İki Rütbeden Sonra Üçüncüyü İstedi ve Şehîd Oldu

2. Abdülhamîd Hân’ın kumandanlarından, küçük yaşlarda hâfız olmuş ve Anadolu terbiyesi ile yetişmiş kıymetli bir şahsiyet; Abdülezel Paşa(?-1898)

Orduya, on altı yaşında er olarak katılmış bulunmasına rağmen üstün gayret ve liyâkati sebebiyle paşalığa kadar yükselmiştir. Kırım muhârebesinde, Karadağ ve Girit isyanlarının bastırılmasında büyük gayretleri olmuş ve Plevne müdâfaasında da Gâzi Osman Paşa’nın en yakın silah arkadaşı olarak dâsitânî kahramanlıklar göstermiştir. 2. Abdülhamîd Han, onun bu gayretlerinden ziyâdesiyle memnun kalarak göğsüne kendi eliyle müstesnâ bir kahramanlık nişânı olan Plevne madalyası takmıştır.

Ömrü, cenk meydanlarında sergilediği gayret, fedâkârlık, yiğitlik ve şecaat tablolarıyla doludur. Bilhassa Paşa’nın yetmiş yaşlarında ak sakallı bir pîr olarak katıldığı yirmi altıncı ve son gazâsı olan hicrî 1312 Osmanlı-Yunan harbinde şehîdlikle noktalanan kahramanlık ve cesaret dolu mücâdelesi, başlı başına bir destandır. Şöyle ki:

ALASONYA KUMANDANI ABDÜLEZEL PAŞA

Onun paşalık yaptığı yıllarda Osmanlı Devleti, dıştan ve içten birçok tehlikeyle karşı karşıya bulunmaktaydı ve bu durum, devleti bir hayli yıpratıyordu. Böyle bir ânı kendileri için bulunmaz bir fırsat addeden Yunanlılar da, arâzilerini genişletmek arzusuyla harekete geçtiler. İlk olarak Girit’e asker çıkardılar. Ardından adadaki Türk ahâlîye akıl almaz işkence ve katliamlara giriştiler. Bunun üzerine Osmanlı Devleti, altı gün içinde adanın boşaltılması yolunda Yunanistan’a bir nota verdi. Ancak Yunanistan’ın buna kayıtsız kalması üzerine harp îlân etti.

Abdülezel Paşa da, bu harpte Alasonya ordusunun 2. Tugay kumandanı olarak vazifelendirildi. O esnâda Yunan kuvvetleri, taarruz hareketlerinin neticeye ulaşabilmesi için Osmanlı hududuna saldırmış bulunuyordu.

Abdülezel Paşa derhâl harekete geçerek serhadde ulaştığında hudut kulelerindeki Osmanlı askerleri, etraflarını kuşatan Yunan kuvvetleri ile kahramanca bir mücâdele içinde idiler. Üzerlerine yağmur gibi yağan top gülleleri ve mermileri karşısında herhangi bir gerileme göstermeyen kuledeki yiğit askerler, fedâ-yı cân ederek bir bir şehâdet şerbetini içiyorlardı.

Bu hazin hâli gören Paşa, o an yiğitlerin yardımına koşmaya çalıştıysa da düşmanın kesif top ateşinden dolayı bir türlü kulelere yaklaşamadı. Merhamet ve şefkatle dolu gönlü hem mahzun hem de gazaplı bir hâlde atını sağa sola sürerek:

“–Aman yâ Rabbî! Kardeşlerimiz cayır cayır yanarak şehîd düşüyorlar. Şu yiğit vatan evlâtları kulelerde mahvolacaklar. Âh bir akşam olup ortalık kararsa da, kendilerine yardım edebilsek!..” diye çırpındı ve akşamı zor etti.

Nihâyet ortalık kararır kararmaz da bir tabur asker aldı, kulelerde bulunan fedâkâr ve yiğit gâzileri kurtardı. Ertesi gün ise büyük bir hücum başlattı. Kendisi de bil-fiil harbe iştirâk ederek kahraman yiğitleriyle beraber yıldırım gibi düşman üzerine atıldı. «Allah, Allah» nidâlarıyla harbin akışına kapılıp en ön safa geçti. Bunun üzerine telâşlanan yanındaki kumandanlar, yetmiş yaşlarındaki ak sakallı bu kumandana kör bir düşman kurşununun isâbet etmemesi için:

“–Paşa Hazretleri! Düşman mermileri etrafınızda uçuşuyor; ne olur biraz geri çekilseniz!..” dediler.

EĞER BUNU BAŞARAMAZSANIZ, CESEDİMİ KURTLARA KUŞLARA BIRAKIN!

Fakat yüreği nice gazâlarda pişmiş, cesur ve gözüpek bir kumandan olan Abdülezel Paşa, bu îkâza yiğitçe:

“–Ey gâziler! Bilirsiniz ki eceli gelmeden hiç kimsenin ömrü hitâma ermez. Elli yıldır muhârebe meydanlarında bu gerçeğe defalarca şâhid oldum. Ayrıca bilesiniz ki, yıllardır şu gönlüm şehîd olmak aşkıyla yanıp tutuşmaktadır. Hâl böyleyken benden, yerimi terk edip de geri çekilmemi sakın ola istemeyin!..” şeklinde, ders verici târihî bir mukàbelede bulundu.

Ardından cengâver askerlerine dönerek o kurşun yağmurları altında şunları söyledi:

“–Kahraman evlâtlarım! Dîn, namus ve vatanımıza göz diken düşmana haddini bildirmek vaktidir! «Allah, Allah» diyerek hücûm edelim!.. Eğer şu tepeyi zaptedersek, önümüzde çiçeklerle süslenmiş geniş bir zafer sahrâsı açılacaktır.

Gâzilerim! Analarınız sizi bugünler için doğurup büyüttü! Halîfe-i rû-yi zemîn olan Abdülhamîd Hân-ı Sânî Hazretleri sizi bugünler için yetiştirdi.

İmdi vasiyetimdir ki, eğer şu tepeyi zaptedip oraya hâkim olduğumuzu görmeden şehâdet şerbetini içersem, beni şehîd olduğum yere defnetmeyin! Mezkûr tepeyi mutlaka ele geçirip beni oraya defnedin! Eğer bunu başaramazsanız, bırakın cesedim toprak üstünde kalsın ve kurtlara kuşlara yem olsun!

Bize Allâh’ın yardımı rehber, Hazret-i Peygamber’in imdâdı mukadder, halîfe-i rûy-i zemînin teveccühü de yâver olacaktır. Haydi yiğitlerim! Bismillâh! Dâimâ ileri!..”

Bu sözlerinden sonra hızla düşman saflarına doğru at süren Paşa’ nın ardından bir kasırga gibi esen Osmanlı askerlerinin bu şiddetli hücûmu karşısında Yunanlılar tutunamayıp kaçmaya başladılar. Bir delikanlı çevikliği içinde serî hamle ve hareketlerle askeri pek mükemmel bir şekilde sevk eden Paşa, büyük bir sürûra gark olmuş bir vaziyette hücûma devam ediyordu. İşte bu esnâda alnına gelen bir kurşun, onun yıllardır arzuladığı ilâhî bir nîmet olan şehâdete vesîle olarak hakkında ikinci bir sürûr oldu. Paşa, bu sürurla şehâdetin ulvî kanlarına bürünerek rahmet ve vuslat iklîmine kanat açtı.

Cesed-i fânîsini atından indirip toprağa koyduklarında, bu sürûrun izleri dudaklarında hâlâ mevcuttu. Bu, yüce sevgiliye şehîdlik şan ve şerefiyle kavuşmanın tatlı bir tebessümüydü. Zaten memleketine son ziyâretinde yakın bir ahbâbına şöyle demişti:

“–Allah Teâlâ, bana hâfızlık nîmeti ve paşalık gibi iki rütbe bahşetti. Şimdi bir üçüncüsünü istiyorum ki, o da şehîdlik rütbesidir!”

Nitekim bu duâsı kabûl olmuş olacak ki, şehîdlik rütbesi de kendisine ihsân edildi.

Rahmetullâhi aleyh!

Cenâzesi, önce Pürnartepe’ye sonra da Alasonya Çarşı Câmii’nin hazîresine defnedildi.

Daha sonra Sultan Abdülhamîd Han da, onun dîn, devlet ve millet hizmeti yolunda samîmiyetle gerçekleştirdiği büyük başarılar, eşsiz gayret ve fedâkârlıklara bir vefâ borcu sadedinde onun unutulmayıp dâimâ hayır ve duâlarla yâdına vesîle olması için kabrine güzel bir türbe yaptırdı.

Gâyet cesur ve tecrübeli bir kumandan olan Paşa, dînin emir ve yasaklarına son derece riâyetkâr, sâlih bir kimse olarak da tebârüz etmiştir. O, hâfızı olduğu Kur’ân-ı Kerîm’i çokça okur, devamlı hatm-i şerîf indirirdi. Güzel sesiyle Kur’ân tilâvet ettiğinde dinleyen gönülleri ayrı bir şevk kaplardı.

Allâh’ım! Abdülezel Paşa gibi fî-sebîlillâh gazâ ve cihâd ederek şehâdet şerbetini içen bütün İslâm şehîdlerini azîz, derecelerini de âlî eyle!

Âmîn!..