İlham Nedir?

İlham nedir? Dini açıdan ilhamın bağlayıcılığı var mıdır? Doç. Dr. Ali Namlı cevaplıyor.

İLHAM NEDİR, KİMLERE GELİR?

İlham, “Kalpte beliren bilgi” demektir.

Vahiy ile ilham birbirinden farklıdır. Şöyle ki, vahiy peygambere gelir. Allah tarafından koruma ve gözetim altında peygambere ulaşır. Vahyi alırken peygamberin bilinci yerindedir. İlham ise korunmuş olmayıp, yanılma payı vardır ve bilinç dışı olarak Allah’ın sevgili kullarının kalbine doğuverir.

Hz. Musa aleyhisselam’ın annesinin durumu ilhama örnek verilebilir. Fir’avun’un, gördüğü bir rüya üzerine, ülkede yeni doğan bütün erkek çocukları öldürttüğü bir sırada dünyaya gelen Musa aleyhisselam’ı, annesi bir sepetle Nil nehrine bırakmış, suların sürüklemesiyle Fir’avun’un bahçesinin yakınında bulunan Musa, saraya alınarak orada yetiştirilmiştir. İşte bu olay Kur’an’da şöyle anlatılır:

“Biz, Musa’nın annesine: Onu emzir, kendisine zarar geleceğinden korktuğunda onu denize bırak, korkma, kaygılanma, çünkü biz onu yine sana geri döndüreceğiz ve kendisini peygamberlerden biri yapacağız, diye bildirdik.” ^[1] Bu bildirme, ilham veya rüya yoluyla olmuştur. İlham kelâmcılara göre bilgi kaynağı sayılmamakla birlikte, sahibi için “ameli gerektirecek bir gücü” olabilir. Bu, peygamberlerin peygamberliği niteliğinde değilse de velinin kerâmeti gibi bir haldir. Bu ilham Musa aleyhisselam doğduktan sonra olmuş, annesinin onu üç ay kadar emzirdiği nakledilmiştir.[2]

Dipnotlar:

^[1] Kasas, 28/7. ^[2] bk. Elmalılı, Kasas, 28/ 7. âyet tefsiri.

Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Delilleriyle İslam İlmihali, Erkam Yayınları