorulduğunda, şu cevabı vermiştir:
“Etrafımdaki her bir insanla aramda bir ip varmış gibi düşünürüm. Bu ip gerilip kopma noktasına yaklaşınca, onu biraz gevşetirim. Gereğinden fazla gevşediğini hissettiğim anda ise onu hemen gererim. Böylece bütün insanlarla münâsebetlerimi muvâzene içinde devam ettiririm.”
Hizmette disiplin adına, emri altındakilere zulmetmek, hiçbir zaman tasvib edilemez. Ancak hayatta disiplinsizliğin, anarşi doğurduğu da bir gerçektir. Bu ise, mal, hizmet ve zaman isrâfına sebebiyet verir. İsraf da, felâket ve çöküşün davetçisidir.
Endülüs fâtihi Târık bin Ziyâd, İspanya’ya girerken üzerinde yamalı elbiseler vardı. Fakat taşıdığı mânevî asâlet ve haşmet, gözleri kamaştırıyordu. Neticede onun bu hâli, muazzam bir medeniyetin temellerini atmaya vesîle oldu. Fakat Endülüs’ün tarihten silinişinde son devlet olan Benî Ahmer’in hükümdarı Abdullâh-ı Sağîr, mağlûbiyet ve hüzünle vatanını terk ederken atının eyeri ve mahmuzları dahî altın ve mücevherdendi.
Demek ki imkânların tasarrufunda îtidal kaybolup israf başladığında, orada mağlûbiyet ve yok oluş kaçınılmazdır. Bundan sonrası ise çâresi olmayan boş bir pişmanlıktır.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Hizmet, Erkam Yayınları
YORUMLAR